Politieke praat: dit zeggen de politieke partijen over kinderopvang

Redactie Kek Mama

22 november, 2023 - 09:00

Leestijd: 5 minuten

We zetten de standpunten van de grootste politieke partijen, met betrekking tot de kinderopvang, op een rij. Deze twaalf partijen stonden volgens de Peilingwijzer van politicoloog Tom Louwerse op 31 oktober bovenaan.

VVD

Als het aan de VVD ligt wordt kinderopvang bijna gratis, “waarbij fulltime werkenden en ouders die meer willen werken profiteren.” Ook wordt de urenregistratie beter geregeld, zodat zelfstandigen meer toegang hebben tot kinderopvang. “We nemen voor deze hervorming zorgvuldig de tijd vanwege de krappe arbeidsmarkt en houden vast aan de diversiteit in de opvang,” aldus de partij. VVD pleit voor een ‘slimme prijsregulering’ om te voorkomen dat het te duur wordt.

Nieuw Sociaal Contract (NSC)

Wat betreft Nieuw Sociaal Contract (NSC) komt er geen gratis kinderopvang. “Deze maatregel pakt vooral gunstig uit voor hogere inkomens, terwijl het effect op de arbeidsdeelname zeer beperkt is en er geen gunstig effect wordt verwacht op de ontwikkeling van kinderen,” valt te lezen in het verkiezingsprogramma. NSC wil informele opvang door grootouders en gastouders – naast professionele opvang – ‘erkennen en omarmen’. Ook pleiten ze voor ‘een rijke schooldag’, waarbij naschoolse activiteiten worden aangeboden op het gebied van sport, cultuur en huiswerkbegeleiding. De kinderopvangtoeslag moet volgens de partij worden vervangen door een inkomensafhankelijke bijdrage.

PvdA/GroenLinks

PvdA/GroenLinks wil toewerken naar de kinderopvang als gratis basisvoorziening. “De kinderopvang wordt in publieke handen gebracht, zodat de kinderopvang gratis is voor alle kinderen.” Daarmee komt er een eind aan de kinderopvangtoeslag. De partij wil er met een prijsplafond voor zorgen dat kinderopvang voor iedereen toegankelijk is. “Kinderen met een taalachterstand, eenoudergezinnen en gezinnen met een sociaal medische indicatie krijgen voorrang en worden passend ondersteund,” staat in het verkiezingsprogramma. Om personeelstekorten tegen te gaan, wil PvdA/GroenLinks één cao voor het hele funderend onderwijs.

PVV

In het verkiezingsprogramma van de PVV staat niets over de kinderopvang.

BoerBurgerBeweging (BBB)

De BBB wil zo snel mogelijk een stelsel voor kinderopvang invoeren met een beperkte eigen bijdrage. “Dat doen we voor iedereen die aantoonbaar een bijdrage levert in loondienst, als ondernemer of als vrijwilliger of mantelzorger.” Mensen met flexibele diensten moeten volgens de partij voldoende toegang hebben tot gastouders.

Partij voor de Dieren (PvdD)

Kinderopvang moet gratis zijn voor ouders met een laag inkomen, ongeacht of zij allebei werken of niet. De PvdD wil de personeelstekorten in de kinderopvang aanpakken door het werk aantrekkelijker te maken.  

D66

Als het aan D66 ligt wordt de kinderopvang op korte termijn vijf dagen per week toegankelijk voor alle kinderen tussen de 1 en 12 jaar. Van de kosten wordt 96 procent vergoed door de overheid. Dat geldt voor alle ouders, werkend of niet. Door het ouderschapsverlof verder uit te breiden, hoopt D66 de druk op de kinderopvang iets te verlagen. Op de lange termijn moet de kinderopvang een publieke voorziening worden. De prijzen moeten dan gereguleerd worden. Ook pleit D66 voor ‘een rijke schooldag’ op de basisschool, waarin onderwijs en opvang samengaan met kunst, sport, gezondheid en muziek.

SP

SP wil het toeslagenstelsel overbodig maken door alle inkomens te verhogen. Dat zou kinderopvang voor iedereen betaalbaar moeten maken.

FVD

In het verkiezingsprogramma van de FVD staat niets over de kinderopvang. Wel willen zij de mogelijkheid van generatiewoningen onderzoeken.

ChristenUnie

Het kinderopvangstelsel moet volgens de ChristenUnie herzien worden, al is het vanwege de personeelstekorten nog zoeken naar de juiste manier die voor iedereen eerlijk uitpakt. “Wij willen dat ouders zelf kunnen kiezen hoe zij arbeid en zorg combineren in het huishouden. Daarvoor is een eerlijk belastingstelsel en kwalitatief goede en betaalbare kinderopvang noodzakelijk,” zegt de partij. Ze willen het stelsel zo vormgeven dat kinderopvang (in de eerste instantie) vooral voor kinderen tussen de 2 en 4 jaar twee dagen per week een algemeen toegankelijke voorziening wordt. Ook pleit de ChristenUnie voor het non-profit maken van kinderopvangorganisaties. De gastouderopvang moet, ook in een nieuw kinderopvangstelsel, gelijkwaardig zijn aan professionele kinderopvang.

CDA

Alle kinderen van 2 tot 4 jaar oud moeten twee dagen per week naar de opvang kunnen, op kosten van de overheid. Dat staat in het verkiezingsprogramma van het CDA. Omdat de hervorming van de kinderopvang ‘complex en tijdrovend’ is, wil de partij op korte termijn het huidige stelsel van kinderopvangtoeslag vereenvoudigen en het risico op terugvordering verlagen. “We verlagen de lasten op arbeid en hervormen de kinderopvangtoeslag naar een systeem van directe financiering aan kinderopvanginstellingen. Daarbij vragen we wel een inkomensafhankelijke bijdrage van hoge inkomens om de grote druk op de kinderopvang niet uit de hand te laten lopen,” aldus de partij. Voor lage en middeninkomens wordt de kinderopvang bijna gratis.

Volt

Volt wil dat de opvang van kinderen tot 12 jaar een publieke voorziening wordt, dat net zo bekostigd wordt zoals het primair onderwijs. Vanwege de personeelstekorten en de problematiek rondom kinderopvangtoeslag is dat volgens de partij niet op korte termijn mogelijk. Ze pleiten daarom voor een geleidelijke verandering. Zo moeten onderwijs, voorscholen en kinderopvang samengaan in ontwikkelplekken voor kinderen vanaf 2 jaar voor minimaal drie dagen in de week. Kinderopvang moet voor alle kinderen, ook als de ouders niet werken, gratis worden voor drie dagen in de week. Het vragen van een inkomensafhankelijke bijdrage aan ouders met een hoog inkomen is daarbij een optie. Tot slot moet de administratiedruk in de kinderopvang omlaag.

Bron: LINDA.nl, verkiezingsprogramma’s van de partijen