Beeld: Getty Images
Van mobieltjes tot tv’s: schermen zijn verweven met ons leven en dat van onze kinderen. Dat het onderwerp digitaal opvoeden leeft bleek wel uit de respons: ruim 600 moeders waren openhartig over de zorgen, twijfels, missers, maar ook over de zegen van virtuele zoethoudertjes.
Er zijn maar weinig moeders die eerlijk toe geven dat hun kleuter zich niet houdt aan de richttijden van maximaal een uurtje per dag. Behalve in de grote Kek Mama KPN Digitaal Opvoeden Enquête waaraan ruim 600 moeders met kinderen tot 12 jaar meededen en daarbij goudeerlijke antwoorden gaven.
De deelnemende moeders gaven bijna unaniem (96%) aan dat ze hun kind graag digiwijs willen opvoeden. Maar liefst 78% vond het zelfs achterhaald om een kind nooit op het scherm te laten. We kunnen immers niet meer om de digitale wereld heen nu steeds meer scholen werken met digiborden en -leermiddelen. Maar ook thuis heeft de digitalisering ingezet. 82% van ons heeft vier of meer schermen in huis, 8% zelfs meer dan tien. Het gaat daarbij vooral om interactieve schermen als tablets, laptops, smartphones en gameconsoles.
78% van de moeders vindt het achterhaald om een kind nooit op het scherm te laten
De overgrote meerderheid van de kinderen, maar liefst 84%, mag elke dag op een scherm. Sonita (33), moeder van Jordan (8), zegt hierover: “Of je nu wil of niet, computers horen in de wereld van nu. Ik werd thuis kort gehouden, mocht zelf niets met technologie of internet doen tot mijn vijftiende. Dit heeft een zeer nadelige invloed gehad, zowel qua school als in mijn sociale leven.”
Lees ook – Kinderen en internet: dít zijn de valkuilen volgens een deskundige >
En Annabella (30), moeder van Roef (7), schrijft: “Als we het helemaal verbieden denk ik dat zijn focus hierop groter wordt. Dit is nou eenmaal de toekomst en Roef zal er op school mee om moeten kunnen gaan. Hierdoor is het fijn dat hij nu al weet hoe het werkt en wat het is.”
“We leren ze hoe ze zichzelf kunnen beschermen, net zoals we dat doen met verkeersveiligheid”
Kim (37), moeder van Emma (12) en Lina (10): “Opgroeien in een digitaal tijdperk gaat gepaard met risico’s. Risico’s die mij nooit zijn uitgelegd. Ik vind het belangrijk dat mijn kinderen wel veilig leren omgaan met het internet. Mijn vriend en ik leren ze hoe ze zichzelf en ook anderen kunnen beschermen, net zoals we dat doen met verkeersveiligheid.”
Naast de educatieve motivatie, het zelfredzaam zijn en tijd van nu, is gemak echter ook een heel bepalende factor, blijkt uit de enquête. Bijna zes op de tien lezeressen (58%) geeft toe dat een scherm ook een ideale manier is om de kinderen rustig of stil te houden in een restaurant of vliegtuig. Want natúúrlijk kun je je kind zich prima laten vermaken met een kleurboek of een spelletje, maar soms is het kind moe of verveeld en is een halfuurtje Paw patrol een stuk effectiever. Of zoals Rosalie (37), moeder van een driejarige tweeling, verzucht: “Sinds ze geen middagslaapjes meer doen heb ik moeite om rustmomenten voor de meiden in te plannen op een dag. Met een halfuur Nijntje memory of Bumba ABC op de tablet blijven ze toch stilzitten.”
58% van de moeders geeft toe dat een scherm ook een manier is om hun kind rustig te houden
Het is meteen de reden waarom lezeressen af en toe de teugels laten vieren en voorbijgaan aan door henzelf of door pedagogen min of meer vastgestelde richttijden.
Lisa (37), moeder van drie zoons, heeft ooit een maximale schermtijd bedacht om te voorkomen dat haar jongens uit school of in de vakantie de godganse dag op de tablet of pc zitten. “Ze krijgen een uur, soms iets langer, bijvoorbeeld op een vrije of regenachtige dag. Op vrijdagavond mogen ze altijd een lange film kijken, maar die tellen we niet mee.”
