Hoe ‘achteraf betalen’ jongeren in de schulden stort en wat we eraan kunnen doen

rekenmachine rekening geld tikkie Beeld: Canva Pro
Elsemieke Tijmstra
Elsemieke Tijmstra
Leestijd: 3 minuten

Stel je voor: je tienerdochter ziet die ene trendy outfit online en denkt: “Die móet ik hebben!” Maar haar zakgeld is op. Geen probleem, toch? Even ‘achteraf betalen’ aanklikken bij het afrekenen en klaar is Kees. Klinkt ideaal, maar deze verleidelijke betaaloptie kan jongeren flink in de problemen brengen.

Lees verder onder de advertentie

De verleiding van ‘koop nu, betaal later’

Met diensten zoals Klarna en Riverty kunnen consumenten producten bestellen en pas weken later betalen. Handig voor wie eerst wil passen, voordat ze betalen. Maar voor jongeren kan dit een valkuil zijn. Het lijkt alsof je iets gratis krijgt, maar de rekening komt altijd later. En als die rekening niet op tijd wordt betaald, volgen er boetes die kunnen oplopen tot wel 40 euro per aankoop.

Lees verder onder de advertentie

Waarom juist jongeren de dupe zijn

Jongeren tussen de 18 en 24 jaar zijn oververtegenwoordigd in de groep die niet op tijd betaalt en daardoor met incassobureaus te maken krijgt, ondervindt het Nibud Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (NIBUD). Waarom raken jongeren vaker in de schulden? Dit komt door een combinatie van factoren:

Lees verder onder de advertentie
  • Gebrek aan financieel overzicht: Jongeren hebben vaak nog niet geleerd hoe ze hun financiën moeten beheren. Het uitstellen van betalingen maakt het moeilijker om overzicht te houden, waardoor rekeningen vergeten worden.
  • Verleiding van online shoppen: De drempel om online aankopen te doen is laag. Met één klik heb je iets besteld, en met ‘achteraf betalen’ voelt het alsof je geen geld uitgeeft.
  • Gebrek aan regelgeving: Momenteel gelden voor achteraf betalen niet dezelfde strenge regels als voor andere leningen en kredieten. Dit maakt het voor jongeren te gemakkelijk om meer op afbetaling te kopen dan ze eigenlijk kunnen betalen.
  • Hun brein is letterlijk nog niet af: Jongeren kunnen letterlijk nog niet zo goed impulsen controleren als mensen boven de 30. Dat is waarom ze sneller in de val lopen bij dingen als achteraf betalen, aldus hersenwetenschapper Erik Scherder.

Wat zeggen de experts?

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) en het Nibud luiden de noodklok. Ze waarschuwen dat achteraf betalen kan leiden tot schuldgewenning en schuldenstapeling. Het Nibud adviseert aan de hand van het Rapport Geldstress bij jongeren (2022) om jongeren te beschermen tegen financieel onverstandige keuzes en pleit voor financiële educatie als vast onderdeel van het onderwijs.

Lees verder onder de advertentie

Wat kunnen we doen?

Dus, hoe houden we jongeren uit de schulden?

  • Ouders en opvoeders: Praat met je kinderen over geld. Leg uit hoe achteraf betalen werkt en welke risico’s eraan verbonden zijn.
  • Scholen: Integreer financiële educatie in het curriculum. Leer jongeren budgetteren en de gevolgen van lenen.
  • Beleidsmakers: Voer strengere regels in voor achteraf betalen, vergelijkbaar met andere kredietvormen, om impulsief en onverantwoordelijk koopgedrag te ontmoedigen.

Edson da Graca weet alles van het hebben van schulden. Hij droeg het jarenlang als een geheim met zich mee, maar hij ging er mentaal aan onderdoor. De schaamte was groot. Zijn eigen kinderen probeert hij het belang van verstandig omgaan met geld bij te brengen, om te voorkomen dat zij hetzelfde mee zullen maken als hij. Lees er hier meer over.

Lees verder onder de advertentie

Lees verder onder de advertentie

Meest bekeken