Elsa: ‘Ik schrok me kapot toen ik via de babyfoon zag wat de oppas deed’
De oppas in de gaten houden via de babyfoon, je kunt het eigenlijk niet maken. Toch deed Elsa het, en daar is ze achteraf gezien heel dankbaar voor.
Lees meer
Kimberley loopt mee op de vroeggeboorte-afdeling: ‘Het is iedere keer eng als je kind even stopt met ademen’
Op 17 november staan we wereldwijd stil bij alle te vroeg geboren kindjes en hun ouders, maar op de neonatologieafdeling is het het hele jaar door Prematurendag. Kek Mama’s Kimberley liep mee op de afdeling van Ziekenhuis Gelderse Vallei.
Lees verder onder de advertentie
Ze kijkt me aan met een vastbesloten blik, nieuwsgierig. Alsof ze zeggen wil: ik ben er wel klaar voor hoor. Ze is zo klein en tegelijkertijd kijkt ze zo wijs vanachter het couveuseglas de wereld in. De slangetjes en plakkertjes doen daar niets aan af. “Ja, dit is een pittige tante” lacht Peet naast me, “als ze zo doorgaat, mag ze snel naar huis.”
Lees verder onder de advertentie
Meelopen
Peet is sinds jaar en dag gespecialiseerd neonatologieverpleegkundige op de afdeling en ontfermt zich over de baby’tjes, hun ouders en haar collega’s in opleiding. Ik loop vandaag met haar mee op de afdeling en vind dat zo bijzonder. Bij een zwangerschap denken mensen aan een roze wolk, de muisjes en welke tint terra ze op de babykamermuren smeren. Geen moeder denkt bij een positieve test dat haar baby’tje (veel) te vroeg komt. En toch worden er in Nederland ieder jaar 11.000 kindjes voor de 36 weken geboren. Mijn dochter Jackie (2) kwam ook te vroeg; mijn vliezen braken toen ik de cadeaus van mijn babyshower aan het uitpakken was. Met 36 weken was ze een grensgeval en mochten we na een paar dagen naar huis, maar was ze een paar dagen eerder of had ze een net iets minder vlotte start…. had ik ook een Peet aan mijn bed gehad.
Lees verder onder de advertentie
Haar missie is om de kraamtijd van de nieuwbakken ouders zo mooi mogelijk te maken. “Kom je hier op de afdeling, is alles heel anders gelopen dan je in je bevalplan had opgeschreven. Ouders zijn vaak geschrokken, maken zich zorgen. Mijn doel is dat zij er, ondanks alles, toch met een fijn gevoel op terugkijken. De kraamtijd krijg je namelijk nooit meer terug.”
Vanaf 32 weken
Vanaf 32 weken kunnen baby’s terecht op de afdeling van Ziekenhuis Gelderse Vallei; voor die tijd hebben kindjes een ‘intensive care status’ zoals dat heet, en worden ze opgevangen in een academisch ziekenhuis. “Kindjes uit de regio die eerder zijn geboren, komen – als het goed gaat – met 32 weken deze kant op.” Al liggen er niet alleen maar te vroeg geboren kindjes op de neonatologie. “Sommige kindjes hadden met 42 weken nog steeds het liefst in de buik van mama gezeten en kunnen juist moeite hebben te wennen aan de buitenwereld. Die stoppen soms even met ademhalen en moeten we ondersteunen tot ze het zelf kunnen. Als de ademhaling goed gaat, komt de rest meestal vanzelf.”
Lees verder onder de advertentie
Pittige tante
De pittige tante heet Lynn, zie ik aan de vrolijke naamslinger die aan de couveuse hangt. Haar moeder Anne is net binnengelopen voor de voeding. Zij en haar man bezoeken haar om de beurt iedere dag, maar het is soms best even puzzelen. Voor de buitenwereld gaat het leven door; haar man wordt gewoon weer verwacht op het werk. Ze is nog herstellende van de keizersnede en kan niet zelf in de auto stappen. Haar vader heeft haar net kunnen brengen. Anne is geen onbekende in het ziekenhuis; haar oudste (2 jaar) werd met 32 weken ook te vroeg geboren. Ze vertelt: “Deze keer begon het al te rommelen met 25 weken. Ik hoorde: ‘als ze nu komt, heeft ze maar een overlevingskans van 40 procent’. Doodeng en heel heftig was dat. Vanaf dat moment kreeg ik medicijnen, extra controles en konden we het rekken tot 29 weken. Toen ben ik met een zwangerschapsvergiftiging opgenomen in het ziekenhuis en werd ze gehaald.”
