Van urine-incontinentie tot spataderen; als moeder heb je, helaas vaker dan je zou willen, met deze problemen te maken. In Lijfdossier snijden wij, samen met de specialisten van Bergman Clinics, deze verschillende ongemakken aan. Deze keer: spataderen.
‘Ze horen erbij.’ ‘Ze verdwijnen vanzelf.’ ‘Het is vooral cosmetisch.’ Misvattingen over spataderen zorgen ervoor dat veel vrouwen ermee blijven rondlopen. Onnodig en soms zelfs gevaarlijk, zegt vaatchirurg Angelique van Schaik van Bergman Clinics.
Waarom ontstaan spataderen tijdens de zwangerschap?
“Spataderen komen bij 40% van de zwangere vrouwen voor,” vertelt dokter Van Schaik. Dat heeft verschillende oorzaken, zoals erfelijke aanleg, de diameter van je bloedvaten en de ligging en het gewicht van je baby. Een baby van tien pond drukt meer op je vaten dan een lichter kindje en een tweeling of drieling geeft ook extra veel druk op de vaten in het bekken. Die verhoogde druk kunnen je bloedvaten niet altijd aan. Door de zwangerschap en verandering in je hormonen is de vaatwand ook slapper geworden. Dit zorgt ervoor dat aderen uitzetten en spataderen ontstaan. Als je aderen in je benen gezond zijn, verdwijnen spataderen na de zwangerschap. Maar dit gebeurt lang niet altijd.
Geen onschuldig probleem
Spataderen worden vaak afgedaan als een tijdelijk of cosmetisch probleem, terwijl de gevolgen ernstig kunnen zijn. “Complicaties zoals oppervlakkige trombose of zelfs een longembolie komen vaker voor dan je denkt,” waarschuwt dokter Van Schaik.
Veelvoorkomende klachten zijn:
Vermoeide, zware benen
Vocht vasthouden
Jeuk en eczeem
Ontstoken aderen
Toch worden spataderen niet altijd serieus genomen. Veel vrouwen worden weggestuurd bij de huisarts en krijgen het advies te wachten tot hun gezin compleet is. “Ze horen: ‘Wacht maar, want ze komen tijdens een volgende zwangerschap toch weer terug.’ Maar dat is achterhaald. Nieuwe spataderen kunnen zeker ontstaan, grote kans zelfs als je er eerder ook gevoelig voor was, maar dat betekent niet dat je de bestaande spataderen niet moet behandelen. Integendeel, het verkleint juist de kans op complicaties bij een volgende zwangerschap.”
Angelique van Schaik (vaatchirurg bij Bergman Clinics)
De vaatchirurg trekt een duidelijke vergelijking: “Als je hoge bloeddruk hebt, stel je een behandeling toch ook niet uit? Daarbij zitten er soms jaren tussen zwangerschappen, jaren waarin je rondloopt met klachten die met de tijd verergeren. De expert ziet in de praktijk vaak vrouwen die hebben geluisterd naar het advies te wachten met het actief behandelen van spataderen en nu rondlopen met de gevolgen daarvan. “Ik zie vrouwen van begin dertig met grote spataderen op hun been. ‘Ik voel me net een tachtigjarige,’ zeggen ze dan tegen mij tijdens het consult. Ze durven soms niet meer te zwemmen met hun kinderen of naar het strand te gaan, uit schaamte. Soms zijn er bruine huidverkleuringen op de onderbenen, die ook ik helaas niet meer kan behandelen. Dat vind ik verdrietig, vooral omdat het niet nodig was geweest als ze op tijd waren behandeld. Daarom adviseer ik altijd het volgende: heb jij een half jaar na de bevalling nog last van spataderen? Laat er dan altijd naar kijken door een expert.”
Soorten spataderen en behandelopties
Er zijn verschillende soorten spataderen, en de behandeling hangt af van de ernst:
Kleine spataderen (’takkebosvenen’, ‘berketakjes’ of ‘bloedspinnen’): Deze zijn vooral cosmetisch storend en kunnen met een vloeistof worden weggespoten (Sclerocompressietherapie). Deze spataderen kunnen jeuk en lokaal pijn geven. Maar over het algemeen geeft het meestal geen klachten.
Middelgrote spataderen: Dit type spatader wordt zijtakken genoemd. Vaak zit de oorzaak van dit type spatader in de diepte bij de hoofdader. Met verschillende behandelingen kan dit probleem makkelijk verholpen worden.
Grote spataderen: Bij deze afwijking hebben we het over het feit dat een hoofdader een spatader is geworden. Dit kan met een echo goed worden onderzocht. Deze vorm van spatader lijden kan heel patiëntvriendelijk met de laser behandeld worden. Dit wordt onder lokale verdoving gedaan. Na de behandeling draag je maar 48 uur een elastische kous.
Tips van de expert
De hamvraag is: kun je spataderen voorkomen? Helemaal voorkomen helaas niet, maar je kan de natuur wel een handje helpen met deze tips van de vaatchirurg:
Draag elastische steunkousen. Deze ondersteunen de bloedvaten en verminderen de druk.
Leg je benen regelmatig omhoog. Dit stimuleert de doorbloeding.
Blijf bewegen. Spieroefeningen helpen de kuitspieren actief te houden, waardoor de bloedsomloop verbetert.
Planbare zorg
Heb je last van spataderen? Je huisarts is altijd je eerste aanspreekpunt bij klachten en kan je doorverwijzen naar een specialist. Bergman Clinics biedt planbare zorg die, na huisartsverwijzing, 100% wordt vergoed door je zorgverzekeraar (mits het de regels van de basisverzekering volgt). Door korte toegangstijden kun je er snel terecht in klinieken door heel Nederland, onder andere op het gebied van orthopedie, oogzorg, KNO, gynaecologie, dermatologie, maag- en darmonderzoek en spataderzorg.
Je kent het wel: je doet even snel een boodschap en tegen de tijd dat je thuiskomt, is er een klein drama ontstaan. Maar dit keer geen omgekieperd pak melk of een kleuter die zijn knuffel kwijt is. Nee, er is ingebroken! Of toch niet?
Slaap jij al jaren met lucide dromen over een volledige nacht doorslapen? Dan zou het zomaar eens kunnen dat jouw kinderen tot een van de sterrenbeelden behoren die bekendstaan als de slechtste slapers.
Suus (34) hoort ze wel fluisteren op het schoolplein. Of als ze binnenkomt op een kinderfeest. Want hoe goed ze het ook voorheeft met haar collega-ouders, die lijken haar adviezen niet op prijs te stellen.
Heather (33) is redacteur bij Kek Mama en moeder van een zoontje (4,5) en dochter (1,5). Haar columns zijn een mix van herkenbare momenten, hilarische situaties en kleine overwinningen in het moederschap.
Rijn (35) worstelt met een dilemma. Zijn vriendin wil haar zestienjarige puber huur laten betalen om haar verantwoordelijkheidsgevoel te vergroten, maar Rijn vindt dit veel te ver gaan. Een felle ruzie zet hun hele gezin op scherp. Hoe kan hij dit nog oplossen?
Kinderen verzinnen de gekste dingen om ergens onderuit te komen. Vaak met hele slechte smoezen die je zo doorziet, maar soms zijn ze slimmer dan je verwacht. Zo dacht Sylvia maandenlang dat haar dochter naar paardrijles ging, maar dat was helemaal niet zo.