Beeld: Getty Images
Of je nu uit een warm nest komt of niet, je neemt altijd wel iets mee uit z’n jeugd waar je later mee worstelt. Wil je dat soort patronen doorbreken, misschien omdat je nu zelf een gezin hebt, dan is een familieopstelling geen slecht idee.
Dit artikel verscheen eerder in Kek Mama 3 2024.
Of het nu gaat om die eeuwige rivaliteit over wie het beste kookt, de onuitgesproken spanning tussen ouders en kinderen, of dat mysterieuze verhaal dat oma nooit tot het einde vertelt – we dragen allemaal wat bagage met ons mee.
Neem de relatie tussen mijn moeder en mij. In feite was zij altijd het kind en ik de moeder. Dat had ik niet door, totdat ik zelf moeder werd en verlangde naar een verzorgend figuur. Zij kon die rol helaas niet vervullen, dus nam ik afstand om mezelf te beschermen. Inmiddels hebben we amper contact en heeft zij onze zoon van anderhalf slechts één keer gezien. Dit is niet hoe ik het wil, en dus ik greep naar De fontein, het boek van Els van Steijn, en overwoog een familieopstelling.
Een familieopstelling is een soort therapie waarbij je met behulp van andere mensen, die familieleden of belangrijke personen uit jouw leven ‘spelen’, inzicht krijgt in je familieproblemen en -patronen. Het helpt om onbewuste dynamieken in je familie zichtbaar te maken en te begrijpen, waardoor je emotionele blokkades kunt doorbreken en beter in balans kunt komen.
Met de vroeggeboorte van mijn zoon Joah en het hectische eerste tropenjaar, is een familieopstelling er nog niet van gekomen. Toch ben ik erg benieuwd naar wat het mij als moeder kan brengen. Tijd om dat eens haarfijn uit te zoeken. En dus ging ik in gesprek met powervrouw Florine Duif, auteur, ondernemer en familieopstellingencoach.
Florine Duif (36), moeder van Isabel (11), Lexie (7) en Bodhi (5): “Het was tijdens mijn tweede zwangerschap toen Els van Steijn, auteur van De fontein, een flesje water voor mijn neus zette. Die fles stond symbool voor mijn vader. Ze vroeg of ik haar na wilde zeggen: ‘Lieve papa, ik kan je niet redden’, zei ik en barstte in tranen uit, Sinds lange tijd had ik niet zo gehuild. Kwam het door de hormonen? En hoe kon ik zo emotioneel zijn tegenover een waterfles? Hoe dan ook, dat flesje zette me op een pad van zelfontdekking waar ik mezelf én mijn ouders in een heel nieuw licht zag.
Als kind leef je in een illusie waarin je je ouders onbewust als helden beschouwt. Het is niet ongewoon dat we onze ouders enorm trouw zijn en zelfs voor hen zorgen, omdat we denken dat ze het niet alleen aankunnen. Zo kan een kind de clown gaan uithangen om z’n ouders maar aan het lachen te krijgen. Daarbij vergeten we soms onze eigen gevoelens, maar uiteindelijk komen die toch een keer bovendrijven. Door de realiteit aan te nemen, ontstaat er ruimte voor begrip, waardoor je met een andere blik naar je ouders, jezelf en je kinderen kijkt. Familieopstellingen helpen daarbij. Een opstelling is als een spiegel die je laat zien wie je werkelijk bent en waar je vandaan komt, met alle mooie en minder mooie eigenschappen. Ik zie het altijd als eilanden: je hebt je eigen eiland en het eiland van herkomst. Wat staat er op jouw eiland wat je hebt meegenomen van je eiland van herkomst? Kun je het zien? Past het bij het nu en zo niet, kun je het terugzetten? Perfectie is niet het doel, maar het omarmen van imperfecties wel.
Daarbij vergeten we soms onze eigen gevoelens, maar uiteindelijk komen die toch een keer bovendrijven. Door de realiteit aan te nemen, ontstaat er ruimte voor begrip, waardoor je met een andere blik naar je ouders, jezelf en je kinderen kijkt. Familieopstellingen helpen daarbij. Een opstelling is als een spiegel die je laat zien wie je werkelijk bent en waar je vandaan komt, met alle mooie en minder mooie eigenschappen. Ik zie het altijd als eilanden: je hebt je eigen eiland en het eiland van herkomst. Wat staat er op jouw eiland wat je hebt meegenomen van je eiland van herkomst? Kun je het zien? Past het bij het nu en zo niet, kun je het terugzetten? Perfectie is niet het doel, maar het zien van imperfecties wel.
