Vergeten we de jongens niet? ‘Mijn zoon is bang voor de meiden in z’n klas’

Hester Zitvast

25 februari, 2023 - 06:24

Leestijd: 10 minuten

“Ik ga uitzoeken of we geen pussies van de hedendaagse jongens aan het maken zijn”, vertelde ik mijn vriend, nog voordat ik een eerste letter van deze tekst op papier had staan. Hij reageerde als door een wesp gestoken: “Goed zo! Je mag tegenwoordig namelijk geen heteroseksuele man meer zijn. Het woord testosteron is vies, als we zo doorgaan met dat softe gedoe hebben we over twintig jaar geen echte mannen meer.”

Masculien

Het is misschien goed te vermelden dat mijn vriend zich vijf dagen per week in een uitgesproken masculiene werkomgeving beweegt. Hij werkt op de redactie van Studio Sport waar, als je het mij vraagt, niet veel ruimte is voor hypergevoeligheid. Dat er de laatste jaren, met #metoo als katalysator, hard gewerkt wordt aan meer gelijkwaardigheid juicht hij alleen maar toe. Je moet mannen alleen wel man laten zijn, vindt hij – we zijn nou eenmaal verschillend. “Het moet allemaal niet doorslaan.” En laat doorslaan nou precies hetgeen zijn waarin we momenteel als samenleving lekker excelleren.

“Stoeien moet je niet meteen de kop indrukken”

In zijn vrije tijd is mijn vriend met enige regelmaat pleinwacht op de school van onze dochter van acht. Hij ziet erop toe dat de kinderen elkaar niet in een onbewaakt ogenblik het licht uit de ogen slaan. Maar daar waar juffen geneigd zijn snel in te grijpen, wacht hij liever af: “Je moet bij jongens eerst aftasten of het ravotten of echt vechten is. Ze hebben dat stoeien nodig. Even kijken wie de sterkste is. Spierballen tonen; zoiets moet je niet meteen de kop indrukken. Voor een juf moet het vooral ‘gezellig’ blijven, de juf wil een ruzie uitpraten, de aanleiding bespreken. Ik grijp pas in als ik zie dat een van de twee het echt niet meer leuk vindt. En daar is echt niet altijd een heel uitgebreid gesprek over emoties bij nodig.”

Opvoeden

Met een overdaad aan juffen in het onderwijs (81 procent vrouw tegenover 19 procent man) worden de meeste jongens grootgebracht door vrouwen. In de kinderopvang is dat niet anders; daar is slechts 5,5 procent van de pedagogisch medewerkers man. Papa is in de meeste gevallen dus het enige mannelijke rolmodel en zelfs die speelt in veel gezinnen een beperkte rol door fulltime werken of een scheiding. De rol die hij speelt ligt sinds een paar jaar onder een vergrootglas. Van moderne vaders wordt verwacht dat ze meer doen dan alleen het vlees snijden. Ze horen empathisch te zijn en vooroordeel-loos: met hun dochters mee naar voetbal en met hun zoons mee naar ballet, als de kinderen dat willen. Vaders moeten hun zoons opvoeden tot gentlemen; er wordt niet meer op lompe wijze, luid brullend veroverd, de handjes blijven áltijd thuis (tenzij er uitdrukkelijk toestemming wordt gegeven) en de meiden worden met alle egards behandeld. Die zien er op hun beurt op toe dat dit ook werkelijk gebeurt. De moderne moeder ziet er vervolgens weer op toe dat haar dochter de hand afhakt van de eerste jongen die haar een tik op de billen durft te geven en beter geef je je meisje een handboek girl empowerment voor haar achtste verjaardag. Het kan maar zo snel mogelijk duidelijk zijn allemaal.

