Laurie: ‘Om van de priemende ogen van de juf af te zijn, stond ik te klappen voor mijn kind’

Wij Nederlanders zijn een nuchter volk. We voeden onze kinderen doorgaans op met veel liefde en aandacht, maar met een evenzo grote portie zelfstandigheid en no-nonsens houding. Als het regent trek je je regenjas aan en ga je naar buiten (je bent niet van suiker), als het snot aan alle kanten uit je hoofd druipt ga je gewoon naar school (je bent niet ziek), als je valt sta je op en ga je weer verder met waar je mee bezig was (stel je niet aan). 

Beschermend vs nuchter opvoeden

In Zuid-Afrika is dat in sommige opzichten anders. Hier is men een stuk voorzichtiger en meer behouden als het aankomt op de opvoeding van je kinderen. Als het regent blijven de kinderen op school de hele dag binnen (veel te koud en te nat), je laat je kind niet zomaar op straat fietsen (veel te gevaarlijk) en als het twee keer niest sta je direct bij de huisarts op de stoep (die je ook zonder pardon direct een antibioticakuur voorschrijft). Ook als het aankomt op complimenteren en positief bekrachtigen van je kind merk ik een groot verschil tussen het Zuid-Afrikaanse onderwijssysteem en mijn eigen nuchtere Nederlandse blik. 

Klappen voor je kind

Zo bevond ik mij afgelopen week in de volgende situatie; ik bracht onze jongste zoon naar de crèche. Er was een nieuwe juf, die zich de week daarvoor al via diverse kanalen (Whatsapp, e-mail, face to face en waarschijnlijk ook nog via Tiktok) erg enthousiast had voorgesteld. Met aanvullend een lijst voor de ouders met alle plannen, pedagogische onderwerpen en academische doelen voor de komende periode. Ze had er zin in zeg maar.

We kwamen die ochtend de klas binnen. De juf groette mijn zoon met uitbundig enthousiasme en vroeg vervolgens of hij zélf zijn tas op kon bergen, “laat maar aan mama zien”. Mijn zoon keek wat vertwijfeld om zich heen, maar besloot toen om zichzelf van z’n beste kant te laten zien (of om van het gezeik af te zijn) en begaf zich naar de betreffende vakkenkast. Daar propte hij zijn schooltas in, jawel, het juiste vakje bij zijn naam en helikopter pictogram. Wat een held. Begrijp me niet verkeerd, ik vind elke stap richting zelfstandigheid een win, maar om nou te zeggen dat ik dit een prestatie van het hoogste niveau vond. Neuh. Gewoon prima, lekker gedaan kind. Fijn dat je kunt hokjesdenken.

“Het schept verwachtingen die niet altijd reëel zijn. Ik ga bijvoorbeeld morgen niet weer staan klappen voor deze wereldprestatie (nee ècht niet, ze kan m’n rug op)”

De juf dacht daar heel anders over. “Geweldig!” zei ze, en vervolgens tegen mij; “nu móet je wel even applaudisseren!”. Terwijl ze zelf losbarstte in een overdreven overtrokken applaussalvo, voelde ik bij mezelf een sterke weerzin opkomen. Wat? Moet ik dat? Wat overdreven! Maar twee seconden later stond ik toch te klappen om deze wereldprestatie. Alleen maar om van de priemende ogen van de nieuwe juf af te zijn en een soort goeie eerste indruk te maken. Toch voelde het niet oprecht en buitenproportioneel. Maar wat is er mis met een compliment? Hoor ik de kritische lezers denken. En uiteraard zullen er ook genoeg Nederlandse ouders zijn die vanuit de allerbeste bedoelingen strooien met complimenten als pepernoten op 5 december. 

Het schept irreële verwachtingen

Echter, een compliment (en vooral wanneer deze uitblijft) kan voor een breed scala aan successen en behaalde ervaringen ook averechts werken. Het schept verwachtingen die niet altijd reëel zijn. Ik ga bijvoorbeeld morgen niet weer staan klappen voor deze wereldprestatie (nee ècht niet, ze kan m’n rug op) en het zou ook zomaar kunnen dat deze enthousiaste juf precíes op dat moment een ander kind staat toe te juichen. 

Nou denk ik dat in dit geval mijn zoon dit niet of nauwelijks registreert (waarschijnlijk haalt hij opgelucht adem dat hij gewoon ongezien naar de watertafel kan lopen), maar ben ik er wel degelijk van overtuigd dat overmatig complimenteren de aandacht volledig kan verleggen van de daadwerkelijke actie naar de goedkeuring van anderen. En dan wordt de afwezigheid van iets goedbedoelds ineens een afwijzing.

Gebruik complimenten met mate

In de balans van opvoeden zijn complimenten een krachtig middel, maar zoals met alles geldt (net als met die pepernoten): gebruik ze met mate. En laten we alsjeblieft geen robots worden die als een soort automatisch mechanisme staan te applaudisseren voor elke behaalde prestatie van ons kind. Laten we vooral geïnteresseerd zijn in onze kinderen, ons verwonderen en verbazen, en complimenteren wanneer dit oprecht voelt. Maar dan alsjeblieft wel zonder applaus.

Meer lezen van Laurie? Neem een kijkje op haar blogpagina!

In ons Kek Mama magazine lees je de mooiste verhalen, herkenbare columns en de leukste fashion en lifestyle tips. Abonneer je nu voor slechts € 29,95 per jaar en ontvang de glossy als eerste op je deurmat.