Mijn zoontje hackte mijn rekening: ‘Hij had maar liefst 1350 euro uitgegeven’

Marieke van Wijk

4 november, 2023 - 05:46

Leestijd: 12 minuten

“Op zondagavond om kwart over elf belde ik hyperventilerend naar de creditcardmaatschappij. Van mijn normaal gesproken zo goed als ongebruikte creditcard bleek maar liefst 1350 euro te zijn afgeboekt. De ontvanger: Apple. Of beter gezegd: het spel Roblox. Want dat was waaraan Stijn het fortuin had uitgegeven, zonder dat ik ook maar iets had gemerkt.

In-app aankopen

Of nou ja, ik had wel iets gemerkt, maar ik had de signalen niet opgepikt. Achteraf vind ik dat echt heel dom van mezelf. Ik ben geen online dummie, ik weet hoe apps werken, ik snap dat gratis apps voor kinderen een verdienmodel hebben in de vorm van in-app aankopen. Ik wéét dat ik mijn telefoon en de iPads van de kinderen goed moet beveiligen met wachtwoorden omdat het anders fout kan gaan. En dat had ik, dacht ik, ook allemaal gedaan. Maar ik had mijn kind grandioos onderschat. En eerlijk gezegd was ik ergens ook wel laks geweest.

“Ik wéét dat ik de iPads van de kinderen goed moet beveiligen. En dat had ik, dacht ik, ook allemaal gedaan”

Stijn is een heerlijk gemiddeld jochie qua intelligentie. Komt prima mee op school, al zit hij eerder aan de onderkant dan aan de bovenkant van de Cito-lijn, omdat hij gewoonweg niet inziet waarom je al die sommen moet leren en woordjes moet schrijven. Hij is geen kind dat een enorme inzet toont voor schoolwerk, stelt zich in de klas niet erg onderzoekend op en als hij Lego in elkaar moet zetten volgens de bouwtekening, haakt hij al snel af: te veel moeite, te ingewikkeld.

Robux

Bij een onderwerp dat hem écht interesseert wil hij echter het naadje van de kous weten, maar daarin is hij selectief. Hij is geen nerd die doorpuzzelt tot hij de oplossing heeft gevonden of die gewoon hongerig is naar kennis. Integendeel. Zijn interesses bestaan uit voetbal, Pokémonkaarten, trampolinespringen en Roblox, maar wel in die volgorde. Roblox, een spel waarbij je zelf een game-omgeving kan bouwen en waarbij je ook in de games van je vrienden kan rondlopen – vindt hij leuk, ook niet meer dan dat.

En dat hij af en toe wat Robux kreeg – het virtuele betaalmiddel waarmee je binnen het spel aankopen kan doen, bijvoorbeeld een mooier huis of een betere ‘skin’ – vond hij geinig. Dan kreeg hij bijvoorbeeld tachtig Robux, wat neerkomt op één euro, omdat hij had geholpen de blaadjes in de tuin op te ruimen. Natuurlijk vroeg hij weleens om meer en kon hij ook bozig reageren als hij dat niet kreeg, maar eerlijk gezegd leek me dat wel normaal. Een goede leerschool, leek me. En helemaal omdat Stijn op een gegeven moment niet meer om Robux vroeg. Zie je, dacht ik, hij heeft begrepen dat hij ze niet krijgt.

Signalen

Maar zo zat het niet. Achteraf kan ik een soort pad maken van de signalen die ik had kunnen oppikken. Op vrijdag wierp ik een blik op zijn iPad-scherm en zag ik dat hij mooie en hoge huizen had gebouwd in Roblox. Ik ken het spel niet heel goed, maar weet wel dat de gratis opties beperkt zijn. “Hoe kom je daaraan?” vroeg ik. Stijn zei dat hij veel punten had en dat hij daarmee kon bouwen. Het klonk plausibel en ik liet het gaan.

“Ik vond wel dat hij erg fanatiek was, maar zocht er niets achter”

Op zaterdag vroeg hij de hele tijd of hij op mijn telefoon mocht en niet op zijn eigen iPad. We waren die avond bij vrienden en ik dacht dat zijn iPad leeg was, dus ik liet hem begaan op mijn iPhone. Het was laat en de andere kinderen zaten ook allemaal op een scherm. Met z’n allen deden ze Roblox en ik begreep dat Stijn mee wilde doen. Ik vond wel dat hij erg fanatiek was, maar zocht er niets achter.

Face ID

Op zondagmiddag gingen we naar het bos en op de terugweg in de auto merkte ik tegen mijn man op dat mijn Face ID van mijn telefoon wéér niet werkte. Dat was de laatste dagen al vaker gebeurd, ik had me voorgenomen mijn telefoon binnenkort te laten nakijken. Ik gebruik Face ID niet alleen om te ontgrendelen, maar ook voor een aantal apps en voor de App Store.

