Nee, ik hoef je man niet: de side-effects van scheiden

Julia Evers

13 september, 2021 - 07:11

Leestijd: 8 minuten

Julia Evers ontdekt dat je voor het leven als single moeder best een bijsluiter kunt gebruiken. Misschien had ik beter moeten weten dan op zaterdagmiddag met twee kinderen naar een electronicagigant te gaan, maar ter verdediging: ik had ze ’s ochtends meegenomen naar de bioscoop en ik had écht een stofzuiger nodig. Zuchtend en steunend volgen mijn zoontjes me de winkeltrappen op, met dat tergende ‘ik heb geen ziiiiiiin’-riedeltje op volume 10. ‘Kom op, het moet even, ik ben zó klaar’, pruttel ik nog, om vervolgens tot stilstand te komen in een anderhalf kilometer lang gangpad met 746 verschillende stofzuigers. Shit. Welke?

Halve concentratie

Halverwege het schap schuifelt een oudere man op mij af. ‘AEG’, staat er heel groot op zijn overhemd genaaid. De manier waarop ik een beetje quasi-nonchalant de energielabels sta te bestuderen, wasemt natuurlijk een en al ‘potentiële klant’ uit. Gelukkig blijkt hij geen gladde verkoper, maar een pensionado met een bijbaantje. Vaderlijk bekijkt hij samen met mij de stofzuigers en legt heel geduldig uit wat 28 kWh betekent, of 74 dB. Ik wil heel graag even luisteren, maar helaas kan ik me maar half concentreren omdat mijn kinderen elkaar aan hun benen tussen de koelkasten door slepen en omstebeurt ‘honger!’ of ‘dorst!’ naar mij roepen.

De enige volwassene

En dan word ik boos, zó boos. Omdat ze zich misdragen? Omdat ik nu geen stofzuiger kan kiezen? Nee, omdat ik weet dat dit vandaag waarschijnlijk de enige volwassene zal zijn die ik langer dat twee minuten ga spreken. Ik hoor je lachen – doe normaal. Maar na twee jaar gescheiden te zijn, weet ik dat dit soort dagen dus echt bestaan: dat je alleen bent met de kinderen, niets bijzonders op het programma hebt staan en geen volwassen gesprek hebt. Gewoon níet. Via whatsapp, wellicht, of een ‘hallo’. Maar dit is de bittere waarheid: soms moet je tevreden zijn met het babbeltje van een senior vertegenwoordiger van huishoudelijke apparatuur in het bleke tl-licht van een winkelloods. Had je vast niet aan gedacht toen je de handtekening onder de scheidingspapieren zette.

Collateral damage

Het is maar één voorbeeld van side-effects van scheiden. De kleine lettertjes, die niet gaan over grote zaken als omgaan met nieuwe partners, de feestdagenverdeling of het oudergesprek op school. Het is de collateral damage die zich pas openbaart als je het neergedwarrelde stof van je gewijzigde status veegt. Dat je je ineens realiseert: shit, ik weet niet hoe ik een steenboor de muur in jas. Hm, de belastingteruggave was gunstiger met twee inkomens. Opeens doorkrijgt dat vrouwen en vriendinnen je anders gaan behandelen – als je erop gaat letten, is het haast geestig hoe snel ze naast hun lief staan als je op een feestje in gesprek raakt met iemand. (Even dit hè: als jij ook zo bent, stop daarmee. Niet iedere single vrouw wil het met jouw man doen. Onthou: jij bent niet Dolly en wij zijn niet Jolene).

Lees ook ‘Als alleenstaande moeder wil ik dít echt nooit meer horen’ >

‘Mensen vinden je een beetje sneu’

Wat misschien ook goed is om te weten, is dat mensen je een beetje sneu vinden. Oók als je je jezelf totaal niet sneu voelt. Ik heb mijn inner Beyoncé nog nooit zo laten zegevieren als in mijn jaren als single moeder. Het voelt zo lekker wanneer je weer eens in je eentje twee gedouchte, gevoede, gekamde, gepoetste jongetjes de dag in stuurt met een rugtas vol gezonde boterhammen en gemaakte huiswerkjes, en tussendoor zelf ook nog twee happen muesli en een lik mascara hebt weten te scoren. Maar terwijl ik nog na-neuriënd het schoolplein afloop, vraagt een moeder of het wel een beetje met me gaat, want ik zie er best wel slecht uit en het valt natuurlijk allemaal niet mee zo alleen. En dat stopt niet, ook niet na twee jaar, het veronderstellen dat mijn leven moeilijker/zwaarder/gecompliceerder is dan dat van anderen, simpelweg en alleen omdat ik niet meer met de vader van mijn kinderen onder één dak woon.

