Waar moet je aan denken als je kinderen hebt en gaat scheiden?

Redactie Kek Mama

17 augustus, 2022 - 13:20

Leestijd: 6 minuten

1. De woning

Wie vertrekt? Of vertrekken jullie allebei? Die koopwoning was misschien enig toen jullie een dubbel inkomen hadden, maar is in je eentje vaak een stuk moeilijker te bekostigen. Zeker wanneer degene die blijft, degene die vertrekt moet uitkopen. Detail: niet degene met het hoogste inkomen moet per se de woning met de hoogste woonlasten bewonen. Misschien stijgt je maandinkomen met behulp van toeslagen, kinder- en eventueel partneralimentatie wel zoveel, dat de woonlasten te dragen zijn. Ander puntje: heeft degene die vertrekt recht op huurtoeslag? Kan zomaar een flinke duit schelen in de maandlasten. Ook niet onbelangrijk: is het mogelijk om bij elkaar in de buurt te blijven wonen, zodat de kinderen makkelijk heen en weer kunnen? Tip van de Belastingdienst: “Wie hypotheekrente mag aftrekken, hangt onder andere af van wie in het huis blijft wonen, hoe lang het geleden is dat één van jullie het huis verliet en van wie het huis is. Ook als je niet in het huis blijft wonen, mag je in sommige situaties nog twee jaar hypotheekrente aftrekken. Check hier welke situatie voor jullie geldt.”

2. Mediator of advocaat?

Regelen jullie het via een gezamenlijke mediator, of met afzonderlijke advocaten? Het laatste kan een uitkomst zijn als met elkaar communiceren onmogelijk is, maar is wel duurder – al heb je tot een bepaald inkomen recht op een gesubsidieerde advocaat (een zogenaamde toevoeging), die je aanvraagt via de Raad voor de Rechtsbijstand. Vaak houd je de situatie met een mediator ook stukken ‘milder’, en komen jullie gemakkelijker nader tot elkaar. Want: directe communicatie. De scheiding moet wel altijd door een advocaat worden ingediend bij de rechtbank. No worries: regelt de mediator voor je.

3. Timing

Wanneer vertel je het de kinderen? Dat je nu de knoop doorhakt om te gaan scheiden, hoeft niet te betekenen dat je de kinderen meteen betrekt. Een nieuwe woning regelen, misschien wel een nieuwe school, tot een goede omgangsregeling komen, kortom: een beetje zekerheid over de nieuwe toekomst is best prettig, wanneer je ze het nieuws vertelt. Net als de timing, trouwens: middenin de cito-toetsen is niet voor iedereen het uitgelezen moment.

4. De zorg

Hoe verdelen jullie de zorg voor de kinderen? Volgens een co-ouderschap waarbij de kinderen de ene week bij mama wonen en de andere bij papa, of verkassen ze alleen om het weekend, of middenin de week nog een keer? Volgens de wet mogen kinderen vanaf twaalf jaar meebeslissen, maar dat is niet heilig: een rechter kán andere belangen meewegen. En hoe verdelen jullie dan de vakanties en andere vrije dagen?

Lees ook: Handig: app voor kinderen met gescheiden ouders >

5. De nieuwe partner

Hoe ga je om met nieuwe partners? En dan bedoelen we natuurlijk vooral: is het in het belang van je kinderen dat je nieuwe scharrel twee maanden na de scheiding meegaat op vakantie en direct elk weekend blijft slapen? Of die van je ex – wat je waarschijnlijk het liefst wilt weten? Wat goed is, verschilt uiteraard per situatie.

6. Het ouderlijk gezag

Wie krijgt het ouderlijk gezag? Wettelijke term, maar wel iets wat je moet vastleggen. Schrik niet: als jullie allebei al ouderlijk gezag hadden, kunnen jullie dat gewoon allebei houden. Ben je niet getrouwd of heb je geen geregistreerd partnerschap? Dan krijgt bij de geboorte van een kind automatisch alleen de moeder gezag. Gezamenlijk gezag kun je alleen met wederzijdse toestemming aanvragen. Geen ouderlijk gezag hebben, betekent minder bevoegdheden met betrekking tot de kinderen.

