Kinderen en kunstmatige intelligentie (AI): zo ga je daar als ouder mee om

Eén ding is duidelijk: we kunnen niet meer om kunstmatige intelligentie (AI) heen. Maar wat is het eigenlijk? De Consumentenbond legt het duidelijk uit: “AI geeft computergestuurde machines en apparaten de mogelijkheid zelfstandig problemen op te lossen. Dus zonder tussenkomst van een mens.” Dat werkt aan de hand van algoritmes; ze herkennen patronen van mensen en nemen vervolgens zelf beslissingen. Kunstmatige intelligentie is op meer plekken dan je denkt. Voorbeelden van AI zijn je Instagram- of TikTok-overzicht, Siri, barbiepoppen waarmee je kunt praten en natuurlijk het welbekende ChatGPT. En ken je die foto van Paus Franciscus nog die in een witte pufferjas werd gespot? Leek hartstikke echt, maar werd gemaakt door AI.

Strengere regels

Als volwassene heb je van kunstmatige intelligentie misschien geen kaas gegeten. Dat geldt voor kinderen des te meer. Zo liet de Autoriteit Persoonsgegevens in september nog weten zich zorgen te maken over de risico’s van AI-chatbots voor kinderen, meldt RTL Nieuws. Zij zijn zich daar onvoldoende van bewust, zegt de organisatie. “Het is belangrijk dat zij bijvoorbeeld weten wat er gebeurt met hun chatberichten en of ze praten met een chatbot of met een echt persoon.” In april van dit jaar kwam er vanuit een groep AI-experts een roep om strengere regels voor kunstmatige intelligentie.

Lees ook: Hoe voed je je kinderen schermwijs op? ‘Als hij van zijn scherm moet, wordt hij chagrijnig’

Risico’s van kunstmatige intelligentie

Kortom: AI is handig, maar vanwege de razendsnelle ontwikkelingen ook zorgelijk. AI-expert Jelle Zuidema neemt met Radar een aantal redenen door. Zo slaan veel AI-technieken persoonlijke data op om hun diensten en producten te verbeteren, wordt ChatGPT steeds vaker ingezet om huiswerk te maken en kan je kind door chatbots te maken krijgen met ‘haatdragende, nare, racistische of pornografische teksten’. Chatbots putten namelijk uit een enorme database. “Als een kind met een chatbot praat, wil je niet dat een gesprek een vervelende wending neemt. Dat kan in theorie gebeuren,” aldus Zuidema. Bovendien zijn kinderen extra kwetsbaar voor manipulatie, zoals deepfake. Denk aan het – nog vrij onschuldige – voorbeeld van de paus. Andere risico’s zijn volgens de Consumentenbond dat algoritmes verslavend werken en dat kinderen door gepersonaliseerde media sneller in een ‘filterbubbel met eenzijdige informatie’ terechtkomen.

Kinderen en AI: zo ga je daarmee om

Zorgelijk of niet: kunstmatige intelligentie is here to stay. AI brengt volgens Netwerk Mediawijsheid niet alleen risico’s maar ook kansen met zich mee, bijvoorbeeld op het gebied van onderwijs, gezondheid, vaardigheden en interesse. Mits je het op een goede en veilige manier gebruikt natuurlijk. Ouders spelen een grote rol in de manier waarop kinderen omgaan met kunstmatige intelligentie. Hoe pak je dat aan? We zetten een paar tips op een rij.

• Vergroot je eigen AI-wijsheid, door een cursus bijvoorbeeld. Hoe meer je weet over kunstmatige intelligentie, hoe beter je je kind hierover kunt inlichten.
• Praat met je kind over de risico’s én kansen van AI. Leer je kind niet alleen wat kunstmatige intelligentie is, waaraan je het kunt herkennen en wat de risico’s zijn, maar stimuleer ‘m ook om ermee te werken. Netwerk Mediawijsheid: “Daardoor ontwikkelen kinderen een positievere houding ten opzichte van AI, wat helpt de kansen ervan optimaal te benutten.”
• Experimenteer samen met AI. Stel ChatGPT eens een vraag, kijk naar de resultaten en bespreek deze met je kind. Het is makkelijker om met je kind over kunstmatige intelligentie te praten als jullie er samen mee aan de slag gaan.
• Kijk met je kind naar films en series over robots, zoals Wall-E. Dit kan een fijne manier zijn om het gesprek over AI te openen.

In de glossy Kek Mama lees je de mooiste verhalen, meest herkenbare columns en de leukste fashion en lifestyle tips. Abonneer je nu voor slechts €29,95 per jaar en ontvang de glossy als eerste op je deurmat.