Van alle zelfontwikkelingstrajecten die ik heb doorlopen, was dit echt de sleutel tot mijn persoonlijke groei. Het heeft me enorm geholpen, zowel op persoonlijk vlak als in mijn familierelaties. Toen een vriendin me vroeg of het leiden van familieopstellingen niet iets voor mij zou zijn, dacht ik: waarom eigenlijk niet? En zo besloot ik ervoor te gaan en anderen op dit pad te begeleiden. Na talloze familieopstellingen te hebben begeleid, viel me op dat we vaak geneigd zijn om onze aandacht te richten op anderen, vooral op onze ouders. Maar eigenlijk zouden we ons meer moeten richten op onszelf en ons eigen gezin. Je kunt je vader of moeder niet redden; het kost te veel energie. Energie die je beter kunt richten op je eigen kinderen..
Het gebeurt vaak zonder dat je het merkt, maar iedereen draagt wel iets met zich mee. Het kan een traumatische ervaring zijn uit het verleden, zoals de moeilijke bevalling van je moeder, een abortus van je oma, of een heftig oorlogsincident waar je opa bij betrokken was. Met familieopstellingen wordt het onzichtbare zichtbaar gemaakt. We hebben meestal een beeld in ons hoofd van hoe de dingen zijn, maar tijdens een opstelling laten we ons gevoel spreken en zien we hoe de puzzel er echt uitziet. Een vrouw met verlatingsangst ontdekte tijdens een familieopstelling dat die angst eigenlijk al generatieslang speelt: haar oma had een zieke moeder en was bang dat ze verlaten werd, een angst die ze doorgaf aan haar dochter en vervolgens kleindochter.
Dit soort dynamieken kunnen diep gaan, omdat we in de baarmoeder al de emoties van onze moeder voelen. Onze ouders zijn jarenlang onze belangrijkste rolmodellen en hun ervaringen nemen we onbewust mee in onze eigen opvoeding. Hiervoor gebruik ik het eilandprincipe. Stel je voor dat je geboren bent op een eiland waar al je ervaringen en overtuigingen zijn opgeslagen. Wanneer je het ouderlijk huis verlaat, neem je deze bagage mee. Later pak je de denkbeeldige verhuisdozen uit en vraag je je af: past alles nog bij mij? Wat wil ik teruggeven of behouden? Als moeder is het belangrijk om te bepalen wat jou nog dient bij het vormgeven van de opvoeding van jouw eigen kinderen. Sommige patronen wil je niet doorgeven aan je eigen kind en dus wil je ze doorbreken. Dat is een nobel streven, maar doorbreken van een patroon is een van de moeilijkste dingen ooit. Het is niet onmogelijk, het kost tijd en energie, en het gaat ook gepaard met fouten. Er is geen ‘one way fix’, maar het grootste succes zit ’m in communicatie. Ik zie hoe familieopstellingen taboes doorbreken en hoe moeders durven uit te reiken naar hun eigen moeders.
Stel, je moeder schreeuwde als kind tegen je: ‘Nu ben ik je zat.’ Jij hebt dat als heel heftig ervaren, terwijl zij het waarschijnlijk is vergeten. Alleen al hierover in gesprek gaan, je verdriet toegeven en vragen hoe dit voor haar was, kan voor opluchting zorgen. We durven vaak onze gedachten en emoties niet te delen uit angst voor de reactie van de ander. Maar wat is er mis met gewoon zeggen wat je denkt en voelt? Onze ouders deden dit niet, en daardoor voelden zoveel mensen zich vroeger niet gezien. Om dit patroon te doorbreken, is het cruciaal om dieper te graven, te begrijpen waar je vandaan komt, wat je hebt meegemaakt, zodat je weet welke patronen je kunt doorbreken – voor jezelf en voor het leven dat je doorgeeft.” Toevallig ken ik iemand – mijn aangetrouwde neef – die familiepatronen wist te doorbreken.