Lees ook – #educateyoursons: ‘We praten gewoon over vagina’s en piemels, schuttingtaal bewaren ze maar voor Scrabble’ >

Hypermannelijk

Michelle (45) is moeder van Nathan (9) en Anna (7). Zij ziet er geen enkel probleem in dat er een correctie op het hypermannelijke komt. “Wat willen we nou als samenleving, dát moeten we onszelf afvragen? Laten we heel eerlijk zijn, in landen waar het patriarchaat en machismo hoogtij vieren vind je vooral ellende, kijk nu maar weer naar Rusland. Mannen veroorzaken oorlog. In landen die geleid worden door vrouwen, zoals sommige Scandinavische landen, is veel minder gedoe. Nederland loopt achter. Dat we hier nog steeds geen vrouwelijke minister-president hebben gehad, is te bizar voor woorden.” Michelle is ervan overtuigd dat, als we die gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen er bij kinderen vanaf het begin goed inpompen, dat een belangrijke bijdrage levert aan het beschavingsoffensief, zoals ze dat noemt. Zelf maakt ze geen enkel onderscheid tussen haar zoon en dochter. “Mannen zijn fysiek sterker, dat merk ik aan Nathan ook. Maar daar hoeft hij zich niet naar te gedragen. Het kan niet zo zijn dat een man zich meer rechten toe-eigent op basis van biologische kenmerken. Je kunt naast je kracht ook empathisch zijn, om maar iets te noemen.”

“We hebben de overdrijving van nu nodig, er komt vanzelf wel meer balans”

Bang voor een nieuwe generatie watjes is ze niet. “Ach nee, onzin. Door meer gelijkwaardigheid na te streven maak je van vrouwen geen mannen en van mannen geen vrouwen. Wat we nu zien is een sterke reactie op die hele periode dat mannen alles hebben bepaald. Er komt vanzelf wel weer meer balans. We hebben de overdrijving van nu nodig, zachte heelmeesters maken immers stinkende wonden. Ik begrijp de felheid van jonge vrouwen wel. We moeten als samenleving een niet onderhandelbare waarde aan gelijkwaardigheid gaan toekennen. Ik ben ervan overtuigd dat dit op den duur leidt tot een gelukkigere maatschappij.”

Slachtofferrol

Mijn oudste zoon en dochter zijn elkaars tegenpolen. Wouter (21), heeft een broertje dood aan ‘feministisch gezeik’, zoals hij de betogen over gelijkwaardigheid van zijn zus Floortje (18) noemt. Hij hekelt haar soms negatieve ondertoon naar mannen. Die keer dat iemand het waagde op een feestje een hand op haar kont te leggen heeft ze hem een ‘bitchslap’ gegeven. Het dramatische relaas daarover aan tafel volgde – over het wangedrag van zo ongeveer álle mannen – schoot bij mijn zoon in het verkeerde keelgat. “Je moet niet zo in de slachtofferrol kruipen”, beet hij zijn zus toe.

“‘Je moet niet zo in de slachtofferrol kruipen’, beet mijn zoon zijn zus toe”

Een paar maanden later hoorde ik dat mijn zoon in een vrijwel lege bus na het stappen naast een meisje van zijn eigen leeftijd was gaan zitten, omdat ze werd lastiggevallen door een wat oudere man. “Die vent bleef maar bezig. Ik heb gezegd dat hij moest oprotten, dat ik hem anders in elkaar zou slaan. Ik ben er een halte eerder met dat meisje uit gegaan om met haar mee naar huis te lopen.” Ik hoef niemand uit te leggen dat ik op dat moment zowat explodeerde van trots. Machismo is ook ergens goed voor.

Nee is nee

We proberen dochter Belle (8) ook al heel duidelijk mee te geven wat wel en niet kan. Dat jongens in haar klas weleens een kusje afdwingen vind ik niet kunnen en ook zeker niet weg te schrijven onder de noemer ‘kinderlijke onschuld’. Nee is nee, dat horen ze ook op die leeftijd al te weten, om zoiets mail ik rustig de school met de vraag of dat even klassikaal kan worden aangekaart. Maar als ze gillend binnenkomt omdat de buurjongens zich weer eens als losgeslagen projectielen gedragen, zeg ik dat ze dan maar even lekker binnen moet blijven. Ik ga niet hun oorlogsspel onderbreken met de vraag of er misschien nog ruimte is voor mijn dochters stokpaard. Laat die gasten maar even uitrazen en hun testosteron op elkaar botvieren.

Uitrazen

Kaj (9), de zoon van Susan (42), gaat ieder weekend met zijn vader naar Ajax. “Daar mag ie van mij helemaal los, net als tijdens zijn eigen voetbalwedstrijden: schreeuw je de longen maar uit het lijf. Jongens moeten de hele week braaf in de schoolbanken zitten, daarnaast hebben ze ruimte nodig om hun mannelijkheid de vrije loop te laten. Toen ik voor de zomer bij de juf moest komen omdat ze Kaj op het schoolplein zo ongelooflijk druk vond, heb ik haar erop geattendeerd dat hij ergens zijn energie kwijt moet. Het mocht allemaal wel wat minder, zei ze. Ze vond het maar lastig, zo’n hele kliek drukke jongens onder haar hoede, gaf ze toe. Dan heb je het gewoon niet begrepen; jongens zijn nou eenmaal anders.”

Lees ook – Dit zijn de leukste klimduinen om je kind mee naartoe te nemen >

Onderwijssysteem

Uit een rapport van de Onderwijsinspectie blijkt dat van de jongens in het derde leerjaar van het middelbaar onderwijs gemiddeld 15 procent naar een lager onderwijsniveau doorstroomt, tegenover 9 procent van de meisjes. En juist doorstromen naar een hoger niveau doen jongens weer minder vaak (11 procent, tegenover 17 procent van de meisjes). Dat jongens slechter presteren dan meisjes op school heeft volgens Susan niets te maken met de huidige roep om meer gelijkwaardigheid.

“Als we iets meer balans gaan aanbrengen, is dat voor iedereen beter”

“Die is van alle tijden. In mijn tijd presteerden jongens al slechter. Het onderwijssysteem zoals we dat nu kennen doet ze gewoon geen goed. Desondanks komen ze nog wel steeds in de hoogste functies terecht en zijn vrouwen nog steeds ondervertegenwoordigd in leidinggevende functies. Daar komt dan toch weer die aangeboren branie naar boven. Vrouwen zijn – over het algemeen – te bescheiden en mannen te zelfverzekerd. Als we daar iets meer balans in gaan aanbrengen, is dat voor iedereen beter.”

Emancipatiegolf

Julia (45) is er niet helemaal gerust op dat die balans er snel komt. “Ik vrees dat de emancipatiegolf nog in de kinderschoenen staat. Het wordt steeds gekker, vind ik. Mijn zoon Bas (12) begint interesse in meisjes te krijgen, maar is als de dood iets verkeerds te zeggen of te doen. In zijn klas zit een groepje meiden met haar op de tanden; hij is gewoon bang voor ze. Ze hebben al een jongen uit zijn klas gecanceld omdat hij een van hen had proberen te zoenen. Het voorval is als een halve aanranding naar buiten gebracht, terwijl het volgens Bas echt niets om het lijf had. ‘Ze had toch ook gewoon meteen duidelijk kunnen maken dat ze hem niet zag zitten? En hij heeft haar op geen enkele manier gedwongen, pas toen hij een poging deed, duwde ze hem weg – prima toch?’ Ik weet niet beter dan dat dat de manier is waarop je als puber een beetje begint te experimenteren. Dat het meisje duidelijk ‘nee’ zei, is meer dan goed. Maar om zo’n jongen daarna te cancellen, vind ik echt veel te ver gaan. Wat hoort zo’n meisje thuis allemaal, vraag ik me dan af.”

Evenwicht

Het is wachten op de balans dus, op een nieuw evenwicht tussen de jongens en de meisjes. En daar waar de weegschaal eeuwenlang doorsloeg naar de mannelijke kant, leggen nu de vrouwen meer gewicht in de schaal. En of jongens daarin vergeten worden? Of we pussies van ze maken? Dat denk ik persoonlijk niet. Dat laten ze niet gebeuren.

“Boys will be boys, uiteindelijk eisen ze echt hun plek wel weer op”

, uiteindelijk eisen ze echt hun plek met veel kabaal en opzichtig geklop op de borst wel weer (deels) op, getuige het feit dat de leerlingenraad op de school van mijn dochter bestaat uit acht kinderen, onder wie ACHT jongens, lees ik zojuist in de nieuwsbrief. Misschien ga ik daar maar eens een gepeperde mail over sturen met het onderwerp: ‘Hé, vergeten we de meisjes niet?’”   Lees elke maand de mooiste verhalen, meest herkenbare columns en de leukste tips voor jou en je kids. Abonneer je nu op Kek Mama en krijg tot 45% korting.