Beeld: Shutterstock
Het lot haalt soms rare streken uit: heb je je er al lang en breed bij neergelegd dat je geen kinderen kunt krijgen, blijk je ineens zwanger. En dat is, om het zacht uit te drukken, even schakelen.
“Schrijf een zwangerschap maar op je buik.” Van enig tact viel de gynaecoloog van Merle (45) niet te betichten toen ze op controle kwam na een kijkoperatie. Merle: “Ik kwakkelde al met mijn baarmoeder sinds mijn eerste menstruatie. Het leek wel of ik altijd ongesteld was. Ik had een cyclus van drie weken en de bloedingen duurden zo lang dat ik steeds hooguit een week schoon was tot het hele feest weer begon. Ik had vreselijke krampen, was minstens drie dagen per menstruatie uitgeschakeld. En hoe ouder ik werd, hoe meer die klachten toenamen.”
Omdat ze buiten haar menstruaties om ook veel buikpijn had, constateerde de huisarts een prikkelbare darm. Moest ze mee leren leven. Maar toen Merle op haar 29e zwanger wilde worden, liep ze tegen nieuwe problemen aan. “Vrijen deed steeds vaker pijn. En al deden we het drie keer per dag, een zwangerschap bleef uit.” De huisarts stuurde haar nog een jaar ‘de wei’ in; bij een op de zes stellen duurt zwanger raken immers langer dan een jaar. “Ik moest het ‘gewoon’ even op zijn beloop laten, zei hij.”
Maar laat het maar eens los, als je keer op keer toch ongesteld wordt. Steeds weer de teleurstelling, wéér de onzekerheid. Ze belandde bij de gynaecoloog, na bijna twee jaar proberen de wanhoop nabij. Die besloot tot een kijkoperatie. Conclusie: ze was een ‘puinhoop’ vanbinnen. “Het waren zijn letterlijke woorden, toen ik op het nagesprek verscheen. Er waren te veel endometriose-haarden en verklevingen om ze chirurgisch te verwijderen en de kans dat vruchtbaarheidsbehandelingen zouden aanslaan was volgens hem nihil.
Al mijn klachten in de twintig jaar daarvoor waren in één klap verklaard. Maar een baby kon ik dus vergeten.” Een hard gelag, maar na een korte flirt met de optie adoptie legden zij en haar man zich neer bij de situatie. Ze namen twee grote poolhonden en besloten díe hun baby’s te maken. “Mijn vriendinnen raakten ondertussen stuk voor stuk zwanger. Ik verbeet mijn verdriet en wierp me op als suikertante. Iemand bij wie al die kinderen naarmate de jaren vorderden maar wát graag kwamen logeren.
Zo zag ik ook de keerzijde van al dat babygeluk. Die schattige peuters waren met regelmaat namelijk ook monsters. En terwijl ik in de weekends uitgeslapen met man en honden op een terrasje zat, zag ik mijn vriendinnen verslonzen. Afgepeigerd, opgebrand. Ik vond ons kinderloze bestaan steeds prettiger.”
Merles vriendinnen begonnen net weer een beetje de oude te worden, met inmiddels pubers thuis, toen Merle – op dat moment bijna 42 – opeens wel héél lang niet ongesteld werd. “Het begint al, dat overgangsgedoe, dacht ik.” Maar toen haar man voorstelde voor de zekerheid een zwangerschapstest te doen – “beláchelijk, ik was onvruchtbaar” – bleek die hartstikke positief. En terwijl de kinderen van haar vriendinnen nadenken over hun vervolgstudies, zit Merle nu thuis met een peuter.
“Storm is drie en een geschenk uit de hemel. Maar ik beleef het moederschap wel eenzaam. Waar mijn vriendinnen vroeger elke eerste hap, stap en spuitluier met elkaar deelden, vind ik het moederschapswiel uit in mijn eentje. Natuurlijk kan ik ze altijd bellen voor steun wanneer ik er even doorheen zit, of me onzeker voel, of trots. Maar deze fase is voor hen een heel leven geleden. En waar zij weer tot in de kleine uurtjes doorzakken, ben ik blij als ik na een Woezel en Pip-boekje om acht uur de luiken kan sluiten.”
Tessa (44) herkent die eenzaamheid, maar op een ander vlak. Nadat zij en haar vriend waren uitbehandeld in de vruchtbaarheidskliniek, beviel ze op haar 43e van dochter Layla. Na een spontane zwangerschap. Een regelrecht wonder, volgens Tessa. Toch: van de 20 procent van de Nederlandse stellen bij wie na anderhalf jaar proberen een zwangerschap uitblijft, blijft uiteindelijk ‘maar’ 3 procent ongewild kinderloos, zegt het Centraal Bureau voor de Statistiek.
In totaal is ongeveer 20 procent van de vrouwen in Nederland kinderloos, van wie de helft ongewild. “Ik hoorde bij die laatste groep,” zegt Tessa, “dat wist ik na jaren proberen wel zeker.” Soms lukt het gewoon niet, kreeg ze te horen toen ze al twee jaar wachtte op een zwangerschap. Na een voortraject dat haar bijna haar relatie kostte, kwam ze in aanmerking voor ivf. “Je wordt geen leuker mens van alle hormonen die dan in je lijf worden gepompt.” Bovendien: mentaal trekt zo’n traject ook een wissel – zéker toen poging na poging bleek te mislukken.
“Verdriet kan eenzaam zijn. Mijn vriend en ik trokken elkaar wel door het medische traject, maar verwerken moet je zelf doen. Hij zonderde zich af, ik wilde juist praten. Zwanger worden werd een obsessie, ik was met niets anders meer bezig. Dat dreef mijn vriend bij vlagen tot waanzin.” Zo erg zelfs, dat hij op een gegeven moment vertrok.
Tessa: “Om na een break van drie maanden weer jankend naar elkaar terug te kruipen. Want met onze relatie was niets mis; dat zwangerschapstraject was gewoon killing.” Ze lasten een medische pauze in, bleven snakken naar een kind, en gingen er toch weer voor. “Tot we besloten, vier jaar na de eerste poging: hieraan gaan we kapot.”
Ze beraadden zich op vakantiepleegzorg, pasten hun toekomstplannen aan en genoten van de keerzijde: geen kind betekende stukken meer vrijheid dan hun vrienden. Want zo veel rozengeur bleken die baby’s nu ook weer niet, met carrières die opeens op lage pitjes moesten, stellen die elkaar doodvermoeid de tent uit snauwden, om over de wallen tot op hun knieën maar niet te spreken. En toen was Tessa opeens twee weken overtijd.
“De positieve zwangerschapstest leverde de meest bizarre storm aan emoties op die ik ooit heb gevoeld”, zegt ze. “Want natúúrlijk was het + een droom die uitkwam. Eerst was er vooral ongeloof. Toen hebben we samen heel hard staan gillen. Van blijdschap, dacht ik, maar achteraf bezien was het totale shock. Want opeens wist ik helemaal niet meer zeker of ik dit kind nog wel wilde. Ik had de droom al opgegeven en de wens geparkeerd. Het werken aan die wens had zo veel pijn gedaan, ik kon een zwangerschap gewoon niet meer handelen. Wat als het mis zou gaan? De gedachte alleen al was onverdraaglijk.”
Tessa zakte in een “loeizware” depressie. Want ze moest wel een heel verknipte ziel zijn als ze het godsgeschenk waar ze zó lang op wachtte nu niet meer wilde. “Ik dacht zelfs: hoe verkoop ik het een abortus te willen na zo veel vruchtbaarheidsbehandelingen? Mág dat überhaupt wel? De hele zwangerschap ging meer over mij dan over het ooit zo gewenste kind dat opeens kwam.” Ook dát zette haar relatie weer onder spanning. “Maar we konden niet uit elkaar, we kregen een baby samen.”
Meer artikelen over vruchtbaarheid en zwangerschap lezen?
Neem hier een abonnement op Kek Mama, de #1 glossy voor moeders.
Wat een roze wolk moest zijn, mondde uit in totale verwarring – ook na haar zwangerschap. “Ik durfde me niet aan mijn dochter te hechten. Alles wees erop dat ze kerngezond was, maar ik was doodsbang om haar kwijt te raken. Ik had geen plek meer voor nog meer ellende.” Het kostte een jaar therapie, maar inmiddels is Tessa gelukkiger met kind én man dan ze ooit is geweest. “Zelfs al vragen ze op de crèche of ik mijn kleinkind kom halen.”
Dat laatste was een overweging toen Ilona (43) vijf jaar geleden besloot zich te laten steriliseren. “Ik was gescheiden, had mijn leven met mijn twee zonen lekker op de rit”, vertelt ze. “Eindelijk, want na jaren vol depressies mocht de zon wel weer eens schijnen.” Na twee lange postnatale depressies belandde ze opnieuw in een donkere periode toen haar huwelijk strandde.
“Dat het geluk me op mijn 38e eindelijk toelachte wilde ik door niets meer laten dwarsbomen. Niet door een man, niet door een baan die me niet zinde, niet door íets wat het leven zou verstoren dat ik zo nauwkeurig had opgebouwd voor de kinderen en mij. Een baby, bijvoorbeeld. Daar vond ik mezelf hoe dan ook inmiddels veel te oud voor.”
Ze had een scharrel, voor de eenzame zaterdagavonden wanneer de kinderen naar hun vader waren. “Een Tinder. Lief, gezellig, maar ik was niet verliefd.” Dus besloot ik alle risico’s uit te sluiten en maakte een poliklinische afspraak bij de gynaecoloog. Dat de clipjes die ze vaak gebruiken voor een sterilisatie de eileiders niet altíjd helemaal goed afsluiten, had Ilona in de patiëntenfolder voor het gemak maar even over het hoofd gezien. “Ik wilde mijn Tinder net aan de kant zetten toen ik een positieve zwangerschapsstick in mijn handen hield.
No way, dacht ik eerst; ik houd het niet. Niemand hoeft het ooit te weten. Maar dat idee schoof ik meteen weer terzijde. Ik wist wat moederliefde inhield; abortus was ondenkbaar.” Praktisch was er op z’n zachtst gezegd wel een probleem. Want haar scharrel, op dat moment kinderloos, bleek dolgelukkig met het babynieuws.
Ilona: “Hij was dolblij, ik kon wel janken. Goed, dan voeden we het kind op in co-ouderschap, besloot ik. Mijn jongens gingen ook om de week naar hun vader, de baby kon naadloos mee in dat schema.” Tegelijkertijd veranderde haar beeld van de man die ze bijna uit haar leven had gezet. “Hoe hij zich voorbereidde op het vaderschap was ronduit aandoenlijk. En hij was ongelooflijk lief en zorgzaam voor mij.
Toen de zwangerschap na drie maanden onomkeerbaar leek, vertelde ik het de kinderen. Die reageerden alsof ze een puppy kregen, maar stelden meteen de onvermijdelijke vraag: hoe was die baby dan in mijn buik gekomen? Ik was toch gescheiden?” Daarop besloot ze haar Tinder te introduceren. Kleine kans dat-ie ooit nog uit hun leven zou verdwijnen, als vader van het nieuwe broertje. Ilona: “Het klinkt als een Nutella-reclame, maar er gebeurde iets magisch. De klik tussen mijn vriend en de kinderen was zó enorm, ik werd ter plekke verliefd.”
Lang verhaal kort: ze trouwden en ‘baby’ Quinten wordt binnenkort vier. Last van depressie heeft ze nooit meer gehad. “Ik heb me in mijn eerste huwelijk zo laten leiden door hoe het in mijn ogen moest voor de buitenwereld, dat ik geen ruimte gaf aan wat me écht gelukkig maakte.
Nu kreeg ik het geluk door mijn strot geduwd, hoe hard ik het nieuwe plaatje in mijn hoofd van vrijgevochten, onafhankelijke moeder ook nastreefde. Ik heb geleerd dat die twee – geluk met een man én onafhankelijk zijn – prima samengaan. Soms moet de kosmos je gewoon even een zetje geven.”
Dit artikel staat in Kek Mama 09-2020.
Lees ook: ‘Na een lang ziekenhuistraject van zes jaar werd ik spontaan zwanger’ >
Is jouw partner altijd degene die je verrast met een romantisch gebaar? Een onverwacht cadeautje, een avondje fancy uiteten of zelfs een ontbijtje op bed. Sommige mannen lijken gewoon geboren voor romantiek. En ja hoor, je sterrenbeeld speelt daar zeker een rol in.
Ilva Kuijpers (27) is leerkracht van groep 1/2. Iedere maand schrijft ze voor Kek Mama een column over haar belevenissen op de basisschool.
Laurie (37) is orthopedagoog, opvoeddeskundige en moeder van zoons Dex (6) en Otis (2). Sinds dit jaar woont ze met haar gezin in Kaapstad. In haar column schrijft Laurie over haar ervaringen van het emigreren met twee jonge kinderen, het leven in Zuid-Afrika en de hoogtepunten en worstelingen van het ouderschap.
Soms staat het gewoon in de sterren geschreven: bepaalde moeders hebben een hart van goud, maar dat maakt ze soms ook net iets té lief. Ze willen alles en iedereen tevreden houden, maar vergeten daarbij zichzelf.
Denk je als moeder punten te scoren door je uit te sloven met de broodtrommel van je kind, word je op de vingers getikt door de juf. Het overkwam Cara. “Ik moet het van de juf gewoon bij een boterham met kaas houden.”
Doe jij als moeder het meest in huis? Van de kinderen naar school brengen tot de boel netjes houden? En merk je dat je partner niet altijd even enthousiast is om de handen uit de mouwen te steken? Het ligt niet aan hem, het ligt aan de sterren. Mannen met deze sterrenbeelden zijn namelijk luie […]