Lees verder onder de advertentie
Zware tijd
Kindjes die het goed doen, mogen meestal met 35 weken en sondevoeding naar huis. Voor Lynn is het waarschijnlijk bijna zover. Goed nieuws, al beseft haar moeder nu pas hoe heftig de afgelopen tijd is geweest. “Ik kom al zeven jaar in het ziekenhuis voor mijn kinderwens. Mijn zoon werd geboren na een heel pittig IVF-traject. Ik heb in de tussentijd vier miskramen gehad en ben vorig jaar nog geopereerd aan een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Dat ik via de natuurlijke weg zwanger ben geraakt én gebleven van mijn dochter… is zo’n wonder.” In de manier waarop ze praat, voel je hoe ongelooflijk gewenst haar kinderen zijn. “Maar ik denk ook weleens: waarom wij? Waarom weer een vroeggeboorte? Nu ze er is, besef ik pas hoeveel we op ons bordje hebben gehad. Soms voelt het alsof het mijn schuld is, omdat er bij mij placenta-afwijkingen zijn gevonden waardoor ze te vroeg geboren is.”
Lees verder onder de advertentie
”
Ik denk weleens: waarom wij? Waarom weer een vroeggeboorte?
Anne
Oorzaken
“Afwijkingen aan de placenta zijn inderdaad een oorzaak van vroeggeboortes,” vertelt kinderarts Steven Froeling, “maar zo zijn er nog veel meer mogelijke oorzaken. Soms heeft de moeder een infectie, een afwijking van de baarmoeder of is ze op haar buik gevallen. Soms laat de placenta los, is het kind ziek en het komt helaas ook voor dat moeders roken, of medicijnen en drugs gebruiken tijdens de zwangerschap. Die kinderen moeten hier dan afkicken.” En hoe zit dat dan met stress? “Stress kan ook een factor zijn, maar dan moet er wel sprake zijn van extreme stress.” Een beetje deadlinestress zal er niet voor gezorgd hebben dat Jackie 36 weken wel lang genoeg vond.
Anne gaat kolven voor de flesjes die Peet en haar collega’s de rest van de dag zullen geven. Die flesjes worden gestickerd op kleur, ieder kind heeft een eigen kleur, en zo bewaard tussen alle andere flesjes in de koelkast. Zo kan een kindje niet per ongeluk melk van de verkeerde moeder krijgen.
Grey’s Anatomy
De gang hangt vol vrolijke geboortekaartjes, op de afdeling liggen op het moment vier kindjes. Voordat we de kamer van het volgende kindje binnengaan moeten we ons verkleden: ik krijg zo’n blauw Grey’s Anatomy schort aan, een mondkapje op en handschoenen voor de hygiëne. Het meisje – uit privacyredenen noem ik haar niet bij naam – heeft namelijk een virus te pakken, is snotverkouden en heeft verhoging. Ze ligt tien weken op de afdeling en is inmiddels 42 weken oud. Voorlopig mag zij nog niet naar huis. “Dat kan nog best even spannend zijn,” vertelt Peet, “omdat bij die kleintjes een virus extra snel op de longetjes slaat.” In het scenario dat ze zieker wordt, bestaat de kans dat ze moet worden overgeplaatst naar een academisch ziekenhuis. Het meisje huilt. Haar moeder is een paar uur naar huis om te rusten en dus neemt Peet die rol over. Ze troost het meisje door haar op schoot te nemen en geeft haar een flesje. Ze valt direct weer in slaap.
Niet voor iedereen
Niet iedereen is geschikt voor het verzorgen van neonaatjes, zoals Peet de te vroeg geboren kindjes liefkozend noemt. “Vanzelfsprekend moet je voor dit vak gek zijn op kinderen, maar ook goed kunnen priegelen. Alles is zo klein en fragiel, daar moet je tegen kunnen.” Ik vond Jackie al ieniemienie in haar maat 44, maar naast de couveusekindjes was ze een reusje. ‘Och, wat klein’, roep ik vandaag veel vaker dan ik zou willen. Peet ziet dat na al die jaren niet meer. Zelf heeft ze twee volwassen kinderen. “Zij geven wel een extra laag aan wat ik doe. Je kan je wel een voorstelling maken hoe het is als je zelf geen kinderen hebt, maar het is toch anders. Vaak is iets bij benadering kunnen voelen goed genoeg. De meeste artsen hebben de aandoeningen die ze behandelen ook niet zelf meegemaakt. Maar,” zo vervolgt ze, “in dit vak kan je pas echt bij de emotie als je zelf moeder bent en dingen hebt meegemaakt.”
