35% van de lezers maakt zich regelmatig zorgen of ze wel rond kan komen

Joan Makenbach

3 januari, 2023 - 12:27

Leestijd: 10 minuten

Je kunt er niet omheen: we zitten midden in een recessie en worden dagelijks met deprimerende nieuwsberichten om de oren geslagen. En anders merk je het wel in de supermarkt: alles wordt duurder. Wie nu dezelfde boodschappen doet als een jaar terug is vaak tien procent meer kwijt. Voor een komkommer betaal je zelfs al het dubbele. Maar ook aan de pomp en uiteraard aan gas en elektriciteit betalen we veel meer dan pakweg drie jaar geleden. In Kek Mama’s Grote Geld Enquête – waar 1000 moeders met kinderen tot 12 jaar oud aan meewerkten – vroegen we of zij zich zorgen maken over deze economische terugval. “Ja, maar het komt goed”, zegt bijna de helft van alle respondenten (49%) optimistisch. Een derde redt zich nog prima en ‘slechts’ 17 procent ligt er echt wakker van.

“17% ligt wakker van de huidige prijsstijgingen”

Op onze stelling: Ik maak mij regelmatig zorgen of ik genoeg geld heb om de hele maand van rond te komen, waren de reacties daarom ook aardig verdeeld: ruim een derde (35%) is het hiermee eens, bij twee derde is dit dus niet het geval. Wat helpt is een goed inzicht in de eigen financiële huishouding. De helft van de ouders zegt zelfs precies te weten waaraan elk dubbeltje wordt besteed. Meer dan een kwart (28%) heeft een ‘ouderwets’ kasboek waarin de boekhouding wordt bijgehouden.

Hand op de knip

Bijna alle ondervraagden (91%) geven toe het laatste jaar in meer of mindere mate bespaard te hebben op meerdere zaken. Het meest wordt er gematigd wat betreft gas en elektra; 66 procent zet de kachel lager of doucht korter. Niet zo gek ook, want bij 63 procent is de energierekening flink gestegen: 10 procent zag een stijging van meer dan 300 euro per maand. Voor de helft (53%) gold een verhoging van tussen de 100 en 300 euro per maand. Waar we nog meer op besparen? We gaan minder stappen en uit eten (56%), de helft van de respondenten bezuinigt op de boodschappen, koopt minder kleding (48%) en 31 procent kiest voor goedkopere vakanties.

“Bijna 50% weet precies waar elk dubbeltje aan besteed wordt”

Opvallend is dat slechts 18 procent aangeeft minder geld uit te geven aan de kinderen. Het is zelfs het állerlaatste waar op wordt beknibbeld, zo blijkt uit de antwoorden. Mitra (38), moeder van Evan (12), Milan (10) en Kate (2) herkent zich in dat beeld. “Ik bezuinig liever op mezelf dan dat ik de kinderen iets moet ontzeggen. Mijn eigen moeder kan er soms best boos om worden. Gaan we een dagje outletshoppen, kom ik weer terug met drie volle tassen voor de kinderen. ‘Koop nou eens wat voor jezelf’, drukt ze me elke keer op het hart. Maar dat vind ik lastig. Uiteindelijk weet ik na afloop van zo’n shopdag dan net één nieuwe beha te scoren, maar ben ik gewoon te gierig om er een bijpassend broekje bij te halen.”

Lees ook – ‘Halverwege de maand is het geld op de gezamenlijke rekening al op’ >

Sparen, sparen, sparen

Door zuinig te leven bereid ik me voor op de toekomst, meent 22 procent van alle ondervraagden. Dat doen ze door enerzijds te budgetteren, maar vooral te sparen, sparen, sparen. Ze storten hun extraatjes op een rekening bij een bank (88%), beleggen (14%), kopen aandelen (9%), handelen in bitcoins (8%), verhuren huizen (3%) of sparen op een andere manier (11%). Het meeste geld leggen we weg voor de kinderen: 81 procent spaart voor hen een vast bedrag per maand. Bij het merendeel (46%) ligt dat tussen de 10 en 50 euro per maand, gevolgd door 50-100 euro (29%). Circa 11 procent legt meer dan 100 euro weg voor school, autorijlessen of een aanbetaling op een eigen woning.

