Beeld: Shutterstock
Anneke heeft een tienjarige zoon die andere kinderen pest, mishandelt en bedreigt. ”Mijn man wilde het heel lang niet zien, hij werd woedend als de juf ons op het matje riep.”
“Mijn zoon Klaas is tien jaar oud en een nare pestkop. Het heeft lang geduurd voor ik dit hardop kon zeggen. Ik geef dit interview in de hoop dat andere ouders in dezelfde situatie zich minder geïsoleerd voelen. Als je kind gepest wordt, heeft iedereen begrip voor je. Maar als je kind dader is, word je zelf ook gezien als dader. Zeker als je het niet erkent. Zoals wij lang hebben gedaan. We hebben iedereen de schuld gegeven behalve Klaas. Daarmee hielpen we hem niet. Als je kind pest, kun je maar een ding doen: openstaan voor klachten over zijn gedrag. Hoe minder inlevingsvermogen hij toont bij anderen, hoe meer jij het moet hebben. Van daaruit kun je hulp gaan zoeken.
Ik weet dat Klaas niet slecht is. Hij slaat om zich heen uit onzekerheid, omdat hij bang is er niet bij te horen. De aanval is de beste verdediging. Eigenlijk is hij heel kwetsbaar, maar ik begrijp heel goed dat andere ouders niet bereid zijn dat te zien. Ouders wier kind hij te grazen heeft genomen vinden hem een rotjoch. Zij beoordelen hem op wat hij doet, niet om wat daarachter zit. Ik zou hetzelfde doen in hun plaats. Dat inzicht heeft me geholpen. Toen Klaas op de peuterspeelzaal werd weggestuurd wegens agressief gedrag waren Michiel en ik nog diep verontwaardigd. Wij zagen alleen een eenkennige zoon, die zich als een liaan om me heen slingerde als ik hem achterliet.
Dat deden andere kinderen ook bij hun ouders. Alleen, die gingen uiteindelijk braaf spelen. Klaas werd boos, en die boosheid vierde hij bot op andere kinderen. Hij was sterk voor zijn leeftijd – zijn klappen kwamen hard aan. Toen hij een ander jongetje beet, rustten de ouders van dat jongetje niet voor Klaas weg werd gestuurd uit het klasje. Mijn man en ik waren daarover diep verontwaardigd, maar op de basisschool maakte mijn verontwaardiging plaats voor bezorgdheid. Vanaf het begin klaagden de juffen over Klaas’ ruwe gedrag. Hij duwde andere kinderen van de speeltoestellen. Toen zijn buurjongetje jarig was en in het middelpunt stond, pakte hij de traktaties van andere kinderen af. Waarop hij niet werd uitgenodigd op het partijtje. Dat vond hij vreselijk. We hadden dit soort dingen nooit meegemaakt met Klaas’ oudere zusjes; die zijn juist populair en geliefd. Ik dacht dat Klaas anders was doordat hij een jongetje was – stoer, sterk, macho zoals zijn vader.
Mijn man Michiel is een soort Jerommeke. Hij gaat graag naar de sportschool en is enorm zelfverzekerd. Bij onze eerste ontmoeting zei hij dat hij een bedrijf ging opstarten, en dat hij pas tevreden zou zijn als hij veertig man in dienst had. Dat is hem gelukt. In mijn ogen kon hij alles, wist hij alles, ik keek huizenhoog tegen hem op. Dat heb ik te veel op de kinderen over gebracht. Zij kregen het gevoel dat Michiel de baas was. Als ze vervelend waren, zei ik: ‘Wacht maar tot papa thuis is.’ Met name Klaas zag Michiel als god zelf. Misschien is hij daarom het alfamannetje gaan uithangen op school.
Maar daarmee geef ik Michiel de schuld. En dat is te makkelijk. Michiel is nooit een pestkop geweest. Bij zijn bedrijf moet hij soms autoritair moet optreden, mensen ontslaan. Maar dat doet hij niet voor zijn plezier. Wel accepteert hij moeilijk andermans gezag. Hij kon het al die jaren niet uitstaan dat de juffen het laatste woord hadden over zijn zoon. Wat hem betrof waren ze te soft, hij vond dat ze jongens meisjesnormen op legde. Als er meer mannen in het onderwijs zaten was er niets aan de hand, volgens hem. Met verwijzing naar Louis Tavecchio, een Amsterdamse hoogleraar die stelt dat de oververtegenwoordiging van vrouwelijke leerkrachten op de basisschool jongens tekortdoet. God, wat was ik blij met Tavecchio. Ik klampte me aan hem vast. Daardoor heeft het langer geduurd voor ik inzag dat Klaas te ver ging.
