Femke had een shopverslaving: ‘Ik snoepte steeds meer af van hun spaarcentjes’

Joan Makenbach

15 januari, 2022 - 05:52

Leestijd: 7 minuten

Femke (35), webdesigner, is alleenstaande moeder van Jet (11) en Roos (9):

“Interieurparfums en kaarsen in alle kleuren en geuren. Telefoonhoesjes – zelfs voor mobieltjes die ik allang al niet meer bezat. Disneyprullaria voor de meiden. Haaraccessoires, sjaals, crèmespoelingen, maskers en zwarte panty’s. Héél véél panty’s: ik denk dat ik er wel vijftig nog in de verpakking had liggen. En dan reken ik nog niet eens de kleding mee die ik bijna per dozijn liet aanrukken en die vaak ongedragen, met de prijskaartjes eraan, in de kast hingen.
 

Afleiding

Ik heb altijd goed verdiend en makkelijk geld uit kunnen geven aan vrij nutteloze spullen, maar na mijn scheiding in 2018 gingen alle remmen los. Shoppen bood me troost en afleiding. Het was het middel tegen de eenzaamheid. Mijn grootste valkuil? De aanbiedingsbakken met non-food spullen bij de supermarkt, Bol.com en AliExpress. Zeker in coronatijden toen ik niet naar een fysieke kledingwinkel of de Action kon.

“Shoppen was het middel tegen de eenzaamheid.”

Als de meiden op bed lagen dook ik achter mijn computer en ging mijn favoriete webshops af. Op Ali vond ik onzinnige hebbedingen of goedkope versies van dure merken. Pokémonkaarten voor de verzameling van de meiden: geen zeven euro per pakje, maar honderd kaartjes voor datzelfde bedrag. Uitgumbare pennen; bij de boekhandel betaalde je zo zes euro per stuk, op Ali had ik er drie voor dat geld. Dat het weken duurde voordat ze werden bezorgd, de kaarten hartstikke nep bleken en de pennen het na één keer schrijven niet meer deden, waardoor alles direct in de prullenbak belandde, maakte me niet eens meer uit. Ik had mijn kick allang gehad.

Euforie

Kopen bracht me in een roes. Bij een verslaving als deze schijnt er dopamine, een geluksstofje, vrij te komen in je hersenen. Alleen is het net als bij drank en drugs: de highs duren steeds korter en kosten steeds meer tijd. Ik zat soms tot diep in de nacht achter mijn computer, eindeloos te zoeken naar leuke items. Vervolgens lag ik de halve nacht wakker vol van de adrenaline en functioneerde ik maar half op mijn werk. Maar eigenlijk was het euforische gevoel al verdwenen als ik langs de kassa was gelopen of op bestellen had gedrukt. Eenmaal thuis of als ik het bezorgde pakket had geopend, voelde ik me leeg en schuldig.

“Niet alleen ging mijn eigen salaris op, ik gebruikte ook het spaargeld van mijn dochters.”

Waarom had ik zo veel geld uitgegeven? Ik kon het me niet eens veroorloven. Niet alleen ging mijn eigen salaris op aan onzinaankopen, ik gebruikte ook de alimentatie en het spaargeld van mijn dochters. Mijn ex Daan en ik hadden bij de geboorte van de meiden voor hen een spaarrekening geopend, waar we maandelijks geld op zetten. Na de scheiding stopten we daarmee, maar de ‘spaarbankboekjes’ met een kleine 10.000 euro erop vielen vanaf dat moment onder mijn beheer.

Daan vertrouwde erop dat ik het uitgaf aan zaken die wij hadden afgesproken in het echtscheidingsconvenant. Aan schoolreisjes of dure extra’s. Hij bedoelde uiteraard niet aan een Frozen prinsessenverkleedjurk of mijn zoveelste little black dress. Maar hoe erg ik het ook vind om toe te geven, dat deed ik wel. Zeker toen m’n eigen spaargeld op was en ik steeds vaker rood stond. Om niet voor joker te staan bij de supermarkt met ‘saldo ontoereikend’ snoepte ik steeds een beetje af van de spaarcentjes van de kinderen.
 

Lees ook
‘Ik was verslaafd aan shoppen’ >
 

Shopverslaving

Op het dieptepunt van mijn verslaving had ik zelf nul spaartegoed, een achterstand van 1500 euro bij Klarna en After- Pay én ruim 5000 euro van de kinderen ‘geleend’. Toch duurde het lang voordat ik besefte dat er iets ernstigs met mij aan de hand was. We leefden zuinig, ik beknibbelde op luxe. Vakantie en uit eten kon toch niet. Ik maakte zelf pizza als de meiden zeurden of we pizza konden afhalen, want dat was goedkoper.