Mickel runt zijn eigen mondhygiënistenpraktijk, coacht een voetbalteam, reist de wereld over en is vader van zoons Tyler (12) en Skye (8): “Tuurlijk hou ik van mijn kinderen, maar medeleven kon ik niet tonen. Ik kon mij niet goed verplaatsen in andermans emoties. Ik wist mij geen raad als mijn kinderen boos, bang of verdrietig waren. Dit alles heeft te maken met hoe het er bij mij thuis vroeger aan toe ging. Mijn vader was van het credo ‘vallen, opstaan, niet huilen en zeker niet zeuren’. Dit maakte dat ik bang was om de pijn te voelen, dus ik deed alsof het er niet was of ik vluchtte. Ik beleefde geen emoties, ik overleefde ze.
Ik ben geboren met een gespleten lip, kaak en gehemelte – schisis – en van jongs af aan werd me al ingepeperd dat ik niet zielig was. Sterker nog, mijn ouders moffelden het weg, deden alsof er niets aan de hand was, terwijl ik als kind meerdere operaties moest ondergaan. Voor een jong kind is dit heel ingrijpend, maar mijn ouders maakten het de normaalste zaak van de wereld. Dit heeft mij geraakt, maar wel gemaakt tot wie ik nu ben.
Je neemt de opvoeding van je eigen ouders automatisch mee, en dus was er weinig tot geen ruimte om emoties te tonen. Verdriet, boosheid of teleurstelling? Ik wist niet beter of dat het de bedoeling was om vooral geen zwaktes te tonen. Als er sprake was van blije emoties, bijvoorbeeld als ik ergens heel enthousiast over was en hierover wilde vertellen, was mijn moeder (emotioneel) niet bereikbaar en mijn vader hier vaak te moe voor of aan het werk. Ik moest vooral ‘niet lastig zijn’. Ik had geen idee hoe ik met gevoelens moest dealen, dit had ik immers nooit geleerd. Dit is absoluut niet hoe ik het voor mijn jongens wilde, maar ik wist niet beter.
Wat ik bij ons thuis ook miste, was affectie. Knuffelen was er niet bij en mijn ouders hebben tot op de dag van vandaag nooit gezegd ‘ik hou van je’. Juist omdat ik hier als kind zo naar verlangde, liet ik mijn kinderen vanaf het eerste moment weten dat ik van ze hou. Als je zelf vader wordt, wil je bepaalde dingen anders doen. Zodra je dit mechanisme doorkrijgt, ga je je verzetten tegen de eigenschappen van je ouders die je in jezelf herkent. Dit werd bij mij een innerlijke strijd. Ik vertoonde aangeleerd gedrag en merkte dat ik in relaties of conflictsituaties getriggerd werd, zoals met het stukje empathie, maar ik begreep niet waarom. Ik wilde begrijpen waarom ik handelde zoals ik deed.
Via een traumacoach kwam ik in aanraking met het begrip familieopstellingen. Tijdens een van de eerste sessies, zo’n vijf jaar geleden, moest ik met Playmobilpoppetjes mijn gezinssituatie van thuis nabootsen. Mijn moeder, het verzorgende type en de peacekeeper, stond achter mijn vader, de dominante bouwvakker die altijd aan het werk was. Mijn zus en ik stonden ver uit elkaar, net als in het echte leven, maar wel beiden achter mijn vader. Ik kreeg een uitgebreide uitleg wat er niet aan klopte en werd gestuurd naar hoe het had moeten zijn. Voor mijn geboorte heeft mijn moeder vijf miskramen gehad en ook zij werden onderdeel van de familieopstelling. Gaandeweg kwam er een onbeschrijfelijk gevoel naar boven. Fijn, bevrijdend. Wow!
Dit poppenspel maakte duidelijk waarom ik zo in elkaar zat en ik vluchtgedrag vertoonde wanneer emoties de boventoon voerden. De dynamiek, mijn gedrag, patronen, mijn triggers – alles viel beetje bij beetje op z’n plek. Natuurlijk gaf ik mijn ouders in eerste instantie de schuld. Door jullie zit ik nu met de gebakken peren, dacht ik. Al snel realiseerde ik mij dat ik degene was die een andere plek moest innemen. Ik moest mezelf gaan er- en herkennen en leren omgaan met mijn triggers. Mijn lichaam was al jaren aan het protesteren met fysieke ongemakken, niet wetende dat dit een uiting was van de emotionele blokkades vanbinnen. In de sessies na de familieopstelling ging de beerput open. Het was het begin van een lange, pijnlijke maar noodzakelijke reis.
