Mama de manager: ‘de logistiek, de planning, ik ben altijd moe en leeg’

Kim Hopmans

30 december, 2024 - 11:00

Leestijd: 10 minuten

Wat vond jij een grotere overgang: van geen naar één kind, of van één naar twee? Iedereen met meerdere kinderen kent deze vraag. Een informele, niet-gevalideerde enquête onder vrienden wijst uit dat… iedereen dit anders beleeft. Ik zelf vond van één naar twee het pittigst. Toen ik op mijn 32e zwanger raakte van mijn eerste kind, had ik geen idee wat ik kon verwachten – al vermoedde ik wel dat het voorlopig gedaan was met mijn vrije leven dat draaide om werk en spontane afspraken. Prima ingeschat, denk ik. Ondanks alle moederlijke vreugde vond ik het behoorlijk wennen om als een Rapunzel met prikkende hechtingen en zere borsten spinnend en voedend binnen te zitten, terwijl het leven ‘buiten’ gewoon doorging. Net als het leven van mijn vriend, die na twee dagen weer naar zijn werk moest. Intussen was ik als freelancer zonder vast inkomen zo bang om opdrachten te verliezen dat ik – achteraf gezien – veel te snel alweer achter mijn laptop zat. 

Toch keerde na die eerste overweldigende weken het normale leven redelijk vlot terug. We hadden het geluk dat Sep goed sliep en at, dus konden hem overal mee naartoe om daar, in zijn wagentje, verder te knorren. Daarbij ging hij drie dagen per week naar de opvang en genoten we in die tijd nog incidenteel van enige bijval van een opa of oma. Is dit het, dacht ik weleens. Doen mensen hier nou zo moeilijk over? Hoogmoed komt voor de val. Want toen tweeënhalf jaar later Faas erbij kwam en ik nog steeds dacht dit varkentje wel even on the side te wassen zonder écht verlof te nemen en stug door te werken, liep ik na een week of zes tegen een muur. Lang verhaal kort: met nummer twee erbij moest ik inzien dat mijn leven was veranderd. En daarmee mijn prioriteiten. 

Struikelend alle ballen in de lucht houden

Vriendin Merel, moeder van drie kinderen, behoort tot de groep die dat eerder doorhad. Merel: “De komst van mijn eerste kind vond ik zo ingrijpend dat elke volgende gezinsuitbreiding me meeviel. Wegens ernstig slaaptekort zette ik mijn sociale leven radicaal op mute en ging ik minder werken. De beste beslissing ooit. Nu pas, de jongste is inmiddels zes, merk ik dat ik weer energie en tijd heb voor andere dingen.” Waar Merel een bewuste keuze maakte, vermijd ik zulke beslissingen – en velen met mij – door struikelend álle ballen in de lucht te houden.

Is dat een valkuil, vraag ik Barbara Nanninga, tv-psycholoog, bedrijfscoach en schrijver van het boek Happy as F*CK. “Keuzes maken is onvermijdelijk. En als je, zoals Merel, alle voldoening haalt uit het moederschap, dan matcht dat perfect. Maar hou je ontzettend van je werk en schuif je dat gedwongen opzij, dan kun je daar heel ongelukkig van worden. En aan een ongelukkige moeder heeft niemand iets. Dan is het beter om een andere balans te vinden, door met behulp van kinderopvang voldoende vrijheid te creëren om geld te verdienen of je passie te beoefenen. Maar hoe je het ook wendt of keert, wie kiest voor een kind moet vroeg of laat keuzes maken: er komt nou eenmaal een enorme bal bij om hoog te houden.”

