‘Het is mijn droom dat ieder kind een pop heeft waarin hij of zij zichzelf herkent’

Yvonne Brok

20 oktober, 2023 - 05:59

Leestijd: 6 minuten

“Ik denk dat ik een jaar of negen was toen mijn moeder eindelijk een pop had gevonden die op mij leek, met een donkere huidskleur. Mijn moeder was Nederlands, mijn vader ­Surinaams. Ze heeft me zo vaak verteld hoe blij ze was toen ze me die pop gaf. En ook hoeveel verdriet het haar deed toen ik ’m niet wilde hebben. Ik wilde een pop die op mijn moeder leek en op mijn vriendinnetjes Petra en Diana.

Pas jaren later begreep ik wat mijn moeder me destijds duidelijk probeerde te ­maken: er was amper speelgoed waarmee ik me kon identificeren. Onze maatschappij is niet gericht op mensen van kleur.

Geboortekaartjes

Dat kwartje viel toen ik in 1988 zwanger was van mijn eerste zoon en ik op zoek was naar een geboortekaartje met een bruine baby erop. Daarvoor ging ik samen met een vriendin met de bus langs alle drukkerijen in Amsterdam. Daar lagen grote boeken met voorbeeldkaartjes, maar kinderen van kleur kwamen in geen enkel boek voor. Ik heb zelf een geboortekaartje ontwikkeld, mijn toenmalige schoonzus tekende een illustratie van een baby en die heb ik vijftig keer met een bruine stift ingekleurd.

“Kinderen van kleur kwamen in geen enkel boek met geboortekaartjes voor”

Veertien jaar later kreeg ik nog een kind, en wat bleek: er was niets veranderd. Daar wilde ik wat aan doen. Ik deed een ondernemersopleiding van negen maanden en begon in 2006 met Coloured Goodies, sinds vorig jaar is dat veranderd in Colourful Goodies. Want inmiddels hebben we over de hele wereld klanten en is de term coloured beladen in sommige landen.

Een kleurrijk geheel

In eerste instantie deed ik dit naast mijn baan als tramchauffeur en later als office manager. Maar een paar jaar later werd ik volledig afgekeurd. Ik heb niet alleen de wilskracht van mijn moeder geërfd, ook de longziekte COPD.

Nadat ik zes maanden in een revalidatiecentrum had gezeten, besloot ik dat ik niet in bed wilde liggen met longen die weigeren. Ik wilde doorpakken met mijn bedrijf. Aanvankelijk met geboortekaartjes, en wens- en trouwkaarten waarop diverse culturen terugkwamen.

In 2012 besloot ik in een opwelling om daarmee op de markt te gaan staan, een week later had ik een kraam in Amsterdam-Noord. Naast de kaarten ­verkocht ik ook slabben en rompertjes met ­teksten als ‘geef mij maar couscous’ of ‘geen hutspot maar roti’. Al snel lagen er ook zwarte poppen in mijn kraam, ik had een modiste gevonden die culturele kleren op poppenmaat kon naaien. Mijn kraam was een kleurrijk en vrolijk geheel.

Keerzijde

Maar die aantrekkingskracht had ook een keerzijde. Ik zag dat mensen regelmatig hun wenk­brauwen optrokken als ze naar mijn assortiment keken. Of hoorde ze racistische opmerkingen maken, ‘zwarte pieten mogen niet en deze poppen mogen wel’.

Nooit meer vergeet ik het kleine meisje met ­blonde krulletjes dat voor de kraam een van mijn poppen wiegde in haar armen. Zo schattig! Tot haar moeder dat zag, haar aan haar arm wegtrok en zei: ‘Wat moet je met die lelijke zwarte pop’. Op dat moment draaide ik door en wilde die vrouw aanvliegen, maar werd ik tegengehouden door marktcollega’s.

Lees ook – Verloskundige Djanifa da Conceica: ‘Niet-westerse ouders hebben slechtere geboorte-uitkomsten’ >

Voor iedereen een pop

Mijn lijf trok het niet, die lange dagen op de markt. Vooral in de winter had ik het zwaar. Sinds 2016 heb ik een pand in ­Amsterdam-Noord. Een kleine winkel met grote idealen. Mijn concept is niet alleen voor mensen van kleur, maar voor iedereen. Het is mijn droom dat ieder kind een pop heeft waarin hij of zij zichzelf herkent. Dus heb ik naast zwarte, Aziatische en Arabische poppen ook poppen met schisis, één been met prothese, het syndroom van Down, met vitiligo, een wijnvlek, albinisme, noem maar op.

Een deel van de poppenkleding wordt in Tanzania gemaakt, door een team van vrouwen met albinisme. Daarvoor werk ik samen met Inside The Same. Jaren geleden heb ik samen met deze stichting vijfhonderd poppen kunnen doneren in de beschermde gebieden van Tanzania, aan kinderen en volwassenen met albinisme. Eindelijk konden zij zien hoe mooi ze waren, omdat ze zich konden herkennen in een pop.

Zo heb ik ook poppen gedoneerd aan diverse weeshuizen in Gambia. Ik heb nog veel meer ideeën om mensen over de hele wereld te steunen en helpen zichzelf te identificeren.

Bekende artiest

Mijn bedrijf heeft een vlucht genomen dankzij de Amerikaanse rapper The Game, die vijf jaar geleden in Nederland was. Ik had geen idee wie hij was. Hij koos een pop voor z’n dochtertje, de Winnie Harlow met ­vitiligo. Een week later schreef hij een prachtige post op Instagram.

Voordat ik ging slapen had ik 3600 volgers, toen ik wakker werd waren dat er 13.000. Inmiddels zijn er dat overigens bijna 30.000. Na The Game bestelden ook ­andere artiesten een pop. Zelfs Beyoncé heeft er drie voor haar kinderen!

Oprechte weerspiegeling

Dankzij bekende mensen weten steeds meer klanten me te vinden. Niemand komt zomaar een pop kopen, er zit altijd een verhaal ­achter en er vloeien regelmatig tranen. Die komen van volwassen mensen van kleur die zichzelf ­vroeger nooit konden herkennen, in mijn winkel komt de pijn van toen naar boven. Kinderen roepen vaak spontaan uit: ‘Kijk mama, die pop lijkt op mij!’

“Er vloeien regelmatig tranen, in mijn winkel komt de pijn van vroeger naar boven”

Ik wil een oprechte weerspiegeling laten zien van de maatschappij en strijd voor norma­lisatie. Ik leef mijn droom, al is niet elke dag een sprookje. Ik krijg, zeker als we richting 5 december gaan, veel racistische ­opmerkingen naar mijn hoofd geslingerd. Maar dan denk ik aan mijn moeder, die overeind bleef als witte echtgenoot van een zwarte man en ­bekogeld werd om de liefde. Dat geeft me kracht. Mijn levensmotto is: als ik val dan sta ik op, maar als ik sta, dan val ik op!”

Ellen Brudet doneerde 500 poppen aan kinderen en volwassenen met albinisme in Tanzania, waar mensen met deze huid­aandoening beschermd moeten worden. Ze worden er gezien als spoken, niet als mensen.

Meer weten? Kijk op colourfulgoodies.nl of bezoek de winkel op de Van der Pekstraat 75 in Amsterdam-Noord (open di-za 10-16 uur, zondag op afspraak)