Omdat ik als kind mijn emoties niet kon beleven en verwerken, keerde ik in mijzelf en stopte mijn gevoelens weg. Ik was aan het vluchten voor mijn emoties, net als mijn vader dat heeft gedaan en nog steeds doet. Naarmate ik ouder werd, uitte zich dat bij mij in het obsessief bezig zijn met duizend dingen tegelijk. Ik wilde overal in uitblinken: school, verre reizen, carrière maken, gezin, voetballen, kleding. In alles de crème de la crème om het perfecte plaatje te creëren naar de buitenwereld, vooral om gezien te worden. Dat luchtkasteel werkte averechts. Ik had keihard gewerkt en alles voor elkaar, maar vanbinnen? Complete leegte. Alles was een masker om maar niet te voelen.
In mijn sessies leerde ik stap voor stap gas terug te nemen, niet weg te rennen, geen toneelstuk op te voeren, maar daadwerkelijk te voelen. Emoties de ruimte geven, te tonen, te begrijpen en vooral erover te praten. Kwetsbaarheid tonen en te ontladen in plaats van opkroppen. Totaal anders dan hoe ik het thuis had geleerd. Ik moest diverse trauma’s opnieuw beleven en verwerken; de harde hand van mijn vader, de miskramen van mijn moeder, mijn operaties en nog veel meer. In het begin protesteerde mijn lijf – lees: vijf epilepsieaanvallen – en het kostte mij mijn huwelijk. Pijnlijk, maar effectief.
Ik heb nooit een goede band met mijn zus gehad en begreep nooit waarom. Tijdens de sessies kwam naar boven dat zij een kopie is van mijn vader, tegen wie ik mij verzette en dus deed ik dat automatisch ook naar haar – waarschijnlijk ook vice versa. Ik weet dat mijn ouders een band tussen ons wilden forceren, zij hebben vroeger allebei continu onenigheid gehad in hun eigen gezinnen. Ik snap het, natuurlijk wil je dat je kinderen goed met elkaar overweg kunnen. Mijn ex en ik namen dit patroon over, pushten dit ook bij onze jongens, maar dit werkte averechts. Het grootste verschil met vijf jaar terug is dan ook dat mijn zoons nu heel close zijn met elkaar. Natuurlijk slaan ze elkaar soms de harses in, maar als het erop aankomt, gaan ze voor elkaar door het vuur.
Niet lang terug heb ik een tweede opstelling gedaan, dit keer met de focus op het hier en nu, mijn eigen gezin. De bevestiging is daar: het patroon dat van generatie op generatie werd doorgegeven, wordt langzaam doorbroken. Mijn vader had eigenschappen die ik verafschuwde en ironisch genoeg overnam, wat ervoor zorgde dat mijn jongens afstand van mij hielden. Nu ziet mijn oudste zoon mij als rolmodel en zijn broertje volgt hem hierin. Wat betreft empathie is de situatie thuis 180 graden gedraaid. Door bepaalde delen van jezelf te helen, leer je de gevoelens van jezelf te erkennen en accepteren in plaats van afleiding te zoeken. De jongens nemen dit in de onderstroom over. Zij mogen zichzelf bij mij uiten, alle gevoelens zijn welkom. Schreeuwen, afkoelen en alles bespreken: niets is te gek. Dit was ondenkbaar bij mij thuis vroeger.
Ik heb grote delen van mezelf gefixt, maar realiseer mij dat het nooit af is. Wel heb ik ruimte gecreëerd voor dingen die ik voorheen niet begreep of niet in mijn gereedschapskist zaten. Mijn tip aan alle ouders? Creëer ruimte voor je kinderen om in te nemen, laat ze schreeuwen, boos of verdrietig zijn. Praat over gevoelens en luister naar ze. Iedereen draagt trauma met zich mee. Dit kunnen jouw trauma’s zijn of die van voorgaande generaties. Met een familieopstelling krijg je hier inzicht in en word je een beter mens, maar bovenal een betere ouder.”
Na mijn gesprekken met de coach Florine en met Mickel, die als vader veel heeft gehad aan familieopstellingen, was ik erg benieuwd naar het perspectief van een moeder, dus belde ik Esmee Noëlle. Zij runt een samengesteld gezin met haar vriend Ryan (40): haar zoontje Otis (5,5) en twee bonuskinderen (8 en 6). Daarnaast is ze journalist en content creator.