Dan is er de mythe dat alles veel makkelijker wordt zodra je kind naar school gaat. Ergens begrijpelijk, in die zin dat je kind loopt, eet, praat, en met een beetje geluk ook zindelijk is. De tijd dat je voor een koffieafspraak je halve inboedel met kampeerbedjes en thermosflessen moet meeslepen is voorbij. Maar daarvoor in de plaats komen weer andere dingen: je kind krijgt vriendjes, hobby’s, een eigen mening en agenda. Dat is aanpoten, vindt ook Josy, moeder van twee jongens: “Ik had verwacht dat mijn leven totaal op z’n kop zou staan bij de eerste, maar… het viel allemaal best mee. Het was druk, maar goed te doen. Totdat Kion naar de basisschool ging en we een tweede baby kregen. Ineens moesten we met zoveel meer dingen rekening houden! Op een woensdag fiets ik me suf om iedereen op tijd op zijn plek te krijgen. En nu gaat de jongste nog mee in de planning van zijn broer: hoe moet dat straks, als hij óók een agenda heeft?” 

Licht jaloers kijkt Josy dan ook naar haar beste vriendin wiens schoonouders veel zorgtaken en fietsritjes oppakken. Vooral omdat haar vriendin hun hulp volledig vanzelfsprekend vindt, ergert Josy zich in toenemende mate aan diens geklaag over haar schoonmoeder. Ik snap dat wel. Wie niet de luxe heeft van een vaste oppas of een vitale grootouder, komt voor heel wat uitdagingen te staan.

Zonder externe hulp

Ik herinner me nog goed dat ik Sep naar tennistraining bracht en daar, op het bankje naast de baan, mijn laptop openklapte om een deadline weg te tikken. Links en rechts werden kinderen gedropt door au pairs of een oppas. Ik was de enige ouder die, weliswaar met laptop, bij de training bleef. Een beetje trots op mezelf hoe ik deze verschillende rollen enigszins hijgend maar zonder externe hulp combineerde, ving ik de blik van een voorbijgaande dame. Ze keek naar mij en mijn laptop en schudde afkeurend haar hoofd: “Al die ouders tegenwoordig die alleen maar met zichzelf bezig zijn.” Woest maakte dat me, ik deed zo mijn best! Maar ik zei niks. 

Ik realiseer me nu ook dat de ouders in deze voorbeelden, mezelf meegerekend, stuk voor stuk samenleven met een partner en/of de vader van hun kind. Niet dat een gezin runnen dan ineens kattenpis is, want een relatie brengt op zichzelf ook weer gedoe met zich mee (zie ’m maar eens te onderhouden namelijk) maar: je staat er in ieder geval niet alleen voor. Zoals Agnes, wier man vertrok toen de kinderen vier en twee waren. “De eerste twee jaar was puur overleven. Ook nu ik de situatie heb geaccepteerd, is het niet makkelijk. De logistiek, de planning, ik ben altijd moe en leeg. Ik ben non-stop aan het pendelen om Teun en Saar van hot naar her te brengen, of dingen voor ze te regelen. Hoewel ik moeite heb met hulp vragen, heb ik met een ander ouderpaar afgesproken dat we om en om naar hockey rijden. Het feit dat zij dit standaard met elkaar afwisselen, waardoor ik dus eigenlijk twee keer zoveel rijd… tja, dat laat ik dan maar. ”

Nanninga: “Hulp vragen én aannemen is cruciaal voor een goede energiebalans, zeker in het alleenstaand ouderschap. En dat is lang niet zo makkelijk als het klinkt, als je bijvoorbeeld van huis uit nooit hebt geleerd om hulp te vragen. Bedenk altijd: nee heb je, ja kun je krijgen. De ander kan prima zijn of haar eigen grenzen aangeven. Probeer goede afspraken te maken met andere ouders, of zeg het eerlijk als je niet lekker bent of erdoorheen zit; je zult zien dat mensen bereid zijn om mee te denken.”

