Beeld: Brenda van Leeuwen
Kek Mama-columnist Anke Laterveer is single moeder en schrijft elke week op Kekmama.nl supereerlijk en uitgesproken over wat ze meemaakt of wat haar opvalt. Deze week: autisme.
‘Heeft jouw zoon…autisme?’ Midden op het schoolplein spreekt een moeder me aan. Het laatste woord, autisme, klinkt iets zachter uit dan de rest van de zin. Alsof het een geheim is. Zoals men vroeger ‘K’ zei en geen ‘kanker’. ‘Is dat niet lastig?’, vraagt ze. ‘Ja, hij is autistisch’ zeg ik. ‘En nee, dat is niet erg hoor. We hebben er nauwelijks last van.’ Dat is niet helemaal waar, maar ik stel een ander graag gerust. Ja, hij is anders en ja, dat is vaak lastig, maar nee, dat is niet erg. Hij is nogal fantastisch. Autisme en al. De moeder kijkt me onderzoekend aan. ‘Kan hij wel gewoon bij andere kinderen spelen dan?’ vraagt ze nu. ‘Jazeker,’ zeg ik trots.
Twee jaar geleden kon hij dat nog niet. Twee jaar geleden wisten we net van zijn autisme. Hij had het er zwaar mee. Ik nam hem en zijn zusje op schoot en vertelde dat hij ‘andere hersenen’ heeft dan de meeste andere kinderen. Geen betere, geen slechtere, gewoon andere. Mijn zoon was opgelucht.
Hij had al wel gezien hoe hij anders was dan andere kinderen. Hoe hij soms opeens heel boos kon worden als er onverwacht iets anders ging dan gepland. Hoe hij soms niet wist wat hij moest zeggen, terwijl de anderen dat precies leken te weten. Hoe mensen soms moesten lachen als hij het wel probeerde, maar hij kennelijk het verkeerde zei. ‘Ik dacht dat ik gewoon een heel stom jongetje was,’ zei hij. Ik pakte hem vast en vertelde hem wel duizend keer dat hij geen stom jongetje is. Hij is het leukste jongetje van de hele wereld. Een heerlijk joch dat iets meer structuur en duidelijkheid nodig heeft dan anderen. En niet zo houdt van drukke evenementen. Dat laatste is trouwens niet per se iets autistisch, dat heb ik zelf ook.
En nu, twee jaar later, weet iedereen van Jakobs hersenen. Alle kinderen uit de klas accepteren het zonder probleem. Hij wordt uitgenodigd voor partijtjes en gaat bij vriendjes spelen. Allemaal met zijn andere hersenen. Zo’n partijtje vergt nogal wat van hem. Er zit veel onvoorspelbaarheid in en veel interactie met andere kinderen. We proberen hem zo goed mogelijk voor te bereiden op wat er gaat komen, en zijn vader of ik moeten altijd mee. Net als naar schoolreisjes, sportdagen en speciale evenementen op school. Het is elke keer spannend en na afloop is hij kapot. Maar hij gaat! Hij doet het! En iedereen is blij dat hij er is. Niet in de laatste plaats hijzelf.
De laatste tijd merk ik steeds minder van zijn autisme. Misschien omdat ik nu gewend ben altijd voorzorgsmaatregelen te nemen, uit te leggen en te structureren. Uitbarstingen te deëscaleren voor ze op hun hoogtepunt zijn. Of misschien omdat hij beter in zijn vel zit. Of allebei. Hoe dan ook is het fantastisch. Waren zijn hersenen eerst nog regelmatig onderwerp van gesprek, nu hebben we het er nog maar zelden over.
Behalve laatst, toen ik werd uitgenodigd voor een feestje waar ik eigenlijk helemaal niet heen wilde. ‘En neem de kinderen gezellig mee!’ Toen hoorde ik mezelf opeens zeggen: ‘Och, wat superjammer nou! Ik was zo graag gegaan, maar Jakob kan echt niet tegen die drukte.’ Want ja, soms is autisme hartstikke lastig, maar soms komt het ook verdomde goed uit.
Anke Laterveer (36) is schrijver, columnist, cabaretier en web woman van Kek Mama. Samen met haar kinderen Jakob (7) en Hannah (6) woont ze in Haarlem.
Iedereen kent er wel een: een verwend kind. En niemand van ons vindt verwende kinderen leuk, toch? We willen dus ook zeker niet dat ónze kinderen ineens verwend gedrag gaan vertonen.
Mijn dochter leert praten. Ik vind het werkelijk een van de schattigste fases tot nu toe. Die brabbelende dreumes die allemaal grappige dingen zegt: het is om van te smelten. Het levert alleen ook weleens gênante situaties op.
Daniel (38) dacht dat hij het allemaal voor elkaar had: een lieve vrouw, een zoontje van vier en pas een tweede kindje erbij. Maar waar het gezin op het eerste gezicht compleet leek, begon het van binnen langzaam uit elkaar te vallen.
Je zou denken dat volwassenen met een hoge functie en flink salaris allemaal begonnen met een bibliotheekkaart op hun tweede en elke avond luisterden naar literaire meesterwerken bij het zachte licht van een nachtlampje. Dat zit toch anders.
Genoeg vrouwen doen het weleens: stiekem in zijn telefoon kijken. Niet omdat ze op zoek zijn naar ellende, maar omdat er iets wringt. Een gevoel. Iets wat niet helemaal klopt. Het overkwam Iris. En voor ze het wist, zat ze in zijn telefoon, op zoek naar antwoorden waar ze helemaal niet voor was.
Groep 8 kamp. Voor veel kinderen het hoogtepunt van hun basisschooltijd, maar voor Mariska en haar dochter was het iets waar ze enorm tegenop zagen. Haar dochter mocht namelijk geen contact hebben met het thuisfront.