Pas afgelopen januari kwam ik tot inkeer. Mijn oudste dochter had een verjaardagsfeestje van een vriendin en wilde een cadeaukaart van tien euro voor haar kopen. Maar dat kon echt niet. De maand was net begonnen, maar mijn hele salaris was al op. Ik moest wéér aan het spaartegoed van de meiden komen. Dit kon niet langer zo doorgaan.

Het besef dat ik ver heen was kwam toen ik online koopverslavingstesten deed. Ik scoorde torenhoog en zat in de gevarenzone, vanwege mijn ontembare drang naar kopen en mijn exorbitante uitgavenpatroon. Het beste was in therapie gaan, zo las ik overal. Toch heb ik dat niet gedaan. De gedachte geld uit te moeten geven aan professionele hulp, hield me tegen. Dat had ik niet. Ook had ik geen onderliggende trauma’s of een slechte jeugd waarover ik zou willen praten. Ik vond dat ik het zelf moest kunnen oplossen.

“De gedachte geld uit te moeten geven aan professionele hulp, hield me tegen.”

Wel ben ik alles gaan lezen over het onderwerp en heb ik de tips van deskundigen opgevolgd. Zo ben ik direct met de billen bloot gegaan en heb mijn omgeving verteld over mijn probleem. Dat vond ik moeilijk, al reageerden mijn ouders en vriendinnen gelukkig begripvol. Het lastigst was het gesprek met mijn ex. Ik heb Daan opgebiecht dat ik de spaarrekeningen had geplunderd. Hij was uiteraard niet blij. Ik beloofde dat ik aan mezelf zou gaan werken en alles zou afbetalen.

Speciale potjes

Daar hield ik me aan. In eerste instantie heb ik mezelf een aantal regels opgelegd. De spullen die retour konden heb ik met lood in de schoenen teruggebracht. Mijn accounts bij webshops heb ik opgeheven. Het fysieke winkelen kon ik niet helemaal opheffen; de kinderen moesten immers ook nog gewoon kleding hebben en spullen voor school en boodschappen doen kon ik niet skippen. Maar ik mocht van mezelf alleen nog contant betalen. Eens per drie maanden pinde ik de kinderbijslag van de meiden en die stopte ik een envelopje ‘Jet & Roos’. Hadden ze ondergoed nodig of gymschoenen, dan kon ik het daarmee aanschaffen.

“Ik bedelde zelfs om waxinelichtjes bij mijn moeder, uit angst dat ik me in Blokker niet kon beheersen.”

Ook het huishoudgeld ging in een speciale portemonnee, bedoeld voor eten. Zo kon ik mijn schulden sneller aflossen en had ik een duidelijke limiet. Dat lukte. Ook omdat ik de ogen van Daan en mijn ouders in mijn rug voelde prikken als ik alleen maar afweek van de versafdeling. Ik bedelde zelfs om waxinelichtjes bij mijn moeder, uit angst dat ik me in Blokker niet kon beheersen en met het halve kaarsenassortiment zou thuiskomen.
 

Het rechte pad

Het is nu tien maanden geleden dat ik mijn verslaving ben gaan beheersen – ik zeg expres niet dat ik genezen ben. Ik geloof dat ik altijd verslavingsgevoelig zal blijven, maar ik heb het onder controle. Vorige week heb ik de spaarrekening van Jet en Roos tot de laatste cent terugbetaald aan mijn ex. Daan is nu de beheerder, hij vertrouwde me niet meer. Terecht. De afgelopen tijd heb ik mijn vakantiegeld en bonus gebruikt om mijn schulden bij bedrijven in te lossen én heb ik maandelijks 500 euro naar Daan overgemaakt om de spaartegoeden aan te vullen. Bij de laatste storting maakte ik een vreugdedansje.

Het is zo beschamend als je geld steelt van je kinderen. Daar kan ik nachten van wakker liggen. Maar als verslaafde verleg je haast schaamteloos je grenzen. De drang naar kopen was groter dan mijn schuldgevoel. Nu kan ik daar beter naar kijken. Ik wil nooit meer in die situatie terechtkomen en dat motiveert enorm om op het rechte pad te blijven.”
 

Dit artikel staat in Kek Mama 16-2021.

Meer lezen? Neem hier een abonnement op Kek Mama, de #1 glossy voor moeders.