Praten over geld

We vinden het ook heel belangrijk met de kinderen te praten over geld. Maar liefst zeven op de tien vrouwen beweert met de kinderen het gesprek aan te gaan over dit onderwerp. Lonneke (39): “Juist tijden zoals nu, met een enorme inflatie en bijna dagelijks geluiden over prijsstijgingen, zijn een goede aanleiding om uit te leggen wat alles kost en dat je hard moet werken. Ook al is mijn zoon pas tien, het zorgt voor een bepaalde bewustwording. Wij hebben het thuis misschien wel beter dan andere gezinnen, toch moet hij de waarde van geld leren kennen. We brengen hem bij hoe hij met zijn eigen zakgeld om moet gaan: hij mag de helft uitgeven aan zichzelf, de andere helft moet hij sparen. Daardoor snapt hij nu dat een pakje Pokémonplaatjes niet ‘maar’ zeven euro is, maar ‘veel centjes’ en dat we daar ook een hele maaltijd voor kunnen kopen.”

“Ik vertel mijn kinderen: geld is makkelijk uit te geven, maar moeilijk te verdienen”

Anke (34): “Ik vertel eerlijk dat alles duurder is geworden en dat we moeten opletten. Dat alles geld kost, zelfs water uit de douche, en Mees en Sofie daarom niet meer alles kunnen krijgen – zoals op zaterdag in de stad een ijsje, of na het sporten een tosti en Fristi. Dat voorkomt zeurpartijen en uitleg op vervelende momenten.” Niama (33): “Ik zeg dat papa en mama hard werken en alles geld kost en dat het bos/strand/duin net zo leuk is als een binnenspeeltuin.” Cindy (34): “Ook al zijn ze pas vijf en zeven, ik leg mijn kinderen uit dat hun zakgeld eens uitgegeven weg is, dus dat ze wijs moeten nadenken voordat iets kopen. En dat geld makkelijk is uit te geven, maar moeilijk te verdienen.”

Ontvang elke maand Kek Mama met korting en gratis verzonden op jouw deurmat! Abonneer je nu en betaal slechts €4,19 per editie.

Ruzies om geld

Het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) onderzocht ooit hoe belangrijk geld in een relatie is en ontdekte dat een kwart van de Nederlandse stellen ruziet om geld. Financiële geschillen leiden het vaakst tot een scheiding, zo ontdekte de Amerikaanse Sonya Britt, professor in Personal Financial Planning, na onderzoek onder 4500 stellen.

“21% heeft weleens ruzie over geld”

Dan valt het bij de vrouwen die onze enquête invulden nog redelijk mee; slechts twee op de tien vrouwen gaf aan weleens bonje om de financiën te maken. Vaak gaat het dan om uitgaven die zij of haar partner doet waar de ander het niet mee eens is. Een greep uit zijn ergernissen om háár uitgavenpatroon: kleding en spullen voor de kinderen (met stip op één genoemd), speelgoed, maar ook kleding, make-up, sieraden en schoenen. Andersom zijn haar gruwels: zijn uitgaven aan allerhande gadgets, versieringen van de auto, onnodige spullen in huis, junkfood, crypto, dure merkkleding en boeken.

“Ruim 16% is het niet altijd eens met de uitgaven van haar partner”

Miloe (31), moeder van Julia (7) en Sam (6) herkent gedoe om geld: “Dat mijn man weigert een lunch mee te nemen naar zijn werk is een dagelijks twistpunt. Ik vind het onzin om elke dag 5 à 6 euro te betalen voor een salade, broodje bal en croissant buiten de deur, terwijl ik thuis allemaal lekker beleg heb en echt goed brood van de bakker haal. Maar hij weigert, zoals hij zelf zegt, ‘met een suffe broodtrommel onder zijn arm naar kantoor te gaan’. Hij hoeft het nota bene niet eens zelf te maken, ik ben toch al bezig met de lunchpakketjes van de kinderen, dus smeer in één keer door. Hij is niet om te praten, maar ik vind het kinderachtig én duur. Voor het geld dat hij per maand uitgeeft in de kantine van zijn werk zouden we met het hele gezin heerlijk sushi kunnen eten.”

