Franke is hartstikke Hollands, maar is stiekem jaloers op Françaises die het moederschap met het grootste gemak tegemoet lijken te treden. En dan zien ze er ook nog uit om door een ringetje te halen.
Mijn mond viel open van verbazing. Op een terras in een oud stadje in de Midi-Pyrénées zag ik hoe een moeder en haar vier kinderen plaatsnamen aan de tafel naast ons. De kinderen gingen zitten en staken tegelijk hun handen uit. Hun moeder sprayde iets desinfecterends op de handjes en de kinderen wreven ze vervolgens schoon.
Dit was nog in het pre-coronale tijdperk, en ik, met mijn smetvrees, zat ademloos naar het tafereel te staren. Waar kon ik zo’n spuitbusje scoren? Waarom zag die vrouw er prachtig uit, terwijl drie van haar vier kinderen onder de vijf waren? Waarom had ze geen wallen? Waar was haar partner? Ze was superslank en droeg, tot overmaat van luxe, een witte, ik herhaal: een witte strakke spijkerbroek. Zonder ook maar één snottebel erop.
De kinderen gingen muisstil zitten eten, ook al zonder een spatje te morsen. Ze zagen eruit als een vrolijke, in zoete kleuren getooide familie Von Trapp. Eerst dacht ik nog: zij zal wel een uitzondering zijn, maar toen ik er die vakantie op ging letten, viel me op dat veel meer Franse moeders om door een ringetje te halen waren. En ze keken er nog gelukkig en uitgerust bij ook. Hoe deden ze dat? Kon ik het ook ergens kopen?
Toen ik op zoek ging naar hun geheim, kwam ik erachter dat Franse vrouwen anders moederen. Nu zeg jij misschien: ja dûh, open deur die je daar intrapt, maar gek genoeg had ik er, sinds ik moeder ben, niet bij stilgestaan dat moeders in het buitenland dingen anders doen, op een inspirerende manier. Natuurlijk ben ik hartstikke trots op ons volk. We leven in een rijk land, we hebben onze zaakjes prima voor elkaar. Er is veel kennis en geld, vrouwen worden over het algemeen goed behandeld. Onze kinderen zijn de gelukkigste kinderen ter wereld, blijkt elke keer weer uit onderzoeken. Wij Hollandse moeders zijn nuchter en stoer, lullen niet maar poetsen en doppen onze bonen prima zelf. Hoe cool is dat?
Máár waar ik dus ook achter kwam: dat het soms best een tikkie relaxter kan, dat moederschap. Wij staan hier gezellig met de klompen in de klei, maar pure verwennerij is het nu ook weer niet. De calvinistische ‘doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg’-methode levert ons veel goeds op, maar ik krijg er ook het gevoel van dat het een tikkie eh… ouderwets is.
Neem de moederdagreclame van een bekende supermarkt afgelopen jaar, met de tekst: ‘Ik hou zo veel van mijn moeder, omdat…’ Er volgden een heleboel redenen, waaronder deze: ‘Omdat ze zichzelf compleet wegcijfert voor mij.’ Ik vond het een gekke redenering: ben je een goede of lieve moeder als je jezelf compleet wegcijfert voor de kinderen? Dat was misschien in 1890 zo, maar dat hoeft nu toch niet meer? Natuurlijk is het fijn als je je als moeder met ziel en zaligheid op de kinderen stort, maar jezelf compleet wegcijferen, dat vind ik nou ook weer zowat.
Ik heb het idee dat vrouwen in andere westerse landen, van Amerika tot Frankrijk en Scandinavië, zichzelf wat meer comfort toestaan. Kijk maar eens naar een website als Target, en wat daar allemaal voor geweldige verwenspullen te koop zijn voor (aanstaande) moeders. Van banden voor om de buik tot lekkere crèmes en opblaaskussens om divers leed te verzachten. Al die heerlijkheden nodigen ertoe uit dat je graag goed voor jezelf wilt zorgen.
Dat dat mag en kan vind ik een waardevolle les, want ik was zelf zo druk met het opvoeden van mijn kinderen dat ik mezelf daarbij compleet vergat. Ik wilde niet slapen, ook al had ik een slaapgebrek waar je u tegen zegt, omdat ik ook wilde werken. Ik zei op elk kraambezoek ja, terwijl ik eigenlijk te moe was, en stond dan ook nog met zelfgebakken appeltaart klaar. Ik huurde geen schoonmaakster in, want dat was zonde van mijn geld – en opvang was al zo duur.