Opvoedkundigen hebben een algemene richtlijn opgesteld over schermtijden. Die is vrij strikt en strak. Zo adviseren ze kinderen tot twee jaar helemaal niet naar schermen te laten kijken. Voor hun ontwikkeling is dat niet geschikt – bewegen, eten en slapen zou het beste zijn. Toch denken lezeressen daar makkelijker over: 70% laat haar baby dagelijks één à twee uur een filmpje kijken. 12% doet dat zelfs drie tot vier uur. Ook hiervoor geldt dat gemak een grote factor is. Demi (27), moeder van Poppy (11 maanden): “Als ik ga koken zet ik mijn dochter in haar wippertje voor Baby TV. Ik ben bang dat ze in slaap valt als ik haar rond etenstijd in de box leg, dit sleept haar door het lastige avonduurtje heen. Bovendien heb ik dan mijn handen vrij.”
“Als je kind genoeg slaapt, met vriendjes omgaat, speelt, op school presteert en sport, kan hij gerust ook wat uurtjes gamen”
Overigens zijn er ook deskundigen die twijfelen aan de noodzaak van afgepaste schermtijden. Die zeggen dat je veel beter kunt kijken naar de balans in het leven van een kind: als het genoeg slaapt, met vriendjes omgaat, speelt, op school presteert en sport, kan hij gerust ook wat uurtjes gamen. Daar hoeft dan niet per se een tijdslimiet voor te gelden.
Onze lezeressen doen in de enquête gelukkig niet aan politiek correcte antwoorden, maar vertellen onverbloemd hoe het er bij hen thuis aan toegaat. Zo zit ruim een kwart (27%) van alle kinderen van acht en negen dagelijks drie tot vier uur achter een scherm, daar waar de eerder genoemde opvoedexperts anderhalf uur al meer dan genoeg vinden.
62% van de moeders doet digitale spelletjes met de kinderen
Er komen openhartige antwoorden voorbij: ‘Anders is er geen land met ze te bezeilen’, ‘Ik wil in het weekend uitslapen’, ‘Als we op visite zijn en er zijn geen andere kinderen’ en ‘Dan kan ik de jongste ongehinderd (borst)voeden’. Maar ook coronatijden waarin thuiswerken werd gepromoot en je gewoonweg zelf geen tijd had om urenlang met je kind te legoën of kwartetten was een vaak gehoord argument voor wat extra uurtjes op het tablet. Sarah (39), moeder van Job (12), Okke (10) en Evie (7), geeft het ruiterlijk toe: ze heeft gewoon geen ruggengraat als het gaat om schermtijd: “Ik heb geen zin steeds de boeman te zijn als erom gesmeekt wordt. Dus vooruit, nog één spelletje of filmpje. Maar, dit ter vergoelijking, het is vaak nodig voor school.” Dat blijkt ook uit de enquête; 16% van de kinderen gebruikt een scherm voor school. Dat haalt het verder niet bij de andere toepassingen: om een video te bekijken (47%), te gamen (27%) of sociale media (6%).
Op de stelling ‘Als ouder moet je het goede voorbeeld geven en je eigen schermgebruik doseren waar je kind bij is’ reageerde 91% van de lezeressen met een volmondig ja. Maar klopt dat ook als we het checken? Ai. Dan blijken we toch geneigd snel tussendoor sociale media te checken of een aflevering van een serie te bingen op de tablet – ook waar de kinderen bij zijn.
“Na een hele dag poetsen en zorgen, wil ik zelf ook gewoon een poosje hangen en nietsdoen”
Bijna de helft van alle vrouwen zegt één tot twee uur per dag op een scherm te kijken terwijl haar kinderen om haar heen zijn. Twee op de tien doet dit zelfs drie tot vier uur. Charmaine (29), moeder van Florine (3,5): “Na een hele dag poetsen, zorgen en samen zijn met mijn dochter, wil ik zelf ook gewoon een poosje hangen en nietsdoen. Dan zet ik Flo naast me op de bank met YouTube en ga ik zelf scrollen door mijn tijdlijn of Candy Crushen. Heerlijke me-time.”
