Goed om te weten: alles over je gewicht tijdens de zwangerschap

Redactie Kek Mama

6 maart, 2018 - 06:16

Leestijd: 9 minuten

Karin is verloskundige en moeder van zoon Daniël (2 maanden). Ze legt uit waarom het belangrijk is om je gewicht tijdens de zwangerschap in de gaten te houden. “Let erop dat er niet té veel kilo’s bijkomen tijdens je zwangerschap. Een extreme gewichtstoename geeft namelijk een verhoogd risico op complicaties tijdens de zwangerschap, zoals zwangerschapsdiabetes, een hoge bloeddruk of een groot kind. Ook heb je bij de bevalling meer kans op een keizersnee en heeft je kind na de geboorte een verhoogd risico op overgewicht. Deze risico’s gelden met name voor vrouwen die hun zwangerschap met een te hoog BMI starten. Het beste advies zou dus zijn om al voor de zwangerschap een gezond gewicht te bereiken.”

Gewicht voor de zwangerschap

Gemiddeld kom je tijdens je zwangerschap zo’n twaalf kilo aan. Drie tot vier kilo bestaat uit vet. Dat vet heb je nodig voor je reserves en draagt bij aan een gezonde zwangerschap. Per persoon verschilt het wat de weegschaal precies aangeeft vlak voor de bevalling, maar het is belangrijk om rekening te houden met je gewicht voor de zwangerschap. In principe is het zo dat hoe zwaarder je bent, hoe minder je mag aankomen. Hoeveel je mag aankomen, hangt af van je Body Mass Index (BMI) die je vóór je zwangerschap al had.

• BMI onder de 18: 12 tot 18 kilo
• BMI tussen 18 en 24: 11 tot 15 kilo
• BMI tussen 25 en 30: 7 tot 11 kilo
• BMI boven de 30: 7 kilo

Je kunt eenvoudig hier jouw BMI berekenen. Het is een ander verhaal als je zwanger bent van een tweeling. In dat geval mag je gemiddeld tussen de 11 en 25 kilo aankomen.

Lees ook Ineens zwanger na jaren proberen: ‘Ik dacht dat ik onvruchtbaar was’ >

De eerste weken

Waar jij elke dag al voor de spiegel staat om te kijken of je buik al wat boller is, val je tijdens de eerste weken van je zwangerschap alleen af. Erg? Niet meteen, want door de misselijkheid houd je nu eenmaal minder eten binnen. Je zult merken dat als je misselijkheid afneemt, je vanzelf zwaarder wordt. Het is wel verstandig contact op te nemen met de huisarts of verloskundige als je geen drinken meer binnen kunt houden. Houd het ook in de gaten als je té veel gewicht verliest en schakel de huisarts of verloskundige in als je meer dan 5 procent van je oorspronkelijke gewicht hebt verloren. Maak je niet te veel zorgen om je baby. Bij beperkte gewichtsafname gebruikt je kind jouw reserves.

Eten voor twee?

Het is verleidelijk om tijdens je zwangerschap de teugels te laten vieren en flink te graaien in de snoeptrommel. Je eet toch immers voor twee? Niet dus. Je lichaam gebruikt inderdaad meer energie dan wanneer je niet zwanger bent, maar jouw baby is niet van hetzelfde formaat als jij. Je kind heeft minder voedingsstoffen nodig, dus die dubbele portie is nergens voor nodig. Belangrijker is dat je genoeg vitamines en vezels binnenkrijgt. Natuurlijk mag jij je af en toe te buiten gaan aan een zak chips, maar doe het wel met mate. Tijdens je zwangerschap beweeg je namelijk een stuk minder dan normaal. Grote kans dat extra eten resulteert in meer kilo’s bij jezelf. En ja, die moeten er ook weer af.

‘Ik at echt álles waar ik zin in had’

Jane (30), moeder van Evy (2) en Finn (10 maanden) woog aan het begin van haar tweede zwangerschap 75 kilo. In totaal kwam ze 23 kilo aan. “Tijdens mijn eerste zwangerschap heb ik me helemaal laten gaan, ik at echt álles waar ik zin in had. Toen de weegschaal aangaf dat ik al 25 kilo was aangekomen en ik nog zes weken te gaan had, ben ik gestopt met wegen. Bij Finn wilde ik het anders aanpakken, ik had geen zin om opnieuw zo zwaar te worden. Toch was het lastig om van het eten af te blijven, want ik besloot mijn zwangerschap aan te grijpen om te stoppen met roken. Verstandig natuurlijk, alleen had ik geen rekening gehouden met het feit dat alles me daardoor tien keer lekkerder smaakte. In plaats van koekjes te kopen, at ik veel fruit om mijn eetlust te stillen. Voor Evy haalde ik weleens wat lekkers in huis en een keer per week trakteerde ik mezelf. Uiteindelijk kwam ik 23 kilo aan. Alsnog veel, maar wellicht komt dat ook doordat ik vrij fors ben en vrij snel al een zichtbaar buikje had. Gelukkig heb ik deze keer wél de controle over mijn eetpatroon gehouden. Inmiddels zit ik bijna op mijn oude gewicht, want er hoeft nog maar drie kilo af.”

Lees ook 7x leuke en nuttige kraamcadeaus onder de 10 euro >

Ga niet lijnen

Prima dat je op je voeding let, maar ga niet lijnen tijdens je zwangerschap. Vooral tijdens de eerste drie maanden bestaat er dan een kans dat je te weinig voedingsstoffen binnenkrijgt, die jouw kind wél nodig heeft. Ook kunnen de afvalstoffen die vrijkomen bij gewichtsverlies schadelijk zijn voor je baby. Wil je de controle over je gewicht behouden? De verloskundige, gynaecoloog of diëtist, kan je hierbij begeleiden.

Verdeling

Voor je gevoel gaan die extra kilo’s misschien overal zitten, maar gelukkig valt dat enorm mee. Bij het gemiddelde van 12 kilo is je gewicht als volgt verdeeld:

• Baby: 3000 tot 3500 gram
• Baarmoeder: 900 gram
• Placenta: 500 tot 650 gram
• Vetreserves: 3000 tot 4000 gram
• Vruchtwater: 800 gram
• Bloed: 1000 gram
• Borsten: 500 tot 1000 gram
• Lichaamsvocht: 1500 gram

‘Ik dronk líters chocolademelk weg’

Joanna (28) is moeder van Owen (9 maanden). Ze woog 65 kilo toen ze zwanger werd en kwam 12 kilo aan. “Al bij onze eerste afspraak vertelde mijn verloskundige me dat ik mijn zwangerschap niet moest zien als een eetexcuus. Ik vond het fijn dat ze dat zei. Mijn zus was namelijk vier maanden langer zwanger dan ik en al behoorlijk aangekomen, puur omdat ze at waar ze zin in had. Dat was ik dus niet van plan. Maar het was ook weer niet zo dat ik continu met mijn gewicht bezig was. Ik focuste me vooral op de zwangerschap en mijn baby, de rest zag ik daarna wel weer. De laatste twee maanden kon het me allemaal wat minder schelen. Met acht kilo erbij was ik toch al dikker geworden, dus wat maakten die paar extra kilo’s nog uit? Op dat moment kon ik geen genoeg krijgen van chocolademelk, ik dronk er líters van weg. Dat heeft me nog eens vijf kilo extra gekost. Toen Owen acht maanden was, had ik nog niets gedaan om er weer vanaf te komen. Gelukkig heb ik die knop nu omgezet en volg ik een dieet waarbij ik al zes kilo ben afgevallen. Het gaat dus langzaam de goede kant op!”

Cravings te lijf gaan

Dat gezond eten is allemaal leuk en aardig, maar intussen kun jij al dagen aan niets anders denken dan die trommel met snoepbanaantjes. Heb jij er moeite mee om van al dat lekkers af te blijven? Zo ga je jouw cravings te lijf:

1. Als je voelt dat er een snackaanval aankomt, drink dan eerst een glas water. Misschien niet zo verzadigend als een reep chocola, maar je maag wordt er wél door gevuld.
2. Vezelrijke producten maken dat je sneller vol zit. Na kwark met muesli en fruit of twee volkoren boterhammen zul je merken dat je hongergevoel weg is.
3. Omdat je als zwangere sneller last hebt van misselijkheid en maagzuur, is het beter om af te stappen van de drie grote maaltijden per dag. Eet liever zes keer een kleinere, gezonde portie. Zo blijft je maag steeds een beetje gevuld en heb je ook minder kans op grote trek.

Lees ook Babyuitzet-checklist: dít heb je allemaal nodig >

Sporten tijdens je zwangerschap

Sporten is misschien niet het eerste waar je aan denkt als je zwanger bent. Is al die beweging wel goed voor je kind? Het antwoord is ja. Als je zwanger bent, kunnen lichte sporten eraan bijdragen dat het vocht dat je vasthoudt, gemakkelijk wordt afgevoerd. Bovendien wordt je bloedsomloop gestimuleerd, wat weer goed is voor jou en je baby. We hoeven je heus niet te vertellen dat je beter niet kunt gaan skiën of boksen, maar je mag onbeperkt zwemmen, fietsen en wandelen. Ook kun je kiezen voor een speciale sport, zoals zwangerschapsyoga.

‘Ik zat binnen no-time op mijn oude gewicht’

Carlijn (27), moeder van Juliette (4 maanden), begon haar zwangerschap met 72 kilo. Ze kwam 8,5 kilo aan. “Ik vond mezelf altijd al een beetje aan de zware kant, maar was nooit serieus bezig met afvallen. Toen ik zwanger werd, had ik geen idee hoe mijn lichaam daarop zou reageren en hoeveel ik zou aankomen. Daarom besloot ik om bewuster met eten om te gaan, dat leek me sowieso het beste voor de baby. Op zich vond ik het niet erg dat ik aankwam. Ik vond het juist gaaf dat mijn buik groeide, je kon echt zien dat ik zwanger was. Wel hield ik in mijn achterhoofd dat die extra kilo’s er na afloop weer af moesten en ik wilde gewoon écht geen dertig kilo aankomen. Ik zondigde heus weleens met een frietje, maar de basis waren groenten en fruit. Na 31 weken was ik nog maar acht kilo aangekomen. Vanaf dat moment begon Juliette echter in de weg te zitten, het leek net alsof ze op mijn maag ‘drukte’. Ik had totaal geen eetlust meer. Gelukkig liep Juliette geen gevaar. Tijdens de eerste drie maanden had ze alle voedingsstoffen al binnengekregen die nodig waren. De verloskundige adviseerde me wel om in ieder geval regelmatig dingen zoals wortel en paprika te eten. Ik baalde ontzettend, want ik houd juist heel erg van lekker eten. Toch ben ik nu wel blij dat ik daardoor niet meer zoveel ben aangekomen. Na de bevalling zat ik binnen no-time weer op mijn oude gewicht. Ik had de smaak te pakken, want ik ben nu nóg eens acht kilo afgevallen!”

Na de bevalling

Na je bevalling gaan de eerste kilo’s er vaak vanzelf weer af. Je baby, de placenta en het vruchtwater zijn namelijk goed voor zes kilo. Gaat het met de rest van je gewicht minder snel? Dan kan het helpen om te gaan sporten. Probeer alleen niet om na drie weken al een halve marathon te lopen. Hallo, je hebt wél een kind gebaard! Niet alleen jij, maar ook je bekkenbodem- en buikspieren hebben tijd nodig om bij te komen. Na zes weken is het vroeg genoeg voor een beetje actie en kun je het sporten rustig gaan opbouwen.     Nog meer Kek Mama? Volg ons op Facebook en Instagram. Of schrijf je hier in voor de Kek Mama nieuwsbrief >