Ook gelukkig zonder man

Het is waarschijnlijk ook de reden dat mijn omgeving ontzettend graag wil dat er een wederhelft is. Zeker mensen die zelf een wederhelft hebben. Alleen, dat is maar lastig. Moet ik nu wel of niet uitgenodigd worden voor etentjes met alleen maar stellen? Of kinderfeestjes in het weekend dat ik mijn eigen kinderen niet heb? Toen ik onlangs de man die ik sinds zo’n driekwart jaar mijn vriend noem meenam naar een feestje, kraaide een vriendin ‘Eindelijk weer geluk!’. Iemand anders fluisterde in mijn oor: ‘Dit verdien je zó!’ Ik merkte dat ik het licht aanmatigend vond – wisten ze dan niet dat ik het alleen juist ook zo fijn vind? En dat de kinderen al een heel lieve papa hebben? En, belangrijkst: dat ik ook heel en geheeld ben, zonder een man aan mijn zijde?

De mama-modus

Dan is er nog de zaak van de schizofrene agenda. Dat ik door de scheiding niet meer zeven dagen van de week bij mijn kinderen kan zijn, is op zijn zachtst gezegd een aderlating. Pleister op de wonde van het co-ouderschap is echter de veronderstelling dat je de helft van de tijd ineens weer kunt uitslapen, overwerken en eropuit gaan. De realiteit is zoals altijd nét een tikje gecompliceerder. Mijn agenda heeft een lichtgestoorde tweedeling van dagen met en dagen zonder kinderen. Dagen met kinderen: op tijd bij de opvang, koken, samen eten, clubjes, spreekbeurten, dokterbezoekjes, ’s avonds niet de deur uit – geen andere ouder die het even overneemt en tijd die dus volledig in het teken staat van moederschap. De dagen zonder kinderen: de rest van het aardse bestaan. Overwerken, eten met vrienden, sporten, de liefde, borrels, administratie, uitgroei bijkleuren, boodschappen doen, mantelzorgen, schoonmaken. Zo vliegt week na week voorbij in de mama-aan en de mama-uit-modus en is vrije tijd nog net zo schaars als ervóór. Erg? Niet perse. Maar wel minder idyllisch dan vaak verondersteld.

‘Vraag hulp’

Nog een bijwerking: hulp vragen moet je leren. Uitgestoken handen aanpakken. Niet te snel iets afslaan. Oók als je veel vrienden hebt, een leuke ex, een lieve familie, geweldige collega’s, sympathieke buren en een nieuw vriendje. Grote dingen als verhuizen, feestjes en oppasproblemen springen in het oog en lossen zich vaak wel op. Maar je netwerk staat niet 24/7 naast je. Mensen hebben levens en jij hebt die van jou. Ze pakken niet een emmer sop als je te laat thuiskomt, twee hongerige welpen moet voeden en de pan verse pastasaus op de grond laat kletteren. Ze zitten niet op de bijrijderstoel als je in de file belandt en de achterbank langzaam verandert in oorlogsgebied. Ze liggen niet naast je als je wakker wordt en de slagregen op de ramen aankondigt hoe leuk het fietstochtje naar de judo-les gaat worden.

Hulde aan de naastenliefde

Ik ben zo oneindig veel dankbaarder geworden voor kleine gebaren van de mensen om me heen én oneindig veel beter gebleken in mijn ‘ik red me wel’-attitude geen onwrikbaar harnas te laten zijn. De goede vriend die met de jongens de zee in rent en zo van het dagje strand een onvergetelijk avontuur maakt. De collega die je toevoegt aan de groepsapp van je nieuwe buurt, zodat je op de eerste Koningsdag in het nieuwe huis niet reddeloos zoekt waar precies de levendigheid is. De oom die je al jaren niet gezien hebt, maar wel even de gordijnrails komt ophangen met zijn super-deluxe boormachine en schuine grappen. Naastenliefde! Vriendschap! Hulp! Als je bevalling je nog niet tot half weekdier heeft gemaakt, doet scheiden wel een lekkere duit in de zak.

‘Ik wil er niet in blijven hangen’

Tot slot: soort zoekt soort. Sinds mijn burgerlijke status op ‘gescheiden’ staat, blijk ik een soort magneet voor alle soorten relatie-getroubleerden. Opvallend vaak stromen allerhande gesprekken richting relatieproblemen, scheiden of gescheiden zijn. Vaak van mensen van wie ik het totaal niet verwacht of bij wie het wat ongemakkelijk voelt – denk vage collega’s of de tandarts. Deels is gedeelde smart natuurlijk leuk en/of zinnig: zo is een van mijn allerbeste vriendinnen ook een gescheiden moeder en mede daardoor kunnen we elkaar van eerlijke feedback en oprecht medeleven voorzien. Het brengt een intimiteit met zich mee die ik erg kan waarderen in vriendschap. Maar deels is de magnetische werking van relatiegedoe behoorlijk irritant: ik wil er niet in blijven hangen en zeker geen adviserende rol. Laatst ging een kennis weg bij haar vriend en meldde dat ze daarbij ‘ontzettend veel aan ons gesprek had gehad’. Nou, daar lig ik dan wel wakker van. Ik ben geen cheerleader voor scheiden. Ik kan je alleen maar vertellen hoe het is. Dit artikel heeft eerder in Kek Mama gestaan.   Ontvang elke maand Kek Mama met korting en gratis verzonden op jouw deurmat! Abonneer je nu en betaal slechts €4,19 per editie.