“Dat heb ik gedaan, mama. Ik heb het veranderd in mijn eigen gezicht”

Vanaf de achterbank klonk de stem van Stijn: “Dat heb ik gedaan, mama. Ik heb het veranderd in mijn eigen gezicht.” Hij moest erom grinniken, in zijn nopjes met zijn eigen grapje. Ik was verbaasd. Hoe wist hij nu hoe je Face ID moest aanpassen? Ikzelf moest daar enorm naar zoeken als ik het terug wilde veranderen. “Niet meer doen”, zei ik tegen Stijn. “Dat is echt vervelend.” Hij beloofde het.

Eenmaal thuis mochten de kinderen nog op de iPad. Ik zag op Stijns scherm dat hij een Formule 1-spel speelde waarvan ik wist dat ik ooit een gratis versie had gedownload. Ik keek even mee en dacht nog: wat zitten er veel circuits en auto’s in zo’n gratis spel, heel gaaf. Daarna ging ik koken.

Codes kraken

Ik weet niet meer precies waarom ik ’s avonds in bed plotseling een vreemd gevoel kreeg. Het was of er een kwartje viel in mijn hoofd. Die Face ID, dat mooie Formule 1-spel, alles wat Stijn opeens kon in Roblox, het feit dat ik hem al dagenlang niet meer over Robux hoorde… Ineens wist ik heel zeker: hier klopt iets niet.

Met bonkend hart logde ik in om mijn creditcardrekening te kunnen bekijken en daar stond het: 1350 euro. Rijen onder elkaar: Robux variërend van één tot vijftig euro, een Robux-abonnement van een tientje per maand, een peperduur Formule 1-spel à 75 euro, een net zo prijzig voetbalspel, ik blééf scrollen, het ging maar door. En dat terwijl ik dacht dat hij gewoon naar Peppa Big keek.

“Mijn eerste reactie was om het te vergoelijken: hij wist vast niet wat hij deed. Onzin, zei mijn man”

Ik raakte in paniek. Mijn eerste reactie was om het te vergoelijken: hij wist vast niet wat hij deed. Onzin, zei mijn man, en daar had hij gelijk in. Misschien kon hij de hoogte van het bedrag niet inschatten, maar Stijn wist wel degelijk dat hij online geen geld mag uitgeven. En als hij slim genoeg is om de codes te kraken, is hij ook slim genoeg om te weten dat het om heel veel geld gaat.

Lees ook – ‘Ik zet een wachtwoord op de laptop, voordat ze straks op Only Fans belanden’ >

Transacties van een minderjarig kind

Ik belde de creditcardmaatschappij. Ik wist wel dat zij er niets aan konden doen, maar ergens hoopte ik dat ze zouden zeggen: ach, wat vervelend, we zetten de rekening op nul. Maar dat zeiden ze niet. De vrouw van de klantenservice zei dat ze dacht dat, in tegen stelling tot wat ik zei, er geen sprake was van een fout.

Kon dit het werk van een kind zijn? Ja, moest ik toegeven, waarop ze voor mijn gemoedsrust mijn kaart een nachtje blokkeerde en me adviseerde contact op te nemen met Apple. “Geloof me”, zei ze, in een poging me gerust te stellen. “Dit is veel geld, maar ik heb het veel erger gezien.” Gelukkig wist ze nog te vertellen dat Apple, mocht ik kunnen aantonen dat het om transacties van een minderjarig kind ging, verplicht was de aankopen ongedaan te maken. “Google maar even”, zei ze nog. “Er is een formulier waarmee je dat kunt aanvragen.”

Betrapt

Dat klopte, ontdekte ik. Apple is in het verleden voor de rechter gedaagd door ouders met een kind zoals het mijne – maar dan met een nog grotere kassabon als wat Stijn tot nu toe had weten uit te geven – en verloor die zaak. Apple is verplicht om bij onrechtmatige transacties van kinderen het geld terug te betalen. Maar ja, zo bedacht ik meteen honderd tegenargumenten, hoe ga ik dat aantonen? Het is míjn account, míjn creditcard. Zo kan iedereen wel roepen dat een kind dat heeft gedaan. Maar half gelovend in een goede afloop vulde ik het formulier in en tikte in mijn account elke transactie aan die door Stijn was gedaan, 104 in totaal, verdeeld over slechts vier dagen.

De rest van de nacht sliep ik niet. Toen Stijn de volgende ochtend wakker werd, was ik zo ongeveer buiten mezelf van woede. “Hoe haal je het in je hoofd?” schreeuwde ik tegen hem. Hij keek erg schuldbewust, dat wel, maar leek het ook wel wat irritant te vinden dat hij was betrapt. Dat maakte me nóg bozer. “Twee weken geen iPad”, besliste ik. “En nooit meer Roblox.”

