Wat is ‘normaal’ slaapgedrag bij baby’s? Dit zijn realistische verwachtingen

slaapgedrag baby's Beeld: Canva
Elsemieke Tijmstra
Elsemieke Tijmstra
Leestijd: 5 minuten

Slaapgebrek: het handelsmerk van nieuw ouderschap. We weten allemaal dat het erbij hoort, maar de realiteit slaat je toch vaak als een mokerslag in het gezicht. Want wat is normaal slaapgedrag bij baby’s?

Lees verder onder de advertentie

Slaaptekort is hels, dat zullen alle ouders herkennen. Je gaat je afvragen: “Wat is er mis met mijn baby?” Of nog erger: “Wat is er mis met míj, dat ik deze baby niet aan het slapen krijg?” Het korte antwoord: er is niets mis met jou. En ook niet met je baby. Maar misschien stel je wel de verkeerde vragen. In plaats van “Waarom slaapt mijn baby niet?”, zou je je kunnen afvragen: “Waarom verwacht ik dat hij nu zou moeten slapen?” en “Waar baseer ik die verwachting eigenlijk op?”

Lees verder onder de advertentie

Drie ideeën over babyslaap

Er zijn drie veelvoorkomende visies op wat normaal is als het gaat om babyslaap: de culturele norm, de biomedische norm en de biologische (of evolutionaire) norm. Een onderzoek neemt deze visies onder de loep.

Lees verder onder de advertentie

De culturele norm is gebaseerd op wat een bepaalde cultuur als “goed” beschouwt. In Nederland en andere westerse landen heerst vaak het idee dat “brave” baby’s doorslapen en niet te veel aandacht vragen. En laten we eerlijk zijn: als je baby dat doet, voel je je toch ook een beetje een topouder, toch? Dezelfde norm zegt dat je je baby niet te veel moet oppakken – dan “verwen” je ze. En dat ze moeten leren zichzelf in slaap te sussen, zonder jouw hulp.

Dan is er de biomedische norm, die vaak uit onderzoeken komt en in babyboeken, op websites en bij het consultatiebureau wordt gepresenteerd. Denk aan: “Een baby van drie maanden slaapt gemiddeld 14 tot 16 uur per dag en doet drie of vier dutjes.” Klinkt lekker overzichtelijk, toch? Maar deze cijfers zijn gebaseerd op gemiddelden uit specifieke, vaak kleine, onderzoeken. Wat ze je niet vertellen, is dat er enorme variaties zijn in hoeveel baby’s slapen. Een baby die alert en tevreden is als hij wakker is? Die heeft gewoon genoeg geslapen, ongeacht wat de tabellen zeggen.

En dan is er de biologische norm. Minder bekend, maar misschien wel het meest realistisch. Deze kijkt naar hoe de natuur moeders en baby’s heeft ‘ontworpen’.

Slaapgedrag volgens de natuur

Eerst even een reality check: baby’s zijn zoogdieren. Dat betekent dat ze na de geboorte intensieve zorg nodig hebben en afhankelijk zijn van melk. En menselijke melk is laag in vet en hoog in suiker. Dat betekent dat baby’s vaak moeten drinken – hun hersentjes groeien namelijk razendsnel en daarvoor is energie nodig. In combinatie met hun kleine maagjes, verklaart dat de vele voedingen.

Lees verder onder de advertentie

Daarbij zijn baby’s hulpeloos. Dat weten ze zelf ook. Dat verklaart waarom onze baby’s zo vaak wakker worden en contact zoeken met een verzorger, vooral in de eerste drie maanden. Dit is biologisch gezien heel normaal, maar staat haaks op wat de westerse culturele normen ons vertellen.

Tips van Moeder Natuur

Door een biologische bril kijken, kan ouders helpen beter om te gaan met het slaappatroon van hun baby. Wist je bijvoorbeeld dat baby’s nog een circadiaans ritme (dag- en nachtritme) aan het ontwikkelen zijn? Daglicht in de ochtend helpt dat ritme ontwikkelen, terwijl lange dutjes in een donkere kamer overdag dat ritme juist verstoren, blijkt uit onderzoek.

Lees verder onder de advertentie

Een slimme aanpak is ook om het bedtijdritueel van je baby later op de avond te plannen. Zo kun je je eigen slaap afstemmen op de langste slaapperiode van je baby (meestal de eerste uren van de nacht). Korte dutjes overdag in daglicht kunnen bovendien helpen om het aantal nachtelijke wakkere momenten te verminderen.

Realistische verwachtingen

Ook slaapcoach Janine Nuttycombe pleit voor een andere verwachting van baby’s. In haar werk ziet zij vaak ouders die denken dat ze iets fout doen als hun baby niet slaapt zoals verwacht. Dat is zonde, want elke baby is anders, er is geen one size fits all slaapmethode.

Lees verder onder de advertentie

De tekst gaat verder onder de Instagram post.

Vrienden en familie kunnen hier een rol spelen door ouders te helpen realistische verwachtingen te hebben. Vraag in plaats van “Slaapt hij al door?” liever “Hoe gaat het met de nachten?” of nog beter: “Krijg je genoeg hulp?” Zulke vragen benadrukken dat nachtelijk wakker worden normaal is én dat het zwaar kan zijn. Want laten we wel zijn: dat is het.

Het belangrijkste is dat ouders durven te experimenteren met wat voor hen en hun baby werkt, in plaats van zich blind te staren op culturele of biomedische normen. Laat je baby je leiden en ontdek samen wat normaal is. Want spoiler alert: er is geen ‘normaal’. Wat voor een ander werkt, werkt misschien niet voor jullie, en andersom. Kijk naar wat voor jullie werkt.

Bron: The Conversation

Meest bekeken