Elsa: ‘Ik schrok me kapot toen ik via de babyfoon zag wat de oppas deed’
De oppas in de gaten houden via de babyfoon, je kunt het eigenlijk niet maken. Toch deed Elsa het, en daar is ze achteraf gezien heel dankbaar voor.
Lees meer
Gelukkig scheiden is een kunst: ‘Bij papa was het leuker, ik voelde me aan alle kanten uitgekotst’
Beeld: Getty Images
Vandaag is het de Dag van de Scheiding. Een op de zes kinderen heeft gescheiden ouders. Niet hoe de meeste ouders het van tevoren bedachten, maar het kán positief uitpakken en zelfs leiden tot een verdubbeling van het familiegeluk.
Lees verder onder de advertentie
Twaalf jaar na het huwelijksfeest van Leona (42) en Serge (44) was de rek eruit, de koek op, het huwelijk verworden tot een band als tussen broer en zus. “Noem een cliché en we maakten het waar”, lacht Leona. Achteraf, want op het moment dat ze de knoop doorhakte om te scheiden – hun zonen waren zeven en negen – viel er weinig te lachen. “Serge werkte in de horeca en was elke avond van huis, ik zat overdag op kantoor tot de kinderen uit school kwamen. Serge en ik spraken elkaar alleen wanneer de een thuiskwam en de ander vertrok. In de weekends stond ik er alleen voor. Dan kwam Serge diep in de nacht thuis en sliep uit, terwijl ik met de jongens op het voetbalveld stond. Als we thuiskwamen, was hij alweer vertrokken.
Lees verder onder de advertentie
“We leidden parallelle levens en hadden geen idee meer wat de ander bezighield”
Dat we uit elkaar groeiden was onvermijdelijk, maar op het moment dat we het ons realiseerden was het al te laat. Tot we kinderen kregen had ik me vooral naar Serges werkritme gevoegd. Ik wachtte tot hij ’s nachts thuiskwam, kroop in de weekends ’s ochtends langer tegen hem aan. Vrijheden die ik me niet meer kon permitteren toen we ouders werden. We leidden parallelle levens en hadden geen idee meer wat de ander bezighield.” Relatietherapie mocht niet meer baten. Leona: “Vijf sessies bij de psycholoog bevestigden wat we eigenlijk al wisten: we vonden elkaar nog steeds ontzettend leuk, maar niet meer als partners.”
Nieuw gezin
De scheiding is nu vijf jaar geleden, Serge heeft inmiddels een derde zoon (2), met een ander. “Zijn werkuren heeft hij gehalveerd, de administratie voor het restaurant doet hij tegenwoordig vanuit huis. Goed voor de qualitytime met zijn gezin, stelt hij. Serge heeft dus wel geleerd van onze scheiding, maar ik vond het aanvankelijk een hard gelag. Waarom nam hij voor hen die moeite wel en voor ons niet?” Het kostte Leona jaren om zich over haar wrokgevoelens heen te zetten. “Want het lullige was ook nog: doordat Serge zijn werk omgooide met de komst van zijn nieuwe vriendin, had hij in zijn weken met onze kinderen opeens wél alle tijd voor ze. Waar ik in ‘mijn’ weken moest rennen en vliegen om ze na mijn werk op tijd uit de bso te halen, gezond te voeden en in bed te krijgen, maakte Serge er bijna elke middag na school een uitgebreid culinair feestje van. En toen kwam als kers op de taart dat lieve kleine broertje ter wereld. Resultaat: bij papa was het leuker. Ik voelde me aan alle kanten uitgekotst.”
Lees verder onder de advertentie
Tweede moeder
Haar zonen daarentegen leken te floreren bij de scheiding. “Het nieuwe gezin bij hun vader betekende voor hen positieve energie en meer ontspanning. Ik kon daar wel jaloers om blijven, maar daar had ik alleen mezelf mee. Met de jongens ging het immers beter dan ooit. Dat maakte dat ik mijn frustraties naar Serge steeds beter kon loslaten.”
“Ik kon wel jaloers blijven, maar daar had ik alleen mezelf mee. Met de jongens ging het immers beter dan ooit”
Lees verder onder de advertentie
Met de vriendin van haar ex bleek Leona het prima te kunnen vinden. Inmiddels past ze zelfs met regelmaat op hun zoon. “Vinden de jongens ook leuk. Voor hun broertje ben ik een soort tweede moeder, zoals de vriendin van mijn ex dat is voor mijn kinderen. Afgelopen zomer zijn we zelfs met het hele gezin – drie volwassenen, drie kinderen – op vakantie geweest naar Thailand, met z’n allen in een grote villa. Ik heb de kinderen nog nooit zo zien genieten. En ik genoot misschien nog wel het hardst, als ik de derde telg ’s nachts hoorde huilen maar er als enige niet uit hoefde.”
