Het gouden kind syndroom: en de onzichtbare gevolgen van voorgetrokken kinderen

Wat is het ‘gouden kind’ syndroom?

Het gouden kind syndroom beschrijft een situatie waarin ouders één kind altijd naar voren schuiven en als extra speciaal of perfect beschouwen. Terwijl andere kinderen minder aandacht krijgen, wordt dit kind opgehemeld.

Het gevolg is dat het gouden kind denk aan hoge verwachtingen te moet voldoen, wat emotionele druk veroorzaakt. Vaak ondervinden deze kinderen later in hun leven problemen zoals moeite met het omgaan met kritiek of teleurstellingen. Nie zo gek, ze zijn gewend om bewierookt te worden.

Een gouden kind ontstaat vaak omdat het (ten opzichte van de andere kinderen uit het gezin) positieve eigenschappen heeft zoals: empathie, creativiteit, leergierigheid en een sterk verantwoordelijkheidsgevoel. Ze gedragen zich vaak zelfstandig, hebben geduldig en tonen respect voor anderen. Het heet gouden kind syndroom, je zou het ook ‘het engel syndroom’ kunnen noemen.

Chronische stress en burn-out

De oorzaak van het gouden kind syndroom ligt vaak in de ongelijkheid binnen het gezin. Gouden kinderen worden extra geprezen voor hun bijzondere prestaties. Ze zijn vaak intelligenter en knapper dan de andere kinderen in het gezin. Het gevaar ligt dan wel op de loer dat ze de liefde van hun ouders koppelen aan een prestatie.

Dit leidt tot een constante behoefte aan bevestiging en geeft chronische stress en in bepaalde gevallen een burn-out.

De druk om te slagen raakt alle aspecten van het leven van zo’n people pleaser of Sam (uit ‘The Lord of the Rings’) look-a-like. Van school en werk tot sociale situaties.

Problemen in relaties

Het gouden kind is vaak gewend aan hoge verwachtingen, waardoor het moeilijk is om nee te zeggen en duidelijke grenzen te stellen. Dit leidt tot ongezonde relaties waarin zij te veel verantwoordelijkheid op zich nemen en hun eigen behoeften negeren. Vaak voelen zij zich schuldig wanneer ze anderen teleurstellen, wat weer extra stress geeft.

Slecht zelfbeeld en faalangst bij gouden kind

Het zelfbeeld van gouden kinderen is meestal nauw verbonden met hun prestaties. Ze voelen zich alleen waardevol als ze ‘uitblinken’, wat een vicieuze cirkel creëert van het voortdurend zoeken naar goedkeuring. Gebrek aan zelfvertrouwen is het resultaat en tast hun vermogen aan om onafhankelijke beslissingen te nemen, laat staan dat ze voor zichzelf op te komen.

Faalangst is ook een veelvoorkomend kenmerk, wat leidt tot het vermijden van risico’s en nieuwe ervaringen, en zo persoonlijke en professionele groei beperkt.

Impact op familiedynamiek

De rol van het gouden kind kan spanningen veroorzaken met broers en zussen, wat leidt tot concurrentiestrijd en gevoelens van wrok. Deze dynamiek is echt killing voor familierelaties en kan het gouden kind buitensluiten. Door de openlijke voorkeursbehandeling van ouders voor het fantastische kind, voelen de andere broers en zussen zich minder en niet geliefd.

Langdurige gevolgen

Uit onderzoek blijkt dat de psychische en emotionele impact van het gouden kind syndroom vaak groot is. Volwassenen die als ‘gouden kind’ zijn opgegroeid, worstelen vaak met een diepgewortelde faalangst en een constante hunkering naar ‘likes‘.

Psychosomatische klachten en dissociatie zijn enkele ernstige symptomen die zich mogelijk ontwikkelen.

De zoektocht naar een eigen identiteit blijft voor deze uitverkorenen een uitdaging, omdat ze vaak niet hebben geleerd om hun eigen ervaringen te verwerken en te waarderen.

Oplossingen en ondersteuning voor gouden kind

Wees als ouder bewust van de gevaren van het voortrekken van een talentvol kind tegenover de anderen. Herken jij dingen uit dit verhaal? Professionele hulp kan essentieel zijn voor zowel jou als je kind(eren) om gezonde gezinssystemen op te bouwen.

Therapie kan een veilige ruimte bieden voor een ‘gouden kind’ om diepgewortelde overtuigingen en gedragingen te verwerken en te veranderen. Het uiteindelijke doel is om een balans te vinden, waarin elk kind de ruimte krijgt om te floreren zonder zich geforceerd te voelen om aan opgelegde verwachtingen te voldoen.

Bron: Welingelichte Kringen.

In ons Kek Mama magazine lees je de mooiste verhalen, herkenbare columns en de leukste fashion en lifestyle tips. Abonneer je nu voor slechts € 29,95 per jaar en ontvang de glossy als eerste op je deurmat.