Fout, fout, fout! Van die buitenlandse moeders begrijp ik dat ze juist taken uitbesteden waarvoor ze geen tijd hebben. Ze begrijpen heel goed dat ze zelf de belangrijkste persoon in hun leven zijn, en dat als zij goed functioneren, de omgeving dat automatisch ook doet. Zoals het beeld van de veiligheidsinstructies in het vliegtuig, waar je als eerste je eigen zuurstofmasker opzet om daarna je kinderen pas van zuurstof te voorzien. Iedereen blij. Omdat de gedachte mom first nog niet heel erg in zwang is in Nederland, schreef ik zelf het boek Ik denk dat ik het wel kan, boordevol tips hoe moeders beter voor zichzelf kunnen zorgen. Het boek dat ik zelf zo graag had gelezen tijdens het eerste jaar moederschap.
Lees ook
‘Toedeledoki met al jullie wijsheden: ik kan mijn kind prima zélf opvoeden’ >
Mijn vermoeden dat die Franse vrouwen dingen anders deden, werd bevestigd door het boek Franse kinderen gooien niet met eten, geschreven door de Amerikaanse journalist Pamela Druckerman. Toen ze een tijdje in Parijs woonde, zag ze dat Franse kinderen zich zo veel beter gedragen dan Amerikaanse kinderen die zij kende. Ze vroeg zich af waarom die kinderen niet met eten gooien, geen grote mond hebben, wachten totdat mama klaar is met praten. Amerikaanse moeders hebben hun verwenspulletjes, maar de Franse moeders bleken ook nog eens keurig opgevoede kinderen te hebben – en daarmee een hoop rust.
Het is alweer jaren geleden dat ik het boek las, maar één frase is me altijd bijgebleven: “Hélène en William zijn de hele dag door ultra-toegewijde ouders, maar zodra de kinderen naar bed zijn, komen de sigaretten en de wijn tevoorschijn, gaat de radio aan en is het overduidelijk grotemensentijd. Ze willen profiter, genieten van het gezelschap en de warme zomeravond.”
Grotemensentijd? Dat had ik helemaal niet! Ik had helter-skelter van zeven uur ’s ochtends tot acht uur ’s avonds, om vervolgens vijf minuten nadat de kinderen op bed lagen zelf richting het grote bed te vertrekken. De grootste les die ik uit het boek leerde: Franse moeders zetten zichzelf op de eerste plaats. Ze zien zichzelf als de spil waar alles om draait. Ze werken fulltime omdat ze hun financiële onafhankelijkheid belangrijk vinden, besteden (zorg)taken uit en houden er een eigen leven op na.
Naast de Franse kaasjes en mode, waar ik altijd al dol op was, kwam daar een nieuw Frans fenomeen bij om verliefd op te worden: het Franse moederschap. Waarbij het niet draait om jezelf opofferen voor je kinderen, maar om goed voor jezelf én de kinderen zorgen. Nu moet ik erbij zeggen dat de Franse overheid dit goed faciliteert, met goedkopere opvang, scholen die op veel jongere leeftijd starten, voor iedereen een werkweek van 35 uur: het zorgt er allemaal voor dat er een betere balans is. Daar kan onze overheid nog een puntje aan zuigen.
Pasgeleden was ik in Parijs. Ik heb, speciaal voor dit verhaal, nog eens goed gelet op die Parijse moeders. En ja, ik constateerde nog altijd hetzelfde. Ik zag een moeder in een leren broek met een ieniemienie baby’tje, gewikkeld in een mooie doek voorzien van zilveren sterren. Maman zat rustig met haar vriendinnen te kletsen met een groot glas wijn in de hand.
Ik was verbaasd over een dreinend peutermeisje dat de boel bij elkaar zat te gillen in het restaurant. Haar moeder gaf haar geen seconde aandacht. Zelfs de obers negeerden het gedrein. Niemand beloonde haar negatieve gedrag. Alsof iedereen wist: dit moet je niet gaan goedkeuren, want dan is je kind voorlopig de baas.
Sterker nog: niemand leek zich eraan te storen, maar de moeder goedkeurend te steunen in de keuze die ze maakte om niet toe te geven. Na een paar minuten was het klaar met het gedrein. Ik zag ouders gezellig rondstruinen, kinderen op de step voor hun uit. Zonder ook maar de stem te hoeven verheffen, zoals wij drie dagen hadden gedaan, om ervoor te zorgen dat niemand door de kinderen op de step van de sokken werd gereden.
Máár lieve moeders, voor ik me nu blind in het Franse avontuur stort, valt er volgens journalist en auteur Renée Koudstaal, schrijfster van het boek Leef als een Parisienne, ook als je hartstikke Nederlands bent, wel een kleine kanttekening bij te plaatsen.