Esmee (35): “Ik was net vier maanden uit elkaar met de vader van mijn zoon. Hartverscheurend, rock bottom. Dit wilde ik nooit meer meemaken en bovenal: ik wilde mijn zoontje niet belasten met mijn verdriet. Op Instagram zag ik familieopstellingen voorbij komen. Oh, interessant! Dus ik schreef me direct in voor een opstellingsdag onder leiding van Simone Rayer. Van tevoren dacht ik: het feit dat ik een bepaald soort mannen aantrek ga ik even rechtzetten. Hierna vind ik vast een man die echt bij me past.
Tijdens de opstelling zei Simone: ‘Zoek een plek in de ruimte en laat je leiden door je innerlijke beweging.’ Vervolgens kwam de eerste vragensteller (iemand die een vraag of probleem inbrengt tijdens een familieopstelling) aan het woord. Bij diegene kreeg ik het koud. Er veranderde iets in mijn lichaam en ik nam een plek in de opstelling in. Die dag kreeg ik allerlei rollen toebedeeld: dochtertje, moeder, maar ook een miskraam, emotie en innerlijk kind.
Toen was ik aan de beurt. Terwijl ik mijn verhaal deed, begon Simone te vragen over de zwangerschap van mijn moeder, of ze misschien bloed had verloren in het beginstadium. Toevallig wist ik dat dit inderdaad was gebeurd; bij 8 à 9 weken dacht ze dat ze een miskraam had. Wat er toen gebeurde was heel bijzonder. Een vrouw ging in foetushouding voor me liggen en een andere vrouw lepeltje tegen haar aan, beiden heel verdrietig. ‘Ik voelde dit al bij je toen je de ruimte binnenkwam’, zei Simone. ‘Hoe voelt het als ik zeg dat jij een alleengeboren tweeling bent?’ BAM! Meteen voelde ik dat dit klopte en ik barstte in tranen uit. Alles viel ineens op zijn plek. Omdat ik in mijn prille bestaan al iemand was verloren, werd het diepe verdriet dat in mijn vezels zat weer getriggerd toen mijn ex mij verliet. Daarnaast werd me verteld dat alleengeboren tweelingen vaak moeite hebben om ten volle te leven, omdat ze zich schuldig voelen tegenover hun verloren helft. ‘Ik ga je een zware vraag stellen’, zei Simone. ‘Voel of dit voor jou klopt: heb jij een hang naar de dood?’ Ik brak in duizenden stukken, want ook dit voelde waar. Ik ben niet suïcidaal, maar op moeilijke momenten, zoals tijdens de scheiding, dacht ik vaak: het is dat ik Otis heb, anders zou het makkelijker zijn als ik er niet meer was.
Het duurde even voor ik het bestaan van mijn tweelingzusje – zo bleek tijdens een andere familieopstelling – echt kon bevatten. Tijdens dit proces ging ik aan de slag met iets wat Simone tijdens mijn eerste opstelling vroeg, namelijk of ik hoge eisen stelde aan een partner. ‘Ja, ik zoek naar een diepe connectie’, antwoordde ik. Dat is logisch, want ik heb altijd gezocht naar die speciale verbinding die tweelingen delen. Je stelt daardoor hoge eisen aan relaties, waaraan niemand ooit kan voldoen. Dit moment was een keerpunt voor mij. Ik wilde niet accepteren dat we uit elkaar waren en gaf mijn ex altijd de schuld. Maar ik begon te zien dat ik ook naar mezelf moest kijken; hij kon immers nooit aan mijn verwachtingen voldoen. Het was niet alleen zijn verantwoordelijkheid, maar ook de mijne. Ik heb geleerd dat als ik kritiek heb op zijn vader, ik indirect ook mijn kind bekritiseer. Ik ben blij en dankbaar dat hij de vader van mijn kind is. Ik accepteer hem zoals hij is en voel geen woede meer. De familieopstellingen hebben me enorm geholpen in het co-ouderschap. Dit heeft ook een positieve invloed op het welzijn van mijn zoon; hij voelt zich goed en heeft nauwelijks moeite met de scheiding. Ik probeer hem niet te belasten met mijn eigen problemen. Zo zal ik bijvoorbeeld nooit zeggen ‘mama gaat je missen’ of in tranen uitbarsten. In plaats daarvan focus ik op het positieve: ‘Ik ben zo blij om je weer te zien.’