In groep drie koos Klaas een zielig meisje uit als mikpunt. Een verlegen kind met leerproblemen. Bij handenarbeid plakte hij een briefje op haar rug met de woorden: ’Ik ben dom.’ De juf kon hem meteen in zijn kraag grijpen omdat hij het in zijn eigen hanenpootjes had gedaan. Dat vond ik nog wel schattig. Toch dacht ik ook: huh? Mijn zoon? Michiel vond Klaas’ foute actie typisch een harde jongensgrap. Niet aardig maar ook geen ramp. Hij vond het overdreven dat we daarvoor op het matje werden geroepen en zette de juffen en mij weg als overbezorgde watjes. Dat ontging Klaas niet. Er kwam een moment dat hij uitsluitend nog naar Michiel luisterde. Ik had geen vat meer op hem.
Sinds mensenheugenis ben ik computer- en luizenmoeder en overblijfjuf. Ik sta graag te kletsen op het schoolplein, dus ik ken iedereen. Dat leverde me goodwill op; ik denk dat Klaas anders eerder van school was gestuurd. Op een dag zag ik een huilend jongetje in paniek over de speelplaats rennen toen ik Klaas ophaalde. Als een schichtig diertje in het nauw. Hij wilde naar huis, maar dat kon niet omdat Klaas telkens als hij naar buiten wilde het hek dicht deed. Een paar meelopers stonden hard te lachen. Die meelopers gaven Klaas benzine. Van hun ouders begrijp ik nu dat ze dat deden omdat ze bang voor hem waren. Wie niet voor Klaas was, was tegen hem, en als hij boos werd was hij een soort duivel.
Een verdrietige moeder van een nieuweling in de klas sprak me aan. Ze beweerde dat Klaas er de oorzaak van was dat haar kind niet naar een partijtje mocht. Hij zou tegen de jarige hebben gezegd: ‘Als jij hem uitnodigt, sla ik je in elkaar.’ Ik vond het vreselijk. Klaas was nota bene zelf zo overstuur geweest toen hij niet welkom was bij partijtjes.
Lees ook ‘Is het mijn eigen schuld dat ik een lastig kind heb?’
De verhoudingen bij ons thuis sijpelden door naar de buitenwereld via onze dochters en hun vriendinnetjes. Michiel kwam bekend te staan als een boeman die Klaas de hand boven het hoofd hield en mij onderdrukte. Intussen beet ik steeds meer van me af. Ik begon Michiels trots als zwaktebod te zien. De tijd dat ik hem aanbad was voorbij, dat voelde hij. Hij kon het niet hebben, sloeg terug door extra te ‘bonden’ met Klaas. Het had zijn weerslag op ons huwelijk. Dat heeft echt langs de rand van de afgrond gescheerd. In groep zeven werden Michiel en ik op school ontboden wegens verdenkingen dat Klaas met zijn vriendjes een nieuw jongetje geld had afgetroggeld. Klaas ontkende, Michiel geloofde hem. Ik niet, ik had hem meerdere malen betrapt op liegen. En hij had het vaker voorzien op nieuwe kinderen. Misschien omdat hij bang was dat ze populairder werden dan hij. Ik droomde vaak dat ik Klaas in de gevangenis bezocht. Ik was doodsbang dat hij naar een school voor moeilijk opvoedbare kinderen zou worden gestuurd die bekendstond als vergaarbak van criminelen in de dop.
Driekwartjaar geleden heb ik in een paniekaanval een vreselijke scène geschopt, waarbij ik Klaas die arrogant deed, uitschold voor rotkind en loser. Ik ging veel te ver. Michiel was woedend op me. Terecht. Ik zag in Klaas’ ogen dat ik hem geraakt had, dat vond ik naar. En het pakte averechts uit, hij kwam juist op ramkoers te liggen. Toen een argeloze invaljuf hem de beurt gaf om een som uit te rekenen op het bord, schreef hij ‘Juffie is een gekkie’. De juf stuurde hem de klas uit, maar hij ging niet, ze moest hem uiteindelijk naar buiten trekken. Op de speelplaats lichtte hij een jongen pootje die langs hem heen rende. De jongen verstuikte zijn enkel. De ouders tekenden protest aan bij de school. De directie deelde ons mee dat de school geen verantwoordelijkheid meer wilde dragen voor Klaas, en dat hij weg moest.