Als ik haar vraag naar het geheim van die Franse moeder, appt ze me: “Het beeld dat niet-Franse moeders van Franse moeders hebben is, net als het concept ‘La Parisienne’, een eigen leven gaan leiden. En dat is vaak meer op basis van verlangen over hoe men zelf zou willen zijn dan de realiteit. Want Franse moeders zijn gewoon moeders, zoals jij en ik. Met twijfels, tekortkomingen, badhairdays en over het algemeen kinderen die zonder al te veel kleerscheuren hun jeugd doorkomen. Waar ze wél in verschillen is hun manier van vrouw-zijn. Ik ken geen vrouwen die zo doordrongen zijn van het streven naar financiële, mentale en fysieke onafhankelijkheid.
De Parisiennes gaan en staan voor vrijheid. En ja, dat heeft wel invloed op haar relatie tot haar gezin en haar kinderen. Alle facetten van vrouw-zijn worden in stand gehouden, ook als ze kinderen krijgt: vrouw, vriendin, collega, echtgenote, moeder… In Nederland draait het vaak om grenzen aangeven, maar de Franse vrouw weigert te kiezen. Helemaal boven aan haar list of priorities staat ze toch echt zelf. En daar word ik heel gelukkig van. Vive la liberté!”
Nou, ja, precies. Daar ga je. Die Franse vrouw is misschien een beetje veel verlangen in mijn hoofd, maar zeg nou zelf: vrijheid, dat is toch heerlijk? Dus ik blijf er voorlopig naar streven. De eerste kneepjes heb ik inmiddels onder de knie.
Zo zaten we in ons lievelingsrestaurant in Parijs, redelijk chic, waar we nog altijd druk met de kinderen in de weer waren. Onze buurman, een kunsthandelaar die met verbluffend gemak wisselde van het Engels naar het Frans en Duits en zijn tafelgenoten allemaal in een andere taal aansprak, wendde zich tot mij en zei in het Duits/Engels/Frans dat hij het knap vond hoe keurig onze kinderen waren. Hij wenste ons een fijne avond en knipoogde naar Puk (9) en Olle (6).
Ik moet zeggen: toen was ik wel even trots. Ha! Wij Nederlanders konden het ook, kinderen kweken die niet met eten gooien! Maar omdat alles, ook het ouderschap, met vallen en opstaan gaat, is er nog een hoop te verbeteren. Die vrijheid waar Renée over appte, die wil ik ook. Mezelf boven aan de list of priorities, dat schiet er soms nog wel bij in. Ik doe mijn best en krijg het vast snel onder de knie. Misschien moet ik maar snel weer eens naar Frankrijk. Nog eens even goed kijken hoe ze dat toch doen, die Franse vrouwen. Paris is always a good idea, immers. Santé!
Dit artikel staat in Kek Mama 10-2021.
Meer persoonlijke verhalen lezen?
Bestel het nieuwste Kek Mama nummer nu zonder verzendkosten >
Is jouw partner altijd degene die je verrast met een romantisch gebaar? Een onverwacht cadeautje, een avondje fancy uiteten of zelfs een ontbijtje op bed. Sommige mannen lijken gewoon geboren voor romantiek. En ja hoor, je sterrenbeeld speelt daar zeker een rol in.
Ilva Kuijpers (27) is leerkracht van groep 1/2. Iedere maand schrijft ze voor Kek Mama een column over haar belevenissen op de basisschool.
Laurie (37) is orthopedagoog, opvoeddeskundige en moeder van zoons Dex (6) en Otis (2). Sinds dit jaar woont ze met haar gezin in Kaapstad. In haar column schrijft Laurie over haar ervaringen van het emigreren met twee jonge kinderen, het leven in Zuid-Afrika en de hoogtepunten en worstelingen van het ouderschap.
Doe jij als moeder het meest in huis? Van de kinderen naar school brengen tot de boel netjes houden? En merk je dat je partner niet altijd even enthousiast is om de handen uit de mouwen te steken? Het ligt niet aan hem, het ligt aan de sterren. Mannen met deze sterrenbeelden zijn namelijk luie […]
Denk je als moeder punten te scoren door je uit te sloven met de broodtrommel van je kind, word je op de vingers getikt door de juf. Het overkwam Cara. “Ik moet het van de juf gewoon bij een boterham met kaas houden.”
Dat het ouderschap zwaar is, zal weinig moeders verbazen. Maar wist je dat meer dan 1 op de 4 moeders tijdens het voeden in slaap valt? Begrijpelijk? Absoluut. Maar ook risicovol, zeggen experts tegen Parents. Zo houd je volgens hen jezelf én je baby veilig.