Het was een helende ervaring om te realiseren dat mijn ex deed wat hij dacht dat het beste was voor zowel hem als onze zoon. Nu dit stukje niet meer pijnlijk is, zit ik beter in mijn vel en kan ik een betere moeder zijn voor onze zoon, toen anderhalf jaar oud, maar ook naar mijn ouders toe. De banden in mijn eigen familie zijn sterker geworden. Er is een bepaalde, onverklaarbare druk weggevallen. Na die ene dag van familieopstellingen sloot ik me aan bij een programma waarin een vaste groep vrouwen zes weekenden verspreid over een jaar workshops bijwoonde, waaronder opstellingen. Tijdens het tweede weekend hadden we net een opstelling over mijn ouders gehad, toen ik na de pauze een berichtje kreeg van mijn huidige partner. We waren eerst vrienden, daarna iets meer dan dat. ‘Ik denk dat we toch een relatie moeten beginnen’, las ik. Het was zo opmerkelijk dat net op dat moment een verschuiving plaatsvond. Op energetisch niveau leek er iets te veranderen.
Sindsdien zijn we langzaam maar zeker gaan verkennen wat er tussen ons was. Elke week groeiden we dichter naar elkaar toe, tot een relatie op een gegeven moment onvermijdelijk leek. Ik ben zo blij en dankbaar dat hij aan mijn zijde staat; we brengen het beste in elkaar naar boven. Uiteindelijk heb ik dus toch de man gevonden die bij me past! Het is vaak onbewust, maar iedereen heeft onkruid in zijn tuin staan. Als je dat onkruid opruimt, voorkom je dat het overwaait naar je eigen kinderen. Een andere mooie metafoor is die van de fontein van Els van Steijn. Sta je in de juiste bak van de fontein? Dan kan het water vrijelijk stromen. Oftewel: als je oog hebt voor de dynamieken waar je deel van uitmaakt en welke positie je daarin in kunt nemen, kom je beter in balans. Niet alleen op het gebied van liefde, maar ook in andere aspecten zoals werk, gezin, geld of gezondheid. ‘Systemisch kijken’, heet dat. Ik gun het iedereen om eens een opstelling te ervaren, want geloof me, je voelt je achteraf alsof er tien kilo van je af is gevallen.”
Terug naar mijn eigen onkruid, dat lijkt nu nog wilder te woekeren dan voorheen. Natuurlijk wil ik dat Joah in alle vrijheid en plezier kan spelen, te midden van bloemen (en later bijen), zonder zich onnodig te prikken aan een vervelende brandnetel. Dankzij deze eerlijke en open verhalen, en de inzichten van deze geweldige ouders, ben ik een stukje wijzer geworden. Ik ben er nu helemaal klaar voor om binnenkort weer een gesprek met Florine aan te gaan, maar dit keer zullen we inzoomen op mijn familieperikelen.
Dit artikel verscheen eerder in Kek Mama 3 2024.
Een kinderwens hebben is een verlangen dat diep van binnen kan branden. Maar wat als jouw wens zó groot is, dat je een grens overschrijdt? Anna (28) deelt haar verhaal over een beslissing die haar leven voorgoed veranderde – en waar ze nog steeds mee worstelt.
We hoeven het jullie niet te vertellen, maar het leven met kinderen is duur. En het wordt alleen nog maar duurder, want de vaste lasten gaan ook in 2025 weer flink omhoog.
Soms kom je er niet uit in je eentje en kun je wel wat advies gebruiken. Elke dinsdag vertelt een lezeres daarom over haar dilemma.
Of je nu uit een warm nest komt of niet, je neemt altijd wel iets mee uit z’n jeugd waar je later mee worstelt. Wil je dat soort patronen doorbreken, misschien omdat je nu zelf een gezin hebt, dan is een familieopstelling geen slecht idee.Dit artikel verscheen eerder in Kek Mama 3 2024.Of het nu […]
Als je de vieze was in de droger doet of tandpasta op je gezicht smeert, betekent dat niet dat je langzaam gek aan het worden bent. Het betekent dat je honderdduizend ballen tegelijk in de lucht houdt. Mag het dan alsjeblieft een keertje misgaan, ja?
Bella en Martin zijn hartstikke verliefd, maar toch komt seksen er nauwelijks van. Is het niet de baby die huilt, dan is het wel een ander kind dat het vuurtje weer weet te doven.
