Patricia haalt uit naar het schoolsysteem: ‘Zo willen we onze kinderen toch niet opvoeden?’

Patricia van Liemt

18 april, 2023 - 11:43

Leestijd: 4 minuten

‘Mét of zonder Ritalin, maar mijn kind gaat naar het Atheneum!’

Ik zal de dag dat ik een moeder die uitspraak hoorde zeggen nooit vergeten. ‘Ritalin is toch een medicijn dat een kind met ADHD krijgt?’, vraag ik even later aan een vriendin. Mijn oudste dochter zit net in groep 3 dus Cito-toetsen en andere prestatieklussen zijn op dat moment nog een ver-van-mijn-bed-show. Inmiddels ben ik niet meer naïef en weet ik wel beter: het begint al vroeg…

Stempel

Kinderen worden vandaag de dag als je het mij vraagt veel te snel in een hokje geplaatst. In groep 3 zijn er al zogenaamde Zon- en Maankinderen, waarbij de ene groep net iets meer en moeilijkere opgaven krijgt dan het andere groepje. En als je denkt dat zo’n principe aan een zesjarige voorbijgaat, dan heb je het mis. Mijn dochter weet dondersgoed dat haar beste vriendje een ‘Maankind’ is en dat hij dus net iets slimmer is dan zij. Althans, volgens ons zeer ouderwetse schoolsysteem dan. BAM. Stempel. Hij is slimmer dan ik. En dan ben je verdomme pas 6 jaar. En het is niet zo dat het om extreme gevallen gaat zoals hoogbegaafde kinderen, maar gewoon kids die net iets sneller kunnen lezen en net iets makkelijker het rekenen onder de knie hebben. Dat wil helemaal niet zeggen dat ze later beter uit de verf komen. Maar psychisch is het een enorme fixed mindset. Een fixed mindset is het tegenovergestelde van een growth mindset. Kinderen met een fixed mindset zien hun intelligentie en kwaliteiten als iets dat vaststaat, en kinderen met een groeimindset zien dat ze kunnen leren. Als bepaalde klasgenoten dan volgens het systeem ‘slimmer’ zijn, want zo interpreteren kinderen het nu eenmaal, leg je een eerste steen voor een fixed mindset. Wat doodzonde en slecht voor het zelfvertrouwen is en in mijn ogen dus totaal verkeerd.

Subklassen

Een vriendin woont in onze hoofdstad met haar kinderen waar, in een bepaald deel van de stad, het merendeel van de ouders óf advocaat óf arts óf piloot is. De laatste jaren is het aantal ‘slimme’ kinderen in de klas van haar dochter exponentieel gegroeid. Die zitten nu in een subklasje met een prestigieuze titel: de Plato-klas. Goeiedag zeg. Hokjesalarm! Op een zomerse dag lag het Plato-groepje kennelijk zo ver voor dat zij die middag naar een dierentuin mochten terwijl de rest van de klas door moest buffelen. Waarop de dochter van mijn vriendin overstuur thuiskwam: ze had havo/vwo advies gekregen. Wat natuurlijk waanzinnig goed is, maar toch was ze teleurgesteld.

Lees ook Deze moeder vraagt zich af: ‘Schieten die plusklasjes hun doel niet voorbij?’ >

Deuk in je zelfvertrouwen

Dit is toch niet de manier waarop we onze kinderen willen opvoeden? Het gaat er toch om dat onze kinderen hun talenten kunnen ontwikkelen en zich daar goed bij voelen? Net zoals de termen hoog- en laag onderwijs: eigenlijk zeg je hiermee dus tegen een leerling die naar het vmbo gaat dat hij niet goed genoeg is voor hoger onderwijs. Hoppa: deuk in je zelfvertrouwen. Het systeem stuurt op cognitieve vaardigheden, maar gaat het niet om ontdekken wat bij het kind past? Moet leren niet betekenisvol zijn? Als een kind voor een examen leert, is het enige betekenisvolle het cijfer. Maar als het aan mij ligt, stoppen we met deze testen. Elk kind en elke situatie is anders en je wordt door het huidige schoolsysteem al op zeer jonge leeftijd in hokjes gedeeld. Door die vroege selectie versterk je in mijn ogen alleen maar de verschillen, en niet de natuurlijke interesses van een kind. ‘Mam!’, roept mijn jongste uitgelaten als ze thuiskomt. ‘Ja liefje, vertel..’ ‘Ik ben een Maankind geworden!’ ‘Wat fijn’, reageer ik. Wat moet ik anders zeggen? Godver. Ik zit er middenin. Gevangen in een moment van opluchting, maar beter weten… Meer columns van Patricia? Elke vrijdag komt er een nieuwe column op KekMama.nl. Lees hier de eerdere columns.