Toen schrok Michiel zich opeens te pletter. Hij zag van het ene op het andere moment in dat hij oogkleppen op had gehad. In zijn verslagenheid reageerde hij fantastisch. Hij bood me zijn excuses aan, zei dat hij zou veranderen en dat hij hoopte dat ik dat accepteerde. Dat was zo’n opluchting. Mijn liefde voor hem was meteen weer terug. Voor het eerst waren we weer eensgezind, we gingen het probleem samen tackelen. Als Michiel eenmaal achter je staat, heb je een goeie aan hem. Hij belde de ouders van het jongetje met de verstuikte enkel, en ging door het stof. Hij nam de schuld op zich en vroeg of ze ons nog een kans wilden geven. We zouden Klaas laten onderzoeken en intensief in therapie doen. Die ouders gingen akkoord. Het hielp dat het zusje van het jongetje een vriendin was van onze dochter. Ze pleitten voor Klaas bij de directrice, die haar vonnis omzette in een voorwaardelijke straf. Ik zal ze altijd dankbaar blijven.
Klaas is het afgelopen half jaar een ander jongetje geworden. Deels omdat hij ontzettend geschrokken is, want hij wil niet weg van school. Deels omdat hij voelt dat Michiel en ik nu een team zijn en dat we ons niet meer laten manipuleren. En deels omdat hij in een steengoeie therapie zit: de Rots en Water Training. Zijn therapeuten leren ons dat er drie redenen kunnen zijn voor pestgedrag. Uit onzekerheid, dus om te voorkomen dat anderen de eerste klap geven; uit gebrek aan inlevingsvermogen, omdat ze geen idee hebben wat ze een ander aandoen; of omdat ze een gevoel van verbondenheid met anderen missen. Bij Klaas is het waarschijnlijk een combinatie. Hij worstelt met verwarrende gevoelens, waardoor hij boos wordt. Die boosheid mag hij voelen, maar hij mag er niet naar handelen door andere kinderen pijn te doen of dwars te zitten. Het gaat er niet om hoe je je voelt, maar hoe je doet. Ze brengen Klaas inlevingsvermogen bij via rollenspelen. Hij is om de beurt de pester en de gepeste. En hij moet goed antwoord geven op de vraag hoe hij het zou vinden als een ander zo tegen hem zou doen.
Intussen mogen we hem nooit meer mogen laten wegkomen met verkeerd gedrag, nooit meer een voorval met de mantel der liefde bedekken. Het werkt. Wij durven heel voorzichtig te genieten van een nieuwe Klaas. Een bijkomend voordeel is dat ik voorzichtig durf te genieten van de nieuwe Michiel. Onze relatie is gelijkwaardiger geworden. Ik kijk niet meer tegen hem op, hij heeft meer respect voor mij. We zijn nu vrienden.” Dit artikel heeft eerder in Kek Mama gestaan. Wil je nog meer mooie en herkenbare verhalen van mede-mama’s lezen? Neem nu een abonnement en ontvang Kek Mama elke maand als eerst op jouw deurmat.
Is jouw partner altijd degene die je verrast met een romantisch gebaar? Een onverwacht cadeautje, een avondje fancy uiteten of zelfs een ontbijtje op bed. Sommige mannen lijken gewoon geboren voor romantiek. En ja hoor, je sterrenbeeld speelt daar zeker een rol in.
Laurie (37) is orthopedagoog, opvoeddeskundige en moeder van zoons Dex (6) en Otis (2). Sinds dit jaar woont ze met haar gezin in Kaapstad. In haar column schrijft Laurie over haar ervaringen van het emigreren met twee jonge kinderen, het leven in Zuid-Afrika en de hoogtepunten en worstelingen van het ouderschap.
Soms staat het gewoon in de sterren geschreven: bepaalde moeders hebben een hart van goud, maar dat maakt ze soms ook net iets té lief. Ze willen alles en iedereen tevreden houden, maar vergeten daarbij zichzelf.
Ilva Kuijpers (27) is leerkracht van groep 1/2. Iedere maand schrijft ze voor Kek Mama een column over haar belevenissen op de basisschool.
Ilva Kuijpers (27) is leerkracht van groep 1/2. Iedere maand schrijft ze voor Kek Mama een column over haar belevenissen op de basisschool.
Doe jij als moeder het meest in huis? Van de kinderen naar school brengen tot de boel netjes houden? En merk je dat je partner niet altijd even enthousiast is om de handen uit de mouwen te steken? Het ligt niet aan hem, het ligt aan de sterren. Mannen met deze sterrenbeelden zijn namelijk luie […]