Dat Kek Mama-lezeressen misschien wat ruimhartig zijn als het gaat om schermtijden wil niet zeggen dat we ook makkelijk zijn als het gaat om wat ons kind wel of niet ziet. Sowieso mag 83% van alle kinderen alleen een tablet, telefoon of computer gebruiken met toestemming en we houden goed in de gaten wat de (kleine) kinderen uitspoken op het scherm. 29% heeft alleen apps op de tablet die geschikt zijn voor kinderen. Een kwart (24%) kijkt en luistert zelf altijd mee, of doet dat af en toe (27%). 12% checkt met regelmaat de zoekgeschiedenis. Over online communiceren met anderen zijn de meeste moeders heel stellig: slechts 16% vindt dat oké, 16% verbiedt het en 66% heeft het zo ingesteld dat het niet mogelijk is. Er zijn diverse ouderlijk toezicht-tools voor Android (Google Family Link app) of Apple (Parental Control App Kidslox) die heel handig zijn om toe te voegen aan je eigen telefoon. 89% van alle lezeressen heeft via zo’n extra tool of kinderaccount zicht op alle apps die haar kind downloadt.
Lees ook: Zo zorg je ervoor dat jouw kind internet veilig gebruikt >
En anders hebben ouders regels als: ‘Alleen via Whatsapp en alleen met kinderen die in haar contacten staan. Geen onbekenden’, ‘Wij mogen te allen tijde appjes nalezen’, ‘Geen kwetsende dingen zeggen over anderen, niet meer appen na 19 uur en als er iets wordt gezegd dat niet oké of fijn is, dit aan ons komen laten zien’, ‘Nooit persoonlijke gegevens doorsturen, zeggen waar je woont of foto’s versturen’.
Tot een jaar of 8 wordt zo’n 80% van de kinderen gecontroleerd door hun ouders
Tot een jaar of acht is er een hoge mate van toezicht. Zo’n 80% wordt gecontroleerd. Kinderen boven de twaalf hoeven nog maar weinig toestemming te vragen en slechts 57% van de ouders heeft dan ook nog zicht op wat ze te zien krijgen. Waarschijnlijk is het dan alleen een kwestie van af en toe bijstellen. In de hoop dat de kinderen in middels al zo digiwijs zijn geworden dat ze zelf goed weten wat wel en niet verstandig is. Dit artikel staat in Kek Mama 07-2021. Lees elke maand de mooiste verhalen, meest herkenbare columns en de leukste tips voor jou en je kids. Abonneer je nu op Kek Mama en krijg tot 45% korting.
Van extravagante thema’s tot dure locaties, het lijkt soms alsof de lat steeds hoger wordt gelegd voor kinderfeestjes. Maar wat doe je als je ineens zélf moet betalen voor het feestje waar je kind voor is uitgenodigd? Het overkwam Gina.
We vlogen het afgelopen jaar van de ene zwangerschapsaankondiging naar de andere. Hoog tijd om al het babynieuws op een rijtje te zetten: deze BN’ers verwachten een baby in 2025.
Een speeldagje bij een vriendin klinkt onschuldig, toch? Voor Brenda veranderde het in een dure les toen haar dochter Ellie per ongeluk een vaas omstootte. Wat volgde, was een Tikkie van 350 euro en een hoop gedoe.
Met de beste bedoelingen zet je jarenlang maandelijks braaf een bedrag opzij, om je kind een goede start te kunnen bieden. Om vervolgens je zoon op zijn achttiende verjaardag toegang te geven tot die spaarrekening en hij een jaar later geld komt vragen, omdat het op is.
Je kunt ze nog zo feilloos uit elkaar houden als ouders, maar als een tweeling iemand voor de gek wil houden dan is daar weinig tegen te doen.
Chiara dacht dat ze er vrede mee had om kerst alleen met haar eigen gezinnetje te vieren, maar nu het zover is wordt ze overmand door melancholie.