Een kinderaccount

Na mijn tirade tegen mijn kind belde ik Apple. “Even checken of alles goed is doorgekomen”, zei ik tegen de man aan de telefoon, maar ik bedoelde: zeg me nú dat alles goedkomt. Dat laatste deed hij niet, het eerste bleek het geval. “Jeetje”, zei hij half grinnikend. “Dat zijn écht veel transacties.” Jawel joh, wrijf het er nog maar eens in.

Blijkbaar had hij met me te doen, want nadat hij een paar keer had benadrukt dat hij echt niet kon zeggen of we het geld terugkregen, zei hij wel dat in geval van app-aankopen – zoals het Formule 1- en voetbalspel – het vrijwel altijd wordt teruggedraaid. Dat betekende in ons geval 150 euro.

“Toen ik ophing, wist ik zeker: dat geld zien we niet meer terug”

De rest, tja, dat lag ingewikkelder. “Omdat het om virtueel geld gaat dat in de app al is uitgegeven, is het voor ons niet terug te halen”, legde hij uit. Kort gezegd kwam het erop neer dat een computer de verzoeken op terugbetaling binnen 24 uur beoordeelt, maar dat het bij virtueel geld mogelijk handmatig beoordeeld moest worden. Dat kon dan nog 24 uur duren. Toen ik ophing, wist ik zeker: dat geld zien we niet meer terug.

Nog steeds woedend verwijderde ik Roblox van alle apparaten en vroeg Stijn hoe hij dit in godsnaam voor elkaar had gekregen. Het antwoord was verbijsterend: niet alleen had hij mijn Face ID aangepast naar zijn eigen gezicht zodat hij op mijn telefoon aankopen kon doen bij Apple, ook had hij aan Siri op zijn iPad gevraagd waar hij het wachtwoord van Apple kon vinden. Toen hij daar terechtkwam, had hij het gekopieerd en geplakt op elk moment dat de iPad erom vroeg (bij die aankopen dus). En dat voor een kind dat een Lego-auto in elkaar zetten te veel gepuzzel vindt.

“Had u geen kinderaccount?” vroeg de man van Apple me nog. Schoorvoetend gaf ik toe van niet. Hij zei dat dat toch wel een aanrader was.

Virtueel geld

Die hele dag besteedde ik aan het zesdubbel beveiligen van alle apparaten. Face ID voor aankopen? Doen we niet meer. Als er iets op een kinder-iPad gezet moet worden, moet op de iPad zelf een wachtwoord worden ingevoerd (Siri staat inmiddels uit), vervolgens moet er toestemming worden gevraagd aan mij, die ik op mijn eigen telefoon moet verlenen door het intypen van een ánder wachtwoord. Ik dacht dat de boel goed was beveiligd, maar dat bleek een lachertje. Nu was het pas goed beveiligd, maar wel 1350 euro te laat.

“Ik geloof dat hij op dat moment pas echt begreep wat hij had gedaan”

De rest van de dag refreshte ik elk uur mijn aanvraag tot terugbetaling. ‘In behandeling’, stond er steeds, en dat was ook logisch want die handmatige check zou tijd kosten. Aan het einde van de middag was ik in elk geval voldoende gekalmeerd om met Stijn een goed gesprek over geld en internet te voeren, want ik wilde dat hij er heel veel van zou leren. Ook liet ik hem een lijst maken met alle dingen die hij graag wil – een Playstation, naar Disneyland Paris – en rekende ik hem voor hoe veel en vaak we dat hadden kunnen doen of kopen van het geld dat hij had uitgegeven. Ik geloof dat hij op dat moment pas echt begreep wat hij had gedaan.

Een goede leerschool

’s Avonds in bed vernieuwde ik, tegen beter weten in, nog één keer de aanvraag. En ineens stond het er: terugbetaald. Van de spelletjes tot de Robux, alle aankopen waren geannuleerd. Mijn creditcardrekening stond weer op nul. Het was alsof ik weer kon ademhalen, zo opgelucht was ik.

Natuurlijk had Stijn dit allemaal niet mogen doen, maar eerlijk gezegd ga ik zelf ook niet vrijuit. We hebben er enorm van geleerd, vooral van hoe snel het online uit de hand kan lopen. Roblox is nooit meer teruggekeerd op de iPad, virtueel geld komt er ook niet meer in. We kijken echt uit met wat de kinderen allemaal op internet uitspoken. Deze keer is het goed gegaan, de volgende keer kan het om veel meer geld gaan. Dat wil ik liever niet meemaken.”

In de glossy Kek Mama lees je de mooiste verhalen, meest herkenbare columns en de leukste fashion en lifestyle tips. Abonneer je nu voor slechts €29,95 per jaar en ontvang de glossy als eerste op je deurmat.