Scheiden
Ruim een derde van de huwelijken strandt. Vorig jaar waren dat er 25.962, plus 2.686 geregistreerde partnerschappen – voor het eerst minder dan in voorgaande jaren. Daarmee heeft één op de zes kinderen gescheiden ouders. Twintig procent van de scheidingen loopt uit op een gevecht. Maar dat maakt de overige tachtig procent niet per se makkelijk voor kinderen. Het klinkt ideaal, ouders die na een scheiding dik bevriend blijven. Maar hoe positief een scheiding ook verloopt en hoe kranig kinderen zich daarin ook staande weten te houden, last hebben ze er altijd van, stelt familiemediator en adviseur voor samengestelde gezinnen Pauline Schonewille. “Een scheiding zet het leven van een kind in de basis op z’n kop. Veel kinderen zoeken schuld bij zichzelf. Misschien had ik minder stout moeten zijn of op tijd thuis moeten komen. Dat maakt een diepe onveiligheid wakker. Het helpt als kinderen hun verhaal kwijt kunnen bij een buitenstaander. De juf bijvoorbeeld, of een professional.”
Lees verder onder de advertentie
Lees ook – Een inkijkje in het eerste jaar na mijn scheiding >
Ouderrol
Ervoor zorgen dat je zelf de ouderrol behoudt en niet het beste vriendje wordt van je kind of negatief praat over de andere ouder waarborgen veiligheid juist weer, zegt Pauline. “Of je het nou leuk vindt of niet: de andere ouder is genetisch een deel van je kind. Vertel liever dat jullie toen hij of zij geboren werd heel verliefd waren op elkaar.”
“Bang zijn dat je kind het leuker vindt bij de andere ouder is heel normaal”
Lees verder onder de advertentie
Een scheiding is overigens bij niemand direct alleen maar positief, relativeert Pauline. “Iedereen gaat na een breuk door hetzelfde rouwproces en krijgt te maken met gevoelens als wrok, gemis, jaloezie of voelt angst dat zijn kind het leuker vindt bij de andere ouder.” De een ervaart dat heftiger dan de ander. Dat hangt natuurlijk ook af van de oorzaak van de breuk en de aard van de relatie vóór die tijd. “Geloof niet klakkeloos wat je aan de buitenkant ziet, wanneer het lijkt of anderen praktisch dolgelukkig uit elkaar gaan.”
Verwarrend
Pauline plaatst daarnaast kanttekeningen bij een al te positieve scheiding. “Als papa en mama het na de breuk oergezellig hebben met elkaar, kan dat ook verwarrend zijn voor kinderen. Want waarom zijn ze dan uit elkaar gegaan? Bovendien kunnen ze denken: als een scheiding zo makkelijk en onmerkbaar kan, wie zegt dan dat een van mijn ouders niet van de ene op de andere dag verdwijnt?” Prima idee om tegen je kind te zeggen: papa en mama zijn wel weg bij elkaar, maar zullen jou nooit verlaten, vindt Pauline.
“Als exen het oergezellig hebben kan dat verwarrend zijn voor kinderen”
Ook bij de omgeving kan een ‘gezellige’ scheiding vragen oproepen, merken Tanja (43) en Frank (42). Tanja: “Frank is de liefste man ter wereld, daarom trouwde ik zestien jaar geleden met hem. Hij bleek een zo mogelijk nog lievere vader voor onze drie kinderen – nu dertien, elf en negen – toen die een paar jaar later werden geboren. Dat maakte ons leven veilig en warm, maar ook ontzettend voorspelbaar.”
Veranderingen
“Onze jongste dochter was vijf toen ik verliefd werd op een collega. Ik kon het niet verbergen voor Frank en wilde dat ook niet, dus biechtte ik hem na drie weken zwijmelen en zwelgen op wat ik voelde. Hij reageerde alsof ik net had verteld dat ik een rondje ging hardlopen, het leek hem totaal niet te deren. Frank was altijd gematigd in zijn gevoel, maar nu was hij ijskoud. Hij stelde voor dat ik een halfjaar niets zou doen met mijn verliefdheid en dat als die daarna nog steeds bestond, ik maar verder moest met die ander. Het gevoel bleef. Exact een halfjaar na mijn biecht kocht Frank me riant uit uit onze koopwoning. Ik kocht een nieuw huis om de hoek en betrok het met mijn nieuwe, kinderloze liefde, die vanaf dag één door mijn kinderen in hun harten werd gesloten. Ideaal, onze tuinen sloten nog net niet op elkaar aan. We spraken een fiftyfifty co-ouderschap af, maar in de praktijk bewogen de kinderen zich dagelijks tussen beide huizen. We hadden ons gezin gewoon min of meer uitgebreid, op een groter oppervlak met twee voordeuren. Gek genoeg vond ik het wel een beetje zuur dat Frank zijn leven voortzette alsof er nooit iets was veranderd. Zijn huis, de inrichting, de kinderkamers; alles bleef hetzelfde. Alleen ik woonde er niet meer. Prettig voor de kinderen, maar voor mij voelde het alsof ik er nooit toe had gedaan.”
Een grote club
Dat veranderde toen ook Frank een nieuwe relatie kreeg, die uitstekend door één deur kon met Tanja en haar nieuwe liefde. “Voor we het wisten zaten we elke tenniswedstrijd van de kinderen naast elkaar, of borrelden we na afloop gezamenlijk in een van onze huizen. Franks vriendin heeft twee dochters in de leeftijd van de mijne, met wie mijn kinderen in volledige harmonie hun levens delen. Ik durf haar een vriendin te noemen en mijn vriend en Frank zijn vrienden.