7. De alimentatie

Wie betaalt wat? Meestal is degene met het hoogste inkomen alimentatieplichtig. En betaalt de ene ouder dat dan aan de andere, of roepen jullie een zogenaamde kinderrekening in het leven? Hoeveel kinderalimentatie redelijk is, bereken je hier.

8. Toeslagen

Heb je recht op toeslagen? Na de scheiding moet je het plotseling doen met een enkel inkomen, maar wel met volledige lasten. Auw. Gelukkig bestaan er allerlei toeslagen, zoals zorg- en huurtoeslag, naast het – overigens inkomensafhankelijke – kindgebonden budget. Geef jouw veranderingen op tijd door op toeslagen.nl, zo voorkom je dat je te weinig of juist te veel gaat betalen.

9. De dagelijkse zorg

Hoe pakken jullie de dagelijkse zorg aan? Gaan jullie samen naar schoolgesprekken of alleen? Of de ouder bij wie de kinderen op dat moment verblijven? En hoe doe je dat met doktersafspraken, de tandarts, de kapper?

10. Het ouderschapsplan

Groeit het je allemaal boven het hoofd? Sinds 1 maart 2009 moeten alle ouders die gaan scheiden een ouderschapsplan opstellen. Daar komen grofweg alle bovenstaande punten in aan bod. Je kunt het zo uitgebreid of summier maken als je wilt, en het goede nieuws: op internet barst het van de voorbeelden die je helemaal naar je eigen hand kunt zetten.   De financiën… Misschien wel het laatste waar je aan wil denken tijdens een scheiding. Toch is ook dat heel belangrijk om goed geregeld te hebben. Deze tips van de Belastingdienst helpen je hier bij:

1. Check je DigiD en je rekeningnummer en geef je verhuizing door
   “Misschien heb je je ex-partner gemachtigd om voor jou belastingaangifte te doen. Trek je machtiging in op machtigen.digid.nl. Zo voorkom je dat je ex belastingaangifte doet, zonder dat je dit weet. Als jouw ex je wachtwoord van je DigiD kent, is het handig deze te veranderen. Heb je een nieuw rekeningnummer? Geef dit dan door via Mijn Toeslagen als je toeslagen ontvangt en via Mijn Belastingdienst voor je belastingaangiften. Geef ook je adreswijziging door aan de gemeente.”
2. Pas je voorlopige aanslag aan “Partneralimentatie, extra toeslagen of veranderingen in je hypotheek: het heeft allemaal gevolgen voor de belasting die je moet betalen of terugkrijgt. Heb je een voorlopige aanslag? Pas deze dan aan. Zo voorkom je dat je voor financiële verrassingen komt te staan.”
3. Hoe wil je belastingaangifte doen: alleen of samen? “Als je gescheiden bent of uit elkaar gaat, kan je ervoor kiezen nog één keer over het gehele jaar van de scheiding belastingaangifte te doen als fiscaal partners. Het voordeel hiervan is dat je voor een laatste keer gemeenschappelijke inkomsten en aftrekposten gunstig kunt verdelen. Houd bij je keuze wel rekening met de mogelijke gevolgen voor toeslagen, heffingskortingen en eventuele drempelbedragen zoals bij zorgkosten. Maak daarom een berekening mét en zonder fiscaal partnerschap over het jaar van de scheiding. Dit doe je door als proef de voorlopige aanslag in te vullen op Mijn Belastingdienst zonder deze te verzenden. Met de jaarinkomens van jullie beiden kan je daarna voor je toeslagen een proefberekening maken.”

  Meer tips? Schrijf je hier in voor de Kek Mama nieuwsbrief >