Eigen broek ophouden

Al met al lijken we onze geldzaken aardig op orde op te hebben. Ook met de economische zelfstandigheid van de Kek Mama-lezers lijkt het volgens onze Grote Geld Enquête dik in orde. Al jaren lezen we over de grote deeltijdcultuur onder moeders met kinderen en worden er grote zorgen geuit als dezelfde vrouwen er na een scheiding alleen voor komen te staan: zij zouden dan niet op eigen benen kunnen staan. Maar toch beweert meer dan de helft (56%) van de respondenten financieel onafhankelijk te zijn, mocht haar relatie uitgaan. Nog eens 22 procent heeft geen idee of ze dat zou kunnen, maar zegt ook geen nee. De overige 22 procent geeft aan absoluut niet zonder het salaris van haar partner te kunnen.

“56% beweert financieel onafhankelijk te zijn, mocht haar relatie uitgaan”

Lobke (29), moeder van Jaxx en Jezz (3): “De meest gestelde vraag aan mij na het krijgen van de tweeling was of ik nu zou stoppen met werken. Niemand die dat vroeg aan mijn vriend. Automatisch werd aangenomen dat ik thuis zou blijven. Maar nee, ik heb veel lol in mijn werk. Wel ben ik een dag minder en een dag thuis gaan werken, dat was goed te regelen. Maar dat heeft mijn vriend ook gedaan. Daardoor gaan de kinderen maar drie dagen naar de opvang en kunnen we alles redelijk soepel regelen. Ik vind het superbelangrijk om financieel mijn eigen broek op te kunnen houden. En even hard gezegd: ik heb niet zes jaar gestudeerd om me nu alleen nog druk te maken om plasluiers, wipkippen en Duplo.”

Modaal inkomen

Opvallend: een derde van alle respondenten noemt zichzelf thuis de hoofdkostwinner. Door te studeren, een goede baan te vinden, fulltime te werken, maar ook te sparen en beleggen en geen schulden te maken is het de vrouwen gelukt zichzelf en het gezin te onderhouden. De vraag is of het optimisme over het inkomen na een eventuele scheiding gegrond is, want ongeveer de helft van de vrouwen (51%) verdient beneden modaal, 30 procent verdient precies modaal (38.000 bruto per jaar) en 19 procent zit boven modaal. Samen met haar partners salaris zit iets meer dan de helft (54%) van de lezeressen boven modaal en 24% op een modaal inkomen. Zijn we tevreden met ons inkomen? Ja, eigenlijk wel: 84 procent vindt dat ze een prima salaris ontvangen aan het eind van de maand, al mag het van de helft van hen ook ‘best wel iets meer zijn’.

Uitslagen

49% Ja, maar het komt wel goed

17% Nee, we redden het prima

17% Ja, ik lig er echt wakker van

20% Niet echt, maar misschien zou dat wel moeten

51% Beneden modaal

30% Modaal

19% Boven modaal

65% Oneens

35% Eens

70% Oneens

30% Eens

80% Nee

20% Ja

  Benieuwd wat andere moeders zeggen over geld of wat hun beste tips zijn om te bezuinigen? Je leest een greep uit de antwoorden op de Kek Mama’s Grote Geld Enquête hier. Meer verhalen over geld (zoals Petra die met haar gezin leeft van giften) en een openhartig interview met Roos Reedijk van Kopen zonder Kijken, vind je in Kek Mama 01-2023. Verkrijgbaar in de winkel vanaf 3 januari.