Daarbij wil Nanninga benadrukken hoe belangrijk het is om dingen te blijven doen die je energie geven. “Als ouder moet je jezelf in acht nemen; hoe moeilijk het ook is en hoe vol je agenda ook staat, zorg dat je tijd maakt voor dingen die jij fijn vindt. Feit is namelijk dat juist de dingen die ons energie geven als eerste sneuvelen. Hierdoor draai je steeds langer door op adrenaline en brand je uiteindelijk op. Met kinderen sta je 24/7 aan, maar om in de flow te blijven móét je af en toe uit staan. Dat kan heel makkelijk: ga maar eens op een been staan, kijk naar links, naar rechts en omhoog. Heb je nagedacht? Nee, je was te druk met je evenwicht bewaren. Díe vorm van ‘uit’ staan, al duurt het maar 10 seconden, is cruciaal voor je energiebalans. Hetzelfde effect bereik je met activiteiten die jou ontspanning geven. Dus hou je van lezen, wandelen, keramieken… zorg dat je regelmatig zo’n momentje inplant. Alleen zo laad je op en hou je het vol.” 

Hetzelfde geldt voor je relatie, want eerlijk is eerlijk: leuk zo’n goed geoliede machine, maar soms lijkt het meer of je samen een bedrijf runt. Ook al zie je elkaar elke dag, wanneer sprak je elkaar voor het laatst echt of keek je je partner langer dan drie seconden recht in de ogen? Allemaal logisch, maar toch: scherp blijven, aldus Nanninga: “Ook hiervoor geldt: maak tijd om in contact te blijven, niet alleen met of voor de kinderen. Geef elkaar aandacht en zorg dat je bijvoorbeeld eens in de twee weken een moment hebt om samen op te laden. Onderhoud je relatie. Dat is natuurlijk geen garantie voor de toekomst, maar onderschat het belang van zo’n avond niet.”

Digitale hulpmiddelen

Tegenwoordig zijn er genoeg digitale hulpmiddelen die je helpen overzicht te creëren in de chaos van het gezinsleven, denk aan handige apps zoals Cozi Family Organizer of Todoist, of digitale kalenders waarmee je meerdere agenda’s kunt delen en combineren.

Zelf ben ik nogal van de analoge stempel en zweer ik bij de kalender in de keuken. Hier staat alles op. Wie moet waarheen, wie is wanneer weg, voor wie moet er nog een cadeautje komen, en NIET VERGETEN oppas te regelen voor die avond. Als het hier niet op staat, bestaat het niet. ‘Ja maar je weet toch dat ik om de week op vrijdagavond voetbal?’ Fout, sommige dingen kan ik niet onthouden. Ik moet het zien. Opschrijven dus. Elke zondagavond nemen wij de komende week door. Eerst deden Luuk en ik dat samen, maar nu de jongens tien en acht zijn, betrekken we hen er ook bij. Ik merk dat het echt verschil maakt als ze weten wat er globaal staat te gebeuren. Zeker bij een bomvol weekend waarin we ze van hot naar her slepen, scheelt het als we die planning vooraf een paar keer herhalen.

Nanninga: “Routine geeft kinderen een gevoel van veiligheid en voorspelbaarheid. Zorg voor vaste momenten voor maaltijden, bedtijd, en activiteiten. Dit helpt om de dag structuur te geven en vermindert stress. Is jullie leven wat minder voorspelbaar, dan is het doornemen van de agenda een goede tool: iedereen weet waar ie aan toe is en houdt zich eraan, dat geeft duidelijkheid en dus rust. Kleine stappen kunnen groot verschil maken. Daarover gesproken: probeer je kinderen al op jonge leeftijd een taakje te geven dat past bij hun leeftijd. Hun bord naar het aanrecht brengen, om en om de tafel afruimen, ook hierin schelen kleine stapjes ook en daarbij leren ze dat het normaal is om een handje te helpen – wat jou uiteindelijk weer meer lucht geeft.” 

Tot slot herhaalt Nanninga: “Een drukke gezinsagenda kan overweldigend lijken, durf daarom hulp te vragen en help jezelf met een prettige planning. Het is een uitdaging, maar ook een avontuur waarbij je samen met je gezin leert balanceren.” Kortom: blijven ademen, lachen en genieten tussen het gepuzzel en gependel door. Voor je het weet zit je thuis tegen de klippen op te keramieken met een lege agenda en denk je: waar was ik vroeger toch zo druk mee? Hm, ik kan me er nog niks bij voorstellen. Eerst zien, dan geloven. Ik ga even op één been staan.