“Onze omgeving begrijpt soms niet wie nou precies bij wie hoort”
Op ouderavonden van school verschijnen we met z’n vieren en als ik het gepuber van mijn oudste even zat ben, verwijs ik hem zonder nadenken naar zijn stiefmoeder. Onze omgeving snapt er soms niets van, als we ergens met de hele club verschijnen, want wie hoort nou bij wie?”
Lees ook – Co-ouderschap: ‘Als de kinderen bij hun vader zijn, leid ik een wild leven’ >
De beuk erin
Daar kan Miraya (38) alleen maar van dromen: juist nu de scheiding ver achter haar ligt en haar kinderen (8 en 10) langer leven met ouders die uit elkaar dan samen zijn, spelen de problemen met haar ex-man Patrick (46) op. Ruim vier jaar geleden scheidden ze. Patrick wilde samen blijven, Miraya wilde groots en meeslepend leven – in elk geval wat de liefde betreft. “Mijn huwelijk met Patrick was gezapig in hoofdletters. Dat voelde lekker rustig toen de kinderen baby’s waren – we trouwden toen ik hoogzwanger was van de oudste – maar toen we uit de dreumesfase waren, mocht van mij de beuk erin. We sliepen weer, mijn lijf was min of meer het oude; ik wilde dansen, reizen en genieten.
“We sliepen weer, mijn lijf was min of meer het oude; ik wilde dansen, reizen en genieten”
Patrick gooide het op een vroege midlifecrisis. Een dertigersdip. Hij vond ons leven wel prima, languit op de bank voor de zoveelste talkshow. Het was niet dat hij geen moeite wilde doen om ons huwelijk op te leuken, hij wist alleen niet hoe. We waren gewoon te verschillend, dus verliet ik de echtelijke woning toen de jongste drie was en betrok een etage in het centrum. Patrick nam de zorg voor onze kinderen voor ruim zestig procent van de tijd op zich. Met mijn herwonnen vrijheid vierde onze vriendschap hoogtij; Patrick en ik hervonden elkaar op platonisch vlak. Dus eten we sindsdien eens per week samen en pakken nog altijd eens per jaar samen een festival. Ergens voel ik voor Patrick nog steeds als de zijne.”
Loyaliteitsconflinct
Iedereen blij, zou je zeggen. Maar de laatste tijd geven de kinderen steeds vaker aan dat ze liever bij Miraya blijven. “Dat komt door mijn nieuwe vriend. Bij Patrick hebben ze het fijn, maar met mijn vriend, die zelf geen kinderen heeft, hebben ze vanaf de eerste ontmoeting een onverklaarbare, natuurlijke klik. Dat durven ze alleen niet te zeggen, bang om hun vader te kwetsen. En ik snap dat. Mijn nieuwe liefde heb ik nog niet aan Patrick durven voorstellen, omdat ik weet dat hij zich bedreigd voelt als hij niet meer de enige man is in mijn leven – en dat van onze kinderen.” Je kunt een kind al op jonge leeftijd uitleggen dat er verschillende soorten liefde zijn, zegt Pauline. “Zo voorkom je loyaliteitsconflicten en begrijpen ze de scheiding beter, maar óók het gevoel dat ze misschien wel ontwikkelen voor een stiefouder. Kinderen kunnen prima leren dat er ruimte is voor iedereen. Teken desnoods een genogram, waarvan talloze voorbeelden op internet staan. Dat maakt de situatie overzien en loslaten voor jezelf soms ook makkelijker.”
Loslaten
Afscheid nemen van elkaar als partners en samen een nieuwe start maken als ouders is moeilijk, vervolgt Pauline. “Als partner ben je misschien teleurgesteld in je ex, maar als ouder kan ie nog steeds de leukste zijn en veel toevoegen aan het leven van je kind. Zelfs als hij of zij dingen in de opvoeding anders aanpakt dan jij graag zou zien. Loslaten is het moeilijkste wat er is. Maar als je overal krampachtig de controle over wilt, is dat het recept voor een heel zuur leven. Ik heb weleens gescheiden ouders in mijn praktijk gehad die finaal vastliepen omdat moeder de kinderen niet wilde meegeven nadat ze ontdekte dat vader zijn autostoel van Marktplaats had gehaald in plaats van nieuw gekocht.
“Jullie hebben voor altijd een gemeenschappelijk belang: de kinderen”
Excessen daargelaten is een andere manier niet per se slechter voor de kinderen. Ga vooral naar een mediator die jullie begeleidt en uitlegt hoe je gelukkig kunt scheiden. Jullie zijn dan wel gescheiden, maar hebben voor altijd een gemeenschappelijk belang: de kinderen.” In de glossy Kek Mama lees je de mooiste verhalen, meest herkenbare columns en de leukste fashion en lifestyle tips. Abonneer je nu voor slechts €29,95 per jaar en ontvang de glossy als eerste op je deurmat.