”
In dit vak kan je pas echt bij de emotie als je zelf moeder bent
Peet
De drie L’en
Peet vervolgt: “Vroeger hadden we het alleen over de drie R’en: Rust, Reinheid en Regelmaat. Ik voeg daar de drie L’en aan toe: licht, lucht en liefde. Vooral heel veel liefde. Ik kan wel bedenken wat een ouder misschien fijn vindt, maar probeer met de jaren steeds minder in te vullen en het gewoon te vragen. Iedereen is anders; heeft z’n eigen wensen, rugtasjes en geloofsovertuiging. Ik wil dan met alle liefde kijken wat ik voor je kan doen. Al moeten de wensen natuurlijk wel haalbaar zijn. De gezondheid van het kindje staat altijd voorop.”
Lees ook
Peet wijst naar een cameraatje boven de couveuse: “Kijk, zo kunnen de ouders toch 24/7 meekijken, ook vanuit thuis” Op dit moment zijn de afdeling neonatologie en de kraamafdeling van elkaar gescheiden. In de toekomst is het de bedoeling dat er één grote afdeling komt, zodat moeder en kind bij elkaar kunnen zijn. Moeders kunnen nu maximaal een week achter elkaar bij hun kindje op de kamer slapen. “Dat is weleens lastig,” vertelt Peet, “Iedere moeder wil 24/7 bij haar kindje zijn, maar dat gaat gewoon niet.” Ouders mogen wel net zo lang en vaak met hun kindje knuffelen als ze willen. “We doen hier niet aan bezoekuren. Je moet altijd je kind kunnen zien en we weten dat kindjes die veel huid-op-huid-contact hebben, het veel beter doen.” Toen Peet net begon, keken ouders nog van achter een glaswand naar hun kindje. “Dat kun je je toch niet meer voorstellen?”
Onbegrip
Naar eigen zeggen heeft ze het mooiste vak dat er is. Geen dag is hetzelfde, vreugde en verdriet liggen heel dicht naast elkaar op de afdeling. “Ik heb weleens driekwartier een kindje met de kap moeten beademen. Gelukkig was dit met goed resultaat, maar dat vergeet ik nooit meer.” Toch neemt ze haar werk nooit mee naar huis. “Dan zou ik dit ook niet kunnen doen. Letterlijk, want we hebben beroepsgeheim.” Praten over de ervaringen doen de collega’s met elkaar. Daardoor is de betrokkenheid naar elkaar toe binnen het multidisciplinaire groot.
”
Ik heb weleens driekwartier een kindje met de kap moeten beademen. Dat vergeet ik nooit meer
Peet
Onbegrip
Steven Froeling hoopt vooral op meer begrip van de buitenwereld. “De omgeving heeft vaak niet door hoeveel impact een vroeggeboorte op ouders heeft. Wat het betekent als een kindje hier wekenlang ligt of net van de intensive care komt. Mensen denken vaak toch: is er dan nú iets acuut aan de hand? Nee, gelukkig niet, de kinderen liggen hier te groeien en te bloeien, maar voor de ouders is het mentaal heel zwaar. Doorgaans gaat het met de weken steeds beter met het kind, maar prematuurtjes kunnen nog altijd dips hebben in hun ademhaling. Het is iedere keer eng als je kind even stopt met ademen.”
Lees ook
De kinderarts vervolgt: “Mensen denken vaak dat het ‘voorbij’ is als ze thuis zijn, maar het blijft vaak lang onzeker. Ouders vragen zich af: hoe voorzichtig moet ik zijn? Kan ik wel naar buiten met mijn kindje? Naar de speeltuin of de supermarkt? Kan een ander mijn kindje wel vasthouden? Sommige ouders slaan wat door in die angst, omdat couveusekindjes toch kwetsbaarder zijn.” Ook in hun leven na het ziekenhuis: zo hebben ze onder andere een grotere kans op chronische longproblemen en stoornissen als ADHD/ADD.
”
De omgeving heeft vaak niet door hoeveel impact een vroeggeboorte op ouders heeft
Kinderarts Steven Froeling
Wereld Prematuren Dag
Maar vandaag is het tijd voor een feestje, kleurt het ziekenhuis paars! Dat is de kleur die je krijgt als je blauw en roze met elkaar mengt. De te vroeg geboren kindjes, ex-prematuurtjes en hun ouders worden in deze periode in het zonnetje gezet. Omdat ze dat verdienen en te vaak vergeten worden, zo heb ik geleerd. Maar, wie het ook zo hard verdient, bedenk ik als ik naar buiten loop, zijn Peet en al haar collega’s. Zij zijn zoveel meer dan verpleegkundigen. Ze zorgen, voeden, troosten. Elke dag geven zij hoop en kracht, precies daar waar het, het hardst nodig is.
Abonneer met cadeau of korting
Dé #